Hermes - 01.12.1988, Side 124
122
Dagbjört Torfadóttir
Hvers vegna
nemendasamband?
iT stofnfundi NSS 1958 flutti Snorri Þorsteinsson fyrrv.
/\ kennari að Bifröst ávarp og talaði um gildi nemenda-
■L \-sambanda en sagði jafnframt að þau hefðu yfirleitt átt
erfitt uppdráttar á Islandi. Þótt að í lífi NSS hafi skipst á skin og
skúrir má fullvíst telja að starfsemi þess á 30 árum sé ein sú
viðamesta sem nokkurt slíkt félag íslenskt getur státað af.
Hver er ástæðan?
Við spurðum nokkra nemendur álits og hér fylgja svör þriggja.
Kristján Kristjánsson útskr. 1988 segir:
Við gætum alveg eins kallað nemendasambandið, vináttusam-
band nemenda, því fólk heldur góðum vináttuböndum áfram
eftir skólann. Stemmningin er þannig að fólk kynnist í vinnu og
félagsmálum og þess vegna er grunnurinn traustur.
Skoðun Vigdísar Pálsdóttur útskr. 1964 var þessi:
Ég hef verið beðin að gera stutta grein fyrir því, hvers vegna ég
telji að Nemendasamband Samvinnuskólans hafi lifað og starf-
að jafn lengi og raun ber vitni, þrátt fyrir að skólavist að Bifröst
hafi aðeins verið tveir vetur lengst af.
Á þeim árum, sem ég þekki til, komu flestir í skólann á við-
kvæmum aldri með opinn hug, misjafna skólagöngu, en margir
með hagnýta starfsreynslu að baki. Meirihluti þeirra hugði þá
ekki á frekara nám og fyrir marga varð þetta þeirra síðasta
skólaganga, fyrir utan þá í lífinu sjálfu. Á þessum árum var fá-
breytni í afþreyingartækni miðað við nú og urðu menn yfirleitt
að notast við náungann.
Því var það að þegar skólagöngu lauk höfðu, í þessu þá lok-
aða samfélagi, myndast náin tengsl, sem hjá sumum munu end-
ast lífið.
Nemendasambandið hefur aldrei verið allra og allir ekki
þess, þó stundað hafi nám að Bifröst. Nokkur breyting varð á
þegar framhaldsdeild var stofnuð við skólann í Reykjavík og
nemendur héldu til frekara náms við aðra skóla og eignuðust
þar aðra skólafélaga.
Meðan enn er spurt hvort Nemendasambandið eigi rétt á sér
og hvers vegna og einhver fæst til að svara er það a.m.k. ekki
dautt og einmitt nú þegar allt skólahald er aftur komið að
Bifröst, má telja að þess bíði bjartari tímar. Ég óska því alls
góðs í framtíðinni.
Svar Sigurjóns Jónassonar útskr. 1963:
Fyrir mig sem fulltrúa 25 ára afmælisárgangs, er þessi spurning
áleitin. Hvað veldur því, að við erum að burðast með nem-
endasamband? Hvað tengir okkur eiginlega saman, eftir allan
þennan tíma?
1 örstuttri grein sem þessari vil ég aðeins benda á fáeinar
staðreyndir.
1. Flestir eru sammála um að dvölin í Samvinnuskólanum
hafi skilið eftir minningar, sem eru einhverjar þær bestu og
hamingjuríkustu hjá hverjum og einum. Allt andstreymi þessa
tíma og það sem aflaga fór, er gleymt, en samkenndin og fé-
lagsandinn í leik og starfi í skólanum situr eftir. Fæstir hafa
síðar, upplifað slíkar stundir.
2. Stjórn og starfslið skólans hafði yfir sér þá reisn og virð-
ingu að eftir er munað. Fáein átök og uppákomur við einstaka
kennara, eða námsgreinar, eru gleymdar, en frábært samstarf
geymist í minningunni.
3. Þrátt fyrir að skólinn væri kenndur við ákveðna stefnu og
kenndi með tilliti til þess, þá rúmuðust allar skoðanir og hug-
myndir innan hans veggja. Enginn var átalinn eða settur hjá
þrátt fyrir aðrar hugmyndir eða skoðanir.
Þessi framangreindu atriði tel ég vera mikilvægust fyrir þá
seiglu sem gamlir nemendur hafa sýnt í því að halda nemenda-
sambandinu lifandi. Þótt þar hafi á ýmsu gengið í gegnum árin,
þá hefir alltaf blossað upp sá neisti sem dugði, þegar líklegt var
að NSS væri að lognast útaf.
Hins vegar geta flestir borið það, að erfitt hefir reynst að
skapa aftur Samvinnuskólaandann, þegar hist hefir verið síðar,
einkanlega ef það hafa verið fjölskyldumót, eða gamlir nemar
með maka sína með. Hafi hins vegar einhverjir gamlir skólafé-
lagar hist á góðri stundu og getað blandað geði, einir og sér, þá
hefir verið stutt í gömlu góðu skóladagana, þótt 10,20 eða jafn-
vel 30 ár væru liðin frá dvölinni í skólanum.
Sé þetta skoðað raunsætt, þarf engan að undra. Nemendur
hafa haslað sér völl í hinum fjölbreytilegustu störfum í þjóðfé-
laginu, allt frá verkamönnum og trillukörlum og uppí ráðherra
og þingmenn. Fjölskyldu og félagslíf þessa fólks er því með
mjög ólíkum hætti og á fjölskyldumótum ber alltof mikið á því
að fólk hópist saman eftir áhugamálum dagsins í dag. Hvort
sem það tengist starfi eða leik. Gamla góða skólastemmningin
fer framhjá mökum og því vilja mótin stundum verða þvinguð.
Aftur á móti virðast flestir Samvinnuskólanemendur reyna
að fylgjast sem best með sínum gömlu félögum og skólanum,
sjáist eitthvað um þessi mál f blöðum eða bæklingum og breytir
þá engu hvað fólk starfar. Þess vegna lifir NSS ennþá.
Ég legg því áherslu á, að nemendasambandið verði eflt og
samskipti þess við félagana. Þykist ég mæla þar fyrir munn
flestra sem í því eru.
Síðan þyrfti að reyna að efla mót og samfundi einstakra hópa
í NSS, sérstaklega sem einstaklinga, þannig að gamli skólaand-
inn nái að hefja sig til flugs í hópnum. Það er málið.
Að lokum óska ég NSS og félögum þess til hamingju með
áfangann og vona að það eflist og styrkist á næstu árum.