Læknablaðið - 15.11.1998, Blaðsíða 57

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
871
2.600 lækningatæki skoðuð
Gísli Georgsson yfirverkfræðingur hjá
Ríkisspítölunum situr ásamt Ólafi Aðalsteins-
syni og Aðalsteini Pálssyni í starfshópnum.
Gísli hefur umsjón með lækningatækjunum
og segir hér frá þeim vanda sem þar er uppi.
Þau tæki, sem teljast lífshættuleg í stöðu-
matinu eru öndunarvélar, hjartastuðgjafar,
geislameðferðartæki, hjartataktgjafar (pace-
maker) og hjartahjálpardælur (aorta-balloon
pump). Blóðskilunarvélar (gervinýru) og
hjarta-lungnavélar verða líklega einnig settar
í þann flokk og fleira kemur til álita, til dæntis
vökva- og sprautudælur, en þessi tæki eru nú í
mikilvæga flokknum í skýrslunni.
Tækin eru flokkuð lífshættuleg ef álitið er
að bregðast þurfi strax við (talið í sekúndum
eða mínútum), vinni tækið ekki rétt um alda-
mótin eða strax eftir aldamót og lífi eða heilsu
fólks sé stefnt í voða af þeim sökum.
Vitað er um tæki í þessum flokki þar sem
aðgerða er þörf en þær geta verið af þrennum
toga: 1) uppfæra hugbúnað eða vélbúnað; 2)
endurstilla tækin eftir aldamót áður en notkun
hefst svo að hægt sé að nota þau með örugg-
um hætti; 3) endurnýja tækin.
Ekki hafa fundist nein lækningatæki, sem
skráð eru mikilvæg, og staðfest er að muni
valda vandræðum um aldamótin. Hins vegar
eru um 300 tæki sem ekki er vitað hvort verða
í lagi en verið er að kanna þau. Tækin eru
flokkuð sem „óvitað" þar til staðfesting hefur
fengist frá framleiðanda um að þau séu örugg
og/eða þau hafa verið prófuð. Flestir fram-
leiðendur lækningatækja eru að skoða stöðu
þeirra tækja sem þeir framleiða og upplýsing-
ar berast reglulega til okkar.
Öll lækningatæki og rafmagnstæki á
sjúkrahúsinu eiga að vera skráð í tækjaskrá
heilbrigðistæknideildar, sem haldin hefur ver-
ið í tæp 20 ár. Skráin inniheldur nú upplýsing-
ar um yfir 6.000 tæki, þar af um 2.600 tæki,
sem skilgreind eru sem lækningatæki. Lækn-
ingatæki koma eftir ýmsum leiðum inn á
sjúkrahúsið, þó langflest þeirra komi inn á
deildina hjá okkur þar sem þau eru prófuð og
síðan skráð og merkt áður en þau fara í notk-
un hér á Landspítalalóð eða annars staðar.
Nú er verið að vinna í því að heimsækja all-
ar deildir spítalans og fara yfir stöðuna, eins
og gert hefur verið öðru hvoru undanfarin ár,
þannig að vonast er til að engin tæki verði
óskráð og ókortlögð hvað 2000-vandamálið
varðar þegar kemur fram á næsta ár. Síðan
verður framkvæmdaáætlun hrint af stað og
tækjum eða tækjahlutum skipt út ef þess
gerist þörf, öðrum breytt eða þau lagfærð eins
og þarf til þess að reyna að tryggja áhættulaus
aldamót á Landspítalnum.
325 tæki í þessum flokki þola
að upp renni ný öld (sjá
rammagrein).
Það gildir um mörg tæki að
ekki er nákvæmlega vitað
hvernig búnaður þeirra er og
hvort þau þola aldamótin.
Samkvæmt stöðumatinu gildir
það um 966 tæki. Næstu skref
hjá hópnum verða því að
kanna þessi tæki betur og afla
upplýsinga um þau frá fram-
leiðendum og seljendum. En
hvað er mikilvægast að at-
huga, Ólafur?
„Það eru öll þau tæki sem
lífshætta stafar af ef þau starfa
ekki rétt um aldamótin, til
dæmis hjartagangráðarnir sem
mega alls ekki stöðvast. Við
höfum upplýsingar um alla þá
sem eru með slík tæki um allt
land, hvaða tegund og hug-
búnað er um að ræða og
hversu gömul tækin eru.
Reyndar hafa hjartagangráðar
ekki bara verið settir í fólk
hérlendis heldur einnig er-
lendis en upplýsingar um það
eiga að liggja fyrir.“
Augu fólks að opnast
fyrir vandanum
-1 stöðumatinu er ekki lagt
mat á kostnaðinn sem hljótast
mun af aldamótavandanum,
en einhverja hugmynd hafið
þið væntanlega gert ykkur um
það hversu mikið það muni
kosta að bregðast við honum.
„Við erum búin að gera okk-
ur grein fyrir að þetta kostar
mikla peninga og er mjög að-
kallandi verkefni. Það er erfitt
að meta hversu mikið þetta
mun kosta en mér kæmi ekki á
óvart þótt það færi upp í 200-
250 milljónir króna fyrir Rík-
isspítala. Þá hef ég í huga þau
tæki og búnað sem skipta þarf
út og ekki síður þá miklu
vinnu sem leggja þarf í breyt-
ingarnar bæði innan stofnun-
arinnar og utan.“