Sveitarstjórnarmál - 01.08.2001, Blaðsíða 32

Félagsmál
Hera Ósk Einarsdóttir, félagsmálastjóri í Vestmannaeyjum:
Samþætting félagslegrar þjónustu og
þjónustu við fatlaða í Vestmannaeyjum
Hér á eftir verður fjallað um stjórnunarlega og
faglega samþættingu félagslegrar þjónustu og
þjónustu við fatlaða í Vestmannaeyjum, kosti
hennar og galla.
í upphafi finnst mér þó rétt að lýsa stöðu félags-
legrar þjónustu í sveitarfélaginu þegar reynslu-
sveitarfélagasamningurinn um málefni fatlaðra var
fyrst gerður árið 1997, þ.e. inn í hvaða sveitar-
félagaumhverfi var verið að færa þjónustu við
fatlaða frá ríki til sveitarfélags.
Inngangur
Sálfræðingur hafði starfað í Eyjum á sviði barna-
verndar og skólaþjónustu um nokkuð langt skeið og
félagsráðgjafi starfað hjá bænum frá 1979 með hléi
um þriggja ára skeið frá 1983-1986. Félagsmálaráð
með tveimur starfsmönnum, einum félagsráðgjafa
og einum sálfræðingi, hafði farið með umsjá félags-
mála í umboði bæjarstjórnar og barnavernd fram til
loka 9. áratugarins, 1980-1990. Uppbygging öldr-
unarþjónustu var ör og félagsþjónustulögin frá 1991
gáfu félagsþjónustunni byr undir báða vængi og
þann ramma sem hún þurfti á að halda til að verða
viðurkennd þjónustueining innan sveitarfélagsins.
Með nýju lögunum 1991 var félagsþjónustan ekki
lengur neyðarúrræði ætluð afmörkuðum hópi fólks
sem hafði orðið undir í lífsbaráttunni, heldur marg-
háttað þjónustuúrræði sem ætlað var að koma til
móts við þarfir íbúanna, með þjónustu, aðstoð og
ráðgjöf í tilteknum málaflokkum með það að mark-
miði að tryggja fjárhagslegt og félagslegt öryggi og
Greinarhöfundur, Hera Ósk
Einarsdóttir, erfélagsráð-
gjafi frá Háskóla Islands og
hefur starfað við félagsþjón-
ustu síðastliðin fjórtán ár.
Hún hefur verið félagsmála-
stjóri í Vestmannaeyjum
sl. tólf ár eða frá árinu 1988.
stuðla að velferð íbúanna á grundvelli samhjálpar.
Sveitarfélaginu voru lagðar nýjar skyldur á herð-
ar og til að mæta þeim bætti sveitarfélagið við
fagfólki í félagsþjónustuna og þverfagleg sam-
vinna félagsþjónustunnar við önnur kerfi innan
sveitarfélagsins fór jafnt og þétt vaxandi, s.s. við
skólaþjónustu, heilbrigðisþjónustu og löggæslu.
Arið 1997 var starfandi hjá félagsþjónustu
sveitarfélagsins einn sálfræðingur, tveir félagsráð-
gjafar, einn sjúkraliði í öldrunarþjónustu og ritari
og afgreiðslufulltrúi. Unnið var í nánu samstarfi
við skólaþjónustu sveitarfélagsins enda starfsemi
beggja aðila til húsa á sama stað og því nálægðin
við sérfræðinga skólaskrifstofunnar mikil, þ.m.t.
aðgengi að kennsluráðgjafa, leikskólafúlltrúa,
talkennara og sérkennara.
Félagsþjónustan veitti fötluðum þegar þjónustu
í formi heimilishjálpar, liðveislu og ferðaþjónustu
og vegna samvinnu svæðisskrifstofú Suðurlands og
félagsþjónustu sveitarfélagsins um úrlausnir í
málefnum fatlaðra íbúa sveitarfélagsins voru
ágætis kynni niilli þessara „kerfa“ þegar kom að
yfirfærslunni. Svæðisskrifstofan hafði stuðlað að
uppbyggingu ýmissa þjónustuúrræða fyrir fatlaða
í sveitarfélaginu, s.s. leikfangasafns, meðferðar-
heimilis fatlaðra barna, sambýlis fatlaðra og vernd-
aðs vinnustaðar. Á þessum stofnunum starfaði að
meginuppistöðu til ófaglært fólk með þó nokkra
starfsreynslu innan stofnananna með þeirri undan-
tekningu þó að þroskaþjálfi hafði umsjón með
leikfangasafninu og sjúkraliði sinnti forstöðu
meðferðarheimilisins. Annað fagfólk var til húsa
á svæðisskrifstofunni á Selfossi. Upplýsingum um
málefni fatlaðra einstaklinga og ijölskyldna þeirra
var dreift á beggja hendur og þjónustuúrræðunum
einnig. Málaflokkur fatlaðra í Eyjum bjó við
fjársvelti, skort á fagfólki og reyndar undirmönnun
á stofnunum eins og víðar á þessum tíma.
Hér vil ég draga saman eftirfarandi þætti
við yfirfærsluna:
• í Eyjum bjuggu um 4.800 manns