Harpan - 01.12.1937, Qupperneq 38

H A R P A N
Heilbrigði og heimili
V.
VATN
Vatn er okkur, og öllu er lífs-
anda dregur, nauðsynlegt.
Og gnægðir góðs neyzluvatns
er einn okkar bezti heilsuvernd-
ari.
Það er skiljanlegt, að okkur sé
vatns þörf, þar sem meir en helm-
ingur þyngdar okkar, eða 67,6%
— er vatn.
! raun og veru er vatn alls stað-
ar þar, sem líf er, því að það,
sem er fullkomlega þurrt, er líka
líflaust.
Vatn þekur þrjá fjórðu hluta
jarðar. Þó eru landssvæði, sem
skortir vatn, svo að lífvænlegt sé
þar.
Það vatn, sem við neytum,
verður í einu orði sagt, að vera
hreint. En hreint vatn er lyktar-
laust, að kalla má, bragðlaust og
laust við sóttkveikjur.
— En það getur morað af sótt-
kveikjum, þótt við ekki sjáum þær
með berum augum. Þar verður
smásjáin að skera úr.
Algjörlega hreint vatn er lykt-
ar-, bragð- og litarlaust. En vatn-
ið er mjög leysandi. Það er álit-
ið, að það leysi öll efni að meira
eða minna leyti. Sum efni auð-
veldlega, önnur torveldlega. Það
er því skiljanlegt, að fullkomlega
hreint vatn finnst ekki frá náttúr-
unnar hendi. Allt vatn, í jörðu er
á er blandað öðrum efnum, sem
ýmist eru okkur holl eða skaðleg.
Hafið er hið óþrjótandi forða-
búr vatns. Frá hafinu, ásamt ám,
lækjum og jarðvegi, gufar stöð-
ugt vatn og sameinast andrúms-
loftinu, eða safnast fyriif í því sem
ský. Síðan fellur það aftur til
jarðar sem regn, snjór eða dögg,
rennur á yfirborðinu sem á eða
lækur til sjávar aftur, eða sígur
í jarðveginn og kemur síðan aftur
til yfirborðsins sem uppspretta.
! sjávarvatninu eru ýms efni
uppleyst, og ber þar mest á salt-
inu, sem við öll þekkjum. Upp-
leyst kalk bera árnár í stórum stíl
tilsjávar, og vinna skeldýrin það til
skelja sinna. Þess vegna finnst
fremur lítið kalk í sjónum. — Til
neyzlu er sjávarvatn óhæft.
Stöðuvötn, ár og lækir, og allt
yfirborðsvatn, má einnig telja
mjög óheppilegt til drykkjar, þar
eð ætla má, að það sé meira eða
minna blandað lífrænum efnum,
svo að sóttkveikjur þrífast ágæt-
lega, í því. Lífrænu efnin stáfa frá
jurta- og dýraleifum í jarðvegin-
um. Regnvatnið blandast efnum í
loftinu, á leið til jarðar, og tekur
í sig óhreinindi, svo sem reyk og
164