Helgafell - 01.06.1942, Qupperneq 88

BRÉF FRÁ LESENDUM
Helgafell tekur þakksamlega til birtingar bréf frá lesendum sínum, um öll þau efni,
sem bafa almennt gildi, og ætla má, að lesendur þess láti sig varða. Þó má ekki
gera ráð fyrir, að tímaritið sjái sér fært að birta önnur bréf en þau, sem rituð eru
undir fullu nafni, og eins er þess vænzt, að þau fari ekki að jafnaði fram úr 300 orðum.
Nýjar „galdraofsóknir“
Eftirfarandi klausa stóð í einu víðlesnasta dag-
blaði höfuðstaðarins hinn 22. júlí, í forystu-
grein, sem ber fyrirsögnina: Utvarp og gagn-
rýni:
„Fyrir viku gat annar maður þess, — og
raunar hefur það oft verið gert og af ýmsum
upp á síðkastið, — að stjórnarbyltingin í
Frakklandi hefði verið „kommúnistisk", þ. e.
a. s. miðað að því sama og skapað sama
ástand og sú stjórnmálastefna vill vera láta.
Allir, sem nokkra nasasjón hafa af sögu, vita
að þetta er bláber vitleysa, og þarf ekki ann-
að, en bera ástandið f Frakklandi eftir stjórn-
arbyltinguna og skipun málanna þar, saman
við ástand og skipun mála í ráðstjórnarríkjun-
um, allt frá því er keisaradaeminu var drekkt
þar í blóði".
Þessi ummaeli geta ekki átt við annað en
erindi það, sem ég flutti í útvarpið hinn 14.
júlí og fjallaði um þjóðhátíð Frakka. En mér
er hrein ráðgáta, hvernig það gat gefið ritstjóra
blaðsins tilefni til þessara ummæla, þar sem ég
nefndi hvergi kommúnisma á nafn í erindinu,
hvað þá meir. Ég gat þess hvergi, „að stjórn-
arbyltingin í Frakklandi hefði verið „kommún-
istisk”, þ. e. a. s. miðað að því sama og skapað
sama ástand og sú stjórnmálastefna vill vera
láta’’. Ég þurfti ekki á því að halda í erindi
mínu, að kveða upp dóm um það, hvort franska
stjórnarbyltingin hafi verið „kommúnistisk" eða
ekki.
Við nána athugun á erindinu tel ég óhugsan-
legt, að annað hafi getað gefið tilefni til þessa
misskilnings en eftirfarandi setningar:
„Hugsjónir hinna beztu frönsku stjórnarbylt-
ingarmanna voru furðulega langt á undan tím-
anum. Flestar umbótastefnur, sem síðan hafa
fram komið, þar á meðal sósíalisminn, eiga
upptök sín í frönsku stjórnarbyltingunni”.
Að sjálfsögðu má deila um réttmæti þessara
staðhæfinga, en hitt finnst mér furðulegt, að
nokkur maður skuli geta skilið þessi orð á þann
veg, að ég haldi því þar fram, að franska stjórn-
arbyltingin hafi verið „kommúnistisk”.
Svona les fjandinn biblíuna, datt mér fyrst
í hug, en sá síðar, að samlíkingin var ekki alls
kostar rétt, því að við eftirgrennslun kom fram,
að ritstjórinn, sem samdi greinina, hafði ekki
hlýtt á erindið sjálfur, heldur farið eftir sögu-
sögn annars manns.
Það er auðvitað fráleitt, að ritstjóri að víð-
lesnu stjórnmálablaði skrifi í forystugrein gagn-
rýni um útvarpserindi, sem hann hefur ekki
heyrt, og eigni mönnum skoðanir, sem þeir
hafa ekki látið í ljós. Blað þetta hefur fyrr brennt
sig á sama eldi, þegar það flutti fyrir nokkr-
ur árum „gagnrýni” um útvarpserindi áður en
það var flutt. Nú „gagnrýnir" ritstjórinn af
myndugleik og vandlætingu erindi, sem reyndar
var flutt, en hann hafði hvorki heyrt né séð.
En ég ætla ekki að dvelja við þessa hlægi-
legu og álappalegu hlið málsins. Svo fráleit sem
þvílík vinnubrögð eru, finnst mér annað enn
athugaverðara liggja bak við þennan misskiln-
ing ritstjórans. Skýtur þar ekki upp höfðinu
sams konar múgmóðursýki og átti sér stað á
galdrabrennuöldinni? Þá var „galdramaðurinn”
óalandi og óferjandi; nú er það „kommúnist-
inn", sem settur er „utangarðs" í þjóðfélag-
inu. Þótt aldir hafi liðið, er aðferðin og vinnu-
brögðin enn hin sömu. Galdraofsækjendurnir
bentu á menn af handahófi og sögðu: „Þú ert
galdramaður", og tjóaði sakborningnum sjaldn-
ast að reyna að hrinda af sér galdaorðrómnum.
Nú hrópa hliðstæðir ofstækismenn: „Þú ert
kommúnisti”, þótt ekki sé hægt með gildum
rökum að standa hann að kommúniskum skoð-
unum eða starfsemi. Þessir ofstækismenn
„stimpla menn kommúnista" eftir geðþótta sín-
um, gera þeim upp skoðanir, sem þeir hafa
aldrei látið í ljós, í því skyni að niðra þeim og
gera þá tortryggilega. Ofstæki þessara múg-
móðursjúku manna er svo mikið, að þeir hafa
glatað heilbrigðri dómgreind og skilningi og
lagt niður skynsamleg vinnubrögð, og sýnist
þeim því flest það kommúnismi, sem fellur ekki
við skoðanir sjálfra þeirra.