Læknablaðið - 15.09.1998, Blaðsíða 22

640
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
breiddum stoðkerfisverkjum og vefjagigt með-
al kvenna í aldurshópnum 31-40 ára. Algengið
tvöfaldast frá aldurshópnum 18-30 ára og helst
algengið hátt fram til sjötugs (myndir 1 og 2).
Hjá karlmönnum verður snörp aukning á al-
gengi vefjagigtar og langvinnra útbreidda stoð-
kerfisverkja seinna á æviskeiðinu það er í ald-
urshópnum 51-60 ára (myndir 1 og 2).
Við samanburð á algengi langvinnra út-
breiddra stoðkerfisverkja og vefjagigtar milli
Suðurnesja og Suðurlands var marktækur mun-
ur á langvinnum útbreiddum stoðkerfisverkjum
en ekki á vefjagigt hjá konum og enginn mun-
ur meðal karla. Þar sem mismunur þessi er
byggður á lágu svarshlutfalli og enginn mark-
tækur munur er á vefjagigtarhópunum teljum
við muninn ekki vega þungt.
Ótrúlega fáir einstaklingar eru verkjalausir
eða einungis 13,7% bréfahópsins. Einnig hafa
stoðkerfiseinkennin staðið lengi yfir og höfðu
um 50% einstaklinga með vefjagigt eða lang-
vinna útbreidda stoðkerfisverki haft einkennin
lengur en 10 ár og allir nema einn lengur en eitt
ár. Stoðkerfisvandamál þessa fólks eru því
mjög langvinn og væntanlega ekki auðhlaupið
að leysa þau.
Ljóst er að dreifðir stoðkerfisverkir eru mjög
algengir meðal kvenna á íslandi. Þó að áhættu-
þættir þess að fá vefjagigt og langvinna út-
breidda stoðkerfisverki séu í raun óþekktir, er
líklegt að álag og streita geti ráðið þar ein-
hverju um. Við vitum frá opinberum tölum að
íslenskar konur eru undir meira álagi en konur
í nágrannalöndunum þær vinna í ríkari mæli
utan heimilis jafnframt því sem þær eiga fleiri
börn en konur í nágrannalöndunum (16-18).
Niðurstöður rannsóknarinnar, þar sem sýnt er
fram á að algengi vefjagigtar er átta sinnum
hærra meðal kvenna en karla, benda til að
vefjagigt geti verið streitusjúkdómur, en það er
þekkt að konur þola streitu verr, hafa lægri
kvíðaþröskuld og að svefntruflanir eru algeng-
ari meðal þeirra en meðal karla (19).
Þakkir
Sérstakar þakkir fær Vísindasjóður Landspít-
Töflur, C 09 C A
Innihaldslýsing: Hver tafla inniheldur Candesartanum
INN, cilexetil 4 mg, 8 mg eða 16 mg.
Ábendingar: Hár blóðþrýstingur.
Skammtar og lyfjagjöf: Skömmtun: Venjulegur viðhaldsskammtur Atacand® er
8 mg eða 16 mg einu sinni á dag. Hámarks blóðþrýstingslækkandi verkun næst
innan 4 vikna frá upphafi meðferðar. Lyfið má taka með eða án matar og án
tillits til aldurs. Hjá sjúklingum með alvarlega skerta nýrnastarfsemi (þ.e.
kreatínín klerans <30 ml/mín. skal hefja meðferð með 4 mg. Börn: Lyfið er ekki
ætlað börnum. Frábendingar: Ofnæmi fyrir einhverju af innihaldsefnum lyfsins.
Meðganga og brjóstagjöf. Varnaðarorð og varúðarreglur: Skyld lyf geta aukið
þvagefni í blóði og kreatínín í sermi hjá sjúklingum með tvíhliða
nýrnaslagæðaþrengsli eða þrengsli í slagæð að einu nýra ef aðeins eitt nýra er
til staðar. Þetta getur einnig átt við um angíótensín II viðtaka antagónista. Hjá
sjúklingum með alvarlega skert blóörúmmál geta einkenni lágþrýstings komið
fram. Samhliða gjöf á Atacand® og kalíumsparandi þvagræsilyfi getur valdið
hækkun á kalíumþéttni í sermi. Milliverkanir: Engar þekktar. Aukaverkanir:
Lágþrýstngur vegna áhrifa lyfsins. Lyfhrif: Eiginleikar: Atacand® er forlyf ætlað
til inntöku. Það umbreytist hratt í virkt efni, candesartan, vegna esterhýdrólýsu
við frásog úr meltingarvegi. Candesartan er angíótensín II viðtaka blokki,
sérhæfður fyrir AT-1 viðtaka, með sterka bindingu við og hæga losun frá
viðtakanum. Það hefur enga eigin virkni. Blóöþrýstingslækkandi verkun er
vegna lækkunar á útlægu æðaviðnámi, en hjartsláttartíöni, slagrúmmál og
hjartaútfall breytist hins vegar ekki. Þaö er ekkert sem bendir til alvarlegs eða
óeðlilega mikils lágþrýstings eftir fyrsta skammt eða versnunar þegar meðferð
er hætt. Blóðþrýstingslækkandi verkun hefst innan 2 klst og næst hámarks
blóðþrýstingslækkandi verkun, innan fjögurra vikna og helst við langtíma
meðferð. Blóðþrýstingslækkun af völdum lyfsins helst jöfn í 24 klst. og þess
vegna er nægjanlegt að gefa lyfið einu sinni á dag. Lyfið hefur svipaða virkni,
óháð aldri og kyni sjúklingsins. Candesartan eykur blóðflæði um nýru og
viðheldur eða eykur gaukulsíunarhraða á meðan viðnám nýrnaæða og
síunarhlutfall minnkar. Atacand® hefur engar óæskilegar verkanir á blóðsykur
eða blóðfitu. Lyfjahvörf: Frásog og dreifing: Eftir inntöku umbreytist
candesartan cílexetíl í virka efnið candesartan. Meðal aðgengi (nýting)
candesartans er u.þ.b. 40% eftir inntöku á candesartan cílexetíli í lausn.
Meðalhámarksþéttni í sermi (Cmax)) næst eftir 3-4 klst. eftir inntöku töflu. Þéttni
candesartans eykst línulega með auknum skammti á lækningalegu
skammtabili. Ekki hefur greinst neinn munur á lyfjahvörfum candesartan eftir
kyni. Flatarmálið undir sermiþéttni-á móti-tíma-kúrfu (AUC) fyrir candesartan
breytist ekki vegna fæðu. Candesartan er í miklum mæli bundið plasma-
próteinum (>99%). Dreifingar-rúmmál candesartans er 0,1 l/kg. Umbrot og
útskilnaður: Candesartan skilst aðallega út í óbreyttu formi í þvagi og galli og
einungis að litlum hluta vegna umbrota í lifur. Lokahelmingunartími
candesartans er u.þ.b. 9 klst. Engin uppsöfnun á sér stað við endurtekna
skammta. Heildar plasmaklerans candesartans er u.þ.b. 0,37 ml/mín./kg, með
nýrnaklerans u.þ.b. 0,19 ml/mín./kg. Eftir inntöku á 14c-merktu candesartan
cílexetíli safnast um 30% af heildargeislavirkni fyrir í þvagi og um 70% í saur.
Lyfjahvörf hjá ákveðnum sjúklingahópum: Hjá öldruðum (eldri en 65 ára) aukast
bæði Cmax og AUC fyrir candesartan miðað við unga einstaklinga. Engu að
síður er blóðþrýstingssvörun og tíðni aukaverkana svipuð eftir gefinn skammt
af Atacand® hjá ungum og öldruðum, svo ekki er nauðsynlegt að leiðrétta
skammta hjá öldruðum. Hjá sjúklingum með skerta nýrnastarfsemi í
samanburði við þá sem hafa eðlilega nýrnastarfsemi, sést hækkun á Cmax,
AUC og útskilnaðarhelmingunar-tíma candesartans. Þrátt fyrir það er ekki
nauðsynlegt að leiðrétta skammta hjá sjúklingum með væga til miðlungs skerta
nýrna-starfsemi. Hjá sjúklingum með alvarlega skerta nýrnastarfsemi (þ.e.
kreatínín klerans <30 ml/min./1,73 m? BSA) er klínísk reynsla takmörkuð og
íhuga skal hvort gefa skuli lægri upphafsskammt 4 mg. Hjá sjúklingum með
væga eða miðlungs skerta lifrarstarfsemi hafa engar breytingar á lyfjahvörfum
sést.
Pakkningar og verð: mars 1998. Greiðsluþátttaka sjúkratrygginga: R, B.
Pakkningar: Töflur 4 mg: 28 stk. (þp.) -2.853 kr.; 98 stk. (þp.) -7.966 kr.; 1 tafla x 98
stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -7.966 kr. Töflur 8 mg: 28 stk. (þp.) -3.172 kr.; 98 stk. (þp.) -
8.987 kr.; 1 tafla x 98 stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -8.987 kr. Töflur 16 mg: 28 stk. (þp.) -
3.810 kr.; 98 stk. (þp.) -10.980 kr.; 1 tafla x 98 stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -10.980 kr.
Markaðsleyfishafi: Hássle Lákemedel, Svíþjóð.
Umboð á íslandi: Pharmaco hf., Hörgatúni 2, Garðabæ.
Heimildir
I: Nishikawa K et al Candesartan cilexetil: a review of its predinical pharmacology. Journal of Human Hypertension
1997; 11 Suppl 2: S9-S17.
2: Sever P. Candesartan cilexetil: a new, long-acting, effective angiotensin II type 1 receptor blocker.
3: Húbner R et al. Pharmacokinetics of candesartan after single and repeated doses of candesartan cilexetil in young
and elderly healthy volunteers. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S19-S2S.
4: Elmfeldt D et al. Candesartan cilexetil. a new generation angiotensin II antagonist, provides dose depentent
antihypertensive effect. JournalofHumanHypertension1997; 11 Suppl 2: S49-S53.
5: Andersson OK and Neldam S. A comparison of the antihypertensive effects of candesartan cilexetil and losartan in
patients with mild to moderate hypertension. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S63-S64.
6: Sever P and HolUgreve. Long-term efficacy and tolerability of candesartan cilexetil in patients with mild to
moderate hypertension. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S69-S73.
7: Belcher G et al Candesartan cilexetil: safety and tolerability in healthy volunteers and patients wrth hypertension.
Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl: S85-S89
8: Heuer HJ et al Twenty-four hour blood pressure profile of different doses of candesartan cilexebl in patients with
mild to moderate hypertension. Journal of human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S55-S56.
Atacand^