Læknablaðið - 15.04.1999, Síða 77

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
349
Tveir norskir læknar tóku
sig því til fyrir skömmu og
reyndu að skilgreina lækna-
skortinn nánar. Niðurstaðan
birtist í norska Læknablaðinu
nú í ársbyrjun (1). Eins og sjá
má í meðfylgjandi ramma-
grein skipta þeir læknaskortin-
um í fjóra flokka eftir því
hvernig hann birtist þeim.
Þetta er ágætt hjálpartæki til
þess að átta sig á því hver
raunverulegur læknaskortur
er.
Staðan á
landsbyggðinni
Ef við leggjum þennan
ntælikvarða á íslenskt samfé-
lag kemur fljótt í ljós að það
sem oftast er rætt um hér á
landi þegar læknaskort ber á
góma er fyrsti flokkurinn. Hér
vantar fyrst og fremst lækna
til starfa við heilsugæslu-
stöðvarnar á landsbyggðinni.
Ekki er gott að átta sig á því
hversu mikill sá skortur er því
mönnum ber ekki alveg sam-
an. Sigurður Guðmundsson
landlæknir taldi að ósetnar
stöður væru um eða innan við
einn tugur. I viðtali við Agúst
Oddsson formann Félags
landsbyggðarlækna sem birt-
ist hér í blaðinu segir hann að
af 85 stöðum á landsbyggð-
inni séu einungis 68 setnar,
það vanti 17 lækna.
Hitt voru þeir sammála um
að á allmörgum stöðum væri
málunum bjargað af ungum
læknum eða læknum sem
komnir eru á eftirlaun. Báðir
þessir hópar eru ráðnir til
skamms tíma og geta ekki
skapað þá festu sem þarf að
ríkja í heilsugæslunni. A
stöku stað tekst ekki að manna
heilu læknishéruðin um lengri
eða skemmri tíma og er nýj-
asta dæmið Olafsvík en íbúar
_________1_______________
Sigurður Guðmundsson land-
lœknir.
þaðan mótmæltu viðvarandi
læknaskorti við heilbrigðis-
ráðherra nú um rniðjan mars.
Astæðurnar fyrir þessum
læknaskorti geta verið marg-
víslegar eins og Ágúst bendir
á í viðtalinu. Við þá upptaln-
ingu má bæta því að áhugi
lækna á sérmenntun á sviði
heimilis- og heilsugæslulækn-
inga virðist vera takmarkaður
eins og fram kom í könnun
Sigurðar Halldórssonar lækn-
is á Kópaskeri á síðastliðnu
haust. Hann kannaði áhuga
læknanema á þessari tegund
framhaldsnáms og komst að
þvt að hann var lítill. Land-
læknir tekur undir áhyggjur af
þessu áhugaleysi á heimilis-
lækningum sem hann segir
fyrst og fremst bitna á lands-
byggðinni enn sem komið er.
Þó sé áberandi hve mjög hafi
fækkað umsækjendum um
stöður sem losna í heilsugæsl-
unni á höfuðborgarsvæðinu.
„Vinnuhestarnir“
hverfa úr landi
En hvað um hina flokkana
sem norsku læknarnir nefna?
Landlæknir vildi ekki meina
að hér ríkti læknaskortur sem
ætti sér rætur í tveim síðast-
nefndu flokkunum. Hvað
fjórða flokkinn snerti vildi
hann ekki kannast við mis-
munandi sjónarmið stjórn-
valda og læknasamtaka að því
frátöldu að einhver ágreining-
ur hefði ríkt milli stjórnvalda
og Félags íslenskra heimilis-
lækna um mönnunarþörf í
heilsugæslunni.
Um skort vegna útþenslu
eða nýrrar eftirspurnar sagði
landlæknir að það gæti átt við
þá stöðu sem er að koma upp
að nú sjá menn fram á skort á
almennum skurðlæknum. Að
öðru leyti hefði tekist bæri-
lega hingað til að bregðast við
nýjungum í læknisfræði hér á
landi.
En Island hefur sérstöðu
hvað varðar skort á unglækn-
um til starfa, bæði í heilsu-
gæslunni og ekki síður á
sjúkrahúsunum. Þessi vandi er
að því leyti sérstakur hér á
landi að flestir læknar fara að
loknu kandídatsári til fram-
haldsnáms í útlöndum. Við
það missir heilbrigðiskerfið af
stórum hópi starfsmanna sem
í öðrum löndum er það sem
landlæknir nefndi í gamni og
alvöru „vinnuhesta“ kerfisins.
„Við þekkjum það sjálf frá
okkar yngri árum hversu mik-
ið við unnum meðan við vor-
um í sérnámi. En við lögðum
þessa vinnu fram erlendis og
þannig er það enn,“ sagði land-
læknir. Hann bætti því við að
þessu þyrfti að breyta með því
að bjóða upp á hluta fram-
haldsnáms hér á landi en um
það verður nánar fjallað í
næstu grein.
Þessi skortur á unglæknum
hefur verið mikill og það hef-
ur leitt til þess að vinnutími
þeirra hefur verið óhóflega
langur. Nú blasir það við að
vinnutímatilskipun Evrópu-
sambandsins mun takmarka