Læknablaðið - 15.11.1998, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
831
Allir sjúklingarnir fengu sömu tegund af
skuggaefni, Omnipaque® 300 mgj/ml og sama
magn, 50 ml í bláæð.
Þrír reyndir sérfræðingar í geislagreiningu
voru fengnir til að meta gæði rannsóknanna og
þarmahreinsunarinnar. Þetta mat var gert blint
og á eftirfarandi hátt. Þvagvegum var skipt nið-
ur í hluta og metið hvort þeir sæjust vel eða illa.
Þannig voru metnar útlínur beggja nýma, nýrna-
bikarar, nýmaskjóður og þvagleiðarar beggja
vegna. Þvagblaðran var einnig metin á sama
hátt. Ef svarið var illa, var beðið um að mat á
hvort hægðir eða loft eða hvort tveggja skyggði
á. Einnig var beðið um mat á heildargæðum
rannsóknarinnar með því að gefa einkunn á
línulegan kvarða nákvæmlega 10 sentimetra
langan (visual analog scale, VAS). Læknarnir
settu strik á kvarðann og var einkunnin mæld
með reglustiku frá 0 punkti að striki. Á sama
hátt gáfu þeir einkunn fyrir gæði þarmahreins-
unar á sams konar kvarða. Einkunnin 0 var
léleg hreinsun en einkunnin 10 góð hreinsun.
Viðbrögð sjúklinga við undirbúningnum vom
metin og hóparnir bornir saman.
Við tölfræðilega úrvinnslu var notað kí-kvaðr-
atspróf og tvíhliða óparað t-próf þegar við átti.
Niðurstöður
Alls lentu 89 sjúklingar í úrtakinu. í hópi A
Tafla I. Mat sjúklinga á undirbúningnum. Hópur A fékk þarma-
hreinsun en hópur B eingöngu fljótandi fœði.
Fjöldi svara og hlutfall 1 í prósentum.
Hópur A Hópur B
Fjöldi svara (%) Fjöldi svara m
Þægilegur 5 (12) 39 (93)
Væg óþægindi 32 (76) 3 (7)
Mikil óþægindi 5 (12) 0 (0)
Óbærilegur 0 (0) 0 (0)
Alls 42 (100) 42 (100)
lentu 44 en 45 í hópi B. Tveir sjúklingar mættu
ekki, ein rannsóknarbeiðni var afturkölluð af
meðferðarlækni og hjá tveimur sjúklingum var
að lokum aðeins gerð yfirlitsrannsókn. Þannig
féllu úr rannsókninni fimm sjúklingar, tveir
tilheyrðu hópi A en þrír B. Eftir stóðu því 42
sjúklingar í hvorum hópi. Aldur sjúklinganna
var á bilinu 17 til 80 ára. Meðalaldur í hópi A
var 46,2 ár en í hópi B 44,8 ár. Enginn munur
reyndist á meðalaldri sjúklinga milli hópanna
(p=0,77).
Svör við spurningum fengust frá öllum sjúk-
lingum í báðum hópum. Allir svöruðu því ját-
andi að hafa fengið leiðbeiningar um undirbún-
inginn og allir nema einn (úr hópi B) höfðu far-
ið eftir leiðbeiningunum.
I hópi A fannst 32 sjúklingum (76%) undir-
búningurinn valda vægum óþægindum en lang-
flestum í hópi B eða 39 sjúklingum (93%)
fannst undirbúningurinn þægilegur. Þá fannst
finnn sjúklingum (12%) í hópi A undirbúning-
urinn valda miklum óþægindum en engum í
hópi B (tafla I).
Enginn munur var á mati læknanna á útlín-
uin nýrna, nýrnabikara eða þvagleiðara milli
hópa A og B (tafla II). Hins vegar sáust útlínur
þvagblöðru mun verr í hópi B og reyndist sá
munur marktækur (%2=8,70; p=0,004 (tafla II)).
Þegar mat var lagt á hvað það var sem skyggði
á útlínur þvagvega kom í ljós að loft var aðal-
orsök í hópi A (81%) en bæði loft (51%) og
hægðir (49%) í hópi B. Verulegur munur var á
milli hópa A og B þegar mat var lagt á gæði
hreinsunar (einkunnargjöf á línulegan kvarða,
VAS). Þannig voru þarmar sjúklinga í hópi A
(meðaleinkunn 5,7) dæmdir mun hreinni en í
hópi B (meðaleinkunn 3,5; p=0,000). Hins veg-
ar reyndist enginn munur á greiningarhæfni
milli hópanna þegar beitt var sömu aðferð til
mats á gæði rannsóknanna (meðaleinkunn hóps
A = 6,2 og hóps B = 5,9; p=0,08).
Tafla n. Mat lœkna á útlínum þvagvega. Samanburður á hópi A sem fékk þarmahreinsun og hópi B sem var á fljótandi fœði.
Hvemig sést/sjást Hópur A Vel Illa Hópur B Vel Illa Kí- kvaðrat P
Utlínur nýma hægri 60 66 66 60 0,40 0,53
Útlínur nýma vinstri 72 54 69 57 0,06 0,80
Nýmabikar hægri 76 50 62 64 2,71 0,10
Nýmabikar vinstri 72 55 69 56 0,01 0,91
Nýmaskjóða hægri 98 28 91 35 0,76 0,39
Nýmaskjóða vinstri 96 30 99 27 0,09 0,77
Þvagleiðari hægri 89 37 81 45 0,89 0,35
Þvagleiðari vinstri 83 42 84 43 0,01 0,93
Þvagblaðra 96 30 73 53 8,70 0,004