Harpan - 01.12.1937, Blaðsíða 44

Verkamenn vinna að byggingu steypugarðsins við orkuverið að
Ljósafossi.
Það var húið að gera heizli við Ljósa-
foss, og nú átti að reyna heizlið.
Garður hefir verið gerður, eða stífla,
eftir fosshrúninni, þvert yfir farveg
Sogsins. Eykur hún fallliœð fossins og
orku lians að sama skapi. Fossinn er
sjálfur 13 m. hár, en með stíflunni
eykst fallhæð vatnsins upp í 17,4 m.
Afl hans allt er reiknað 25000 hestöfl,
en aðeins tveir fimmtu þess afls, eða
10000 hestöfl, er nú' tekið til hotkunar.
1 vestanverðum stíflugarðinum eru
botnrásir, sem fossinn heljar hvítfyss-
andi gegnum, ef þær eru opnar.
Ryðst hann gegnum þær af því lieljar-
afli og ofsa, að okkur hlýtur að virðast
næsta ótrúlegt, að hömlur verði á
hann lagðar.
En uppi á garðinum, yfir botnrásun-
um, er hús. 1 þvi er vélabúnaður.
170
Þaðan má með handtaki liemja hvít-
fyssandi fossinn — með því að láta
rennihurðir falla fyrir rásirnar. Eru
hurðirnar úr járni og ekkert smásmiði,
eins og gizka má á.
Þegar hurðirnar falla og loka fossinn
inni, ofan við stífluna, hækkar vatnið
og flæðir yfir mikið land, sem ella er
þurrt, en neðan við stífluna þverr vatn-
ið svo mjög, að stórt f jöruhorð verður á
Álftavatni. Aðeins einn mann þarf nú
til að loka fossinum og veita vatninu
inn á „túrl ínur“ aflstöðvarinnar — eða
af þeim. — Er tækni þessa tvífætta
spendýrs — mannsins — ekki dásam-
leg!
Á miðjpm garðinum eru þrjár yfir-
borðsrásir. Er ein þeirra ávallt opin,
en rennsli þannig temprað um hinar,