Sveitarstjórnarmál - 01.08.2001, Blaðsíða 40

Málefni barna
ig koma má í veg fyrir einelti og einnig tillögur um
hvernig skuli bregðast við þegar upp um það
kemst.
í byrjun árs 1998 opnaði embættið heimasíðu á
Netinu www.barn.is. A heimasíðunni er m.a. að
finna margvíslegar upplýsingar um hlutverk og
starfshætti umboðsmanns barna auk eyðublaðs,
sem börn og unglingar geta fyllt út og komið - á
þennan auðvelda hátt - skoðunum sínum á fram-
færi, hvenær sem þeim hentar.
í lok síðasta árs og í byrjun þessa var síðan
gengið skrefinu lengra og Netið nýtt á annan hátt -
og öllu nýstárlegri - í þágu barna og unglinga en
þá var ýtt úr vör tilraunaverkefni, sem nefnt var
Netþing - unglingaþing umboðsmanns barna.
Þingfulltrúar voru 63 unglingar, jafnmargir og
þingmenn á Alþingi við Austurvöll, 32 piltar og
31 stúlka á aldrinum 13-15 ára. Við val þeirra var
leitað til skóla víðs vegar af landinu, en skipting
fulltrúanna eftir landshlutum miðaðist við nýja
kjördæmaskipan. Haldnir voru fimm þingfundir á
Netinu, en þingið starfaði í sjö nefndum, 9 fulltrúar
í hverri nefnd.
Netþing þetta á sér engin fordæmi hér á landi og
jafnvel ekki þótt víðar væri leitað. Markmiðið með
þessu svonefnda Netþingi var fyrst og fremst að
gefa fulltrúum ungu kynslóðarinnar tækifæri á að
ræða saman sín á milli, á lýðræðislegan hátt, um
málefni er á þeim brenna og koma skoðunum
sínum á framfæri við opinberan talsmann sinn. Og
þannig styrkja embættið enn frekar sem málsvara
barna og unglinga gagnvart opinberum sem og
einkaaðilum.
III.
Allt það sem ég hef nú rakið endurspeglar það
mikilvægi sem ég legg á að vera í nánum tengslum
við umbjóðendur mína - og nálgast þá sem mest á
„heimavelli“ þeirra, ef svo má að orði komast. Ég
legg mig í framkróka við að hlusta eftir röddum
barnanna sjálfra og koma þeim síðan á framfæri
við þá sem taka ákvarðanir í málefnum þeirra, en
samkvæmt 12. gr. BSSÞ, sem ég hef áður minnst á
- og gjarnan hefur verið nefnd lýðræðisgreinin - er
ekki eingöngu lögð áhersla á rétt barna sem hóps
til að tjá skoðanir sínar í öllum málum er þau varða
heldur og lögð rík áhersla á skyldu þeirra, sem taka
ákvarðanir er varða börn, að virða þessar skoðanir
með hliðsjón af aldri barna og þroska þeirra.
Með vísun til þess hef ég ítrekað skorað á
sveitarstjórnir landsins, sem fara með ijöldamörg
verkefni er varða börn, að leita leiða til að tryggja
að börn og unglingar verði hafðir með í ráðum
áður en teknar eru ákvarðanir innan sveitarfélags í
hagsmuna- og réttindamálum þeirra. í þessum
efnum stöndum við langt að baki öðrum þjóðum.
Þó vil ég nefna eitt ánægjulegt dæmi en það er að
finna í Grafarvogshverfi í Reykjavík. Þar er unnið
að tilraunaverkefni með Ungmennaráð Grafar-
vogshverfa. í þessu ungmennaráði eiga sæti tólf
fulltrúar, yngri en 18 ára. Tveir fulltrúar koma úr
hverjum grunnskóla hverfisins, sem eru fimm
talsins, og tveir úr framhaldsskóla hverfisins,
Borgarholtsskóla. Tillögur ungmennaráðsins á
síðasta ári voru m.a. um lækkun gjalda fyrir ungl-
inga yngri en 18 ára í almenningsvagna, um bætta
aðstöðu fyrir einhverf börn í Hamraskóla, bætta
tómstundaaðstöðu fyrir unglinga hverfisins og um
breytingar á reglum um útivistartíma. Tillögur
ungmennaráðsins voru lagðar fyrir hverfisnefnd
Grafarvogshverfis og siðan mun formaður
hverfisnefndar hafa lagt tillögurnar fyrir borgarráð
sem vísaði þeim til umræðu í borgarstjórn Reykja-
víkur. Þar var þeim svo vísað til umfjöllunar í
hlutaðeigandi nefndir til afgreiðslu. Nú mun vera
unnið að svipuðu verkefni í Breiðholtshverfi í
Reykjavík. Fyrrgreint tilraunaverkefni Reykjavík-
urborgar er afar jákvætt og fleiri sveitarfélögum til
eftirbreytni. Ymislegt forvitnilegt hefur einnig ver-
ið að gerast í þessum málum hjá Mosfellsbæ og ef
til vill víðar þótt mér hafi ekki borist upplýsingar
um slíkt.
IV.
Þótt aðstæður borgarbarnsins og landsbyggðar-
barnsins séu á margan hátt ólíkar þá verður ekki
annað sagt en að hjörtum þeirra svipi saman, eins
og sagði í ljóði Tómasar Guðmundssonar og ég
vitnaði til hér í upphafi greinarinnar. Þau málefni,
sem brenna á börnum hér í borginni og þau hafa
komið á framfæri við mig, eru í sjálfu sér ekki
frábrugðin málefnum barna og unglinga annars
staðar af landinu.
Það eru hin margvíslegustu mál sem brenna á
börnum og auðvitað eru mörg þeirra tengd
skólanum, vinnustað þeirra - þau hafa áhyggjur af
einelti eins og áður hefur komið fram, þeim finnst
mörgum þau ekki fá nægilega fræðslu um kynlífið,
getnaðarvarnir, þau vilja einnig meiri fræðslu um
íjármál almennt, heimilisbókhaldið, og vilja fá