Læknablaðið - 15.12.2000, Blaðsíða 49

FRÆÐIGREINAR / HEILKENNI SJÖGRENS
Heimildir
1. Gudbjornsson B. Clinical and Experimental Studies in
Primary Sjögren s Syndrome [doctoral dissertation]. Uppsala:
Uppsala University; 1994.
2. Gudbjornsson B. Sjögren's syndrome - meira en þurrkur.
Læknaneminn 1997; 50(1): 4-10.
3. Manthorpe R, Asmussen K, Oxholm P. Primary Sjogren's
syndrome: diagnostic criteria, clinical features, and disease
activity. J Rheumatol 1997; 24/Suppl 50:8-11.
4. Bjerrum KB. Keratoconjunctivitis sicca and primary Sjogren's
syndrome in a Danish population aged 30-60 years. Acta
Ophthalmol Scand 1997; 75: 281-6.
5. Dafni UG, Tzioufas AG, Staikos P, Skopouli FN,
Moutsopoulos HM. Prevalence of Sjogren's syndrome in a
closed rural community. Ann Rheum Dis 1997; 56: 521-5.
6. Jacobsson LT, Axell TE, Hansen BU, Henricsson VJ, Larsson
A, Lieberkind K, et al. Dry eyes or mouth-an epidemiological
study in Swedish adults, with special reference to primary
Sjogren's syndrome. J Autoimmunol 1989; 2: 521-7.
7. Thomas E, Hay EM, Hajeer A, Silman AJ. Sjogren's
syndrome: a community-based study of prevalence and impact
[see comments]. Br J Rheumatol 1998; 37(10): 1069-76.
8. Tan EM, Cohen AS, Fries JF, Masi AT, McShane DJ, Rothfield
NF, et al. The 1982 revised criteria for the classification of
systemic lupus erythematosus. Arthritis Rheum 1982; 25:1271-
7.
9. Amett FC, Edworthy SM, Bloch DA, McShane DJ, Fries JF,
Cooper NS, et al. The American Rheumatism Association
1987 revised criteria for the classification of rheumatoid
arthritis. Arthritis Rheum 1988; 31: 315-24.
10. Manthorpe R, Oxholm P, Prause JU, Schiodt M. The
Copenhagen criteria for Sjogren's syndrome. Scand J
Rheumatol Suppl 1986; 61:19-21.
11. Skopouli FN, Drosos AA, Papaioannou T, Moutsopoulos HM.
Preliminary diagnostic criteria for Sjogren's syndrome. Scand
J Rheumatol Suppl 1986; 61: 22-5.
12. Fox RI, Robinson CA, Curd JG, Kozin F, Howell FV. Sjogren's
syndrome. Proposed criteria for classification. Arthritis
Rheum 1986; 29: 577-85.
13. Homma M, Tojo T, Akizuki M, Yamagata H. Criteria for
Sjogren's syndrome in Japan. Scand J Rheumatol Suppl 1986;
61:26-7.
14. Vitali C, Bombardieri S, Moutsopoulos HM, Balestrieri G,
Bencivelli W, Bernstein RM. et al. Preliminary criteria for the
classification of Sjogren's syndrome. Results of a prospective
concerted action supported by the European Community.
Arthritis Rheum 1993; 36:340-7.
15. Whitcher JP, Jr., Gritz DC, Daniels TE. The dry eye: a
diagnostic dilemma. Int Ophthalmol Clin 1998; 38: 23-37.
16. Sreebny LM. Xerostomia: diagnosis, management and clinicl
complications. In: Edgar WM, O'MuIlane DM, eds. Saliva and
oral health. London: The British Dental Association; 1996:51-
3.
17. Schein OD, Munoz B, Tielsch JM, Bandeen-Roche K, West S.
Prevalence of dry eye among the elderly. Am J Ophthalmol
1997; 124:723-8.
18. Nederfors T, Isaksson R, Mornstad H, Dahlof C. Prevalence of
perceived symptoms of dry mouth in an adult Swedish
population-relation to age, sex and pharmacotherapy.
Community Dent Oral Epidemiol 1997; 25: 211-6.
19. McCarty CA, Bansal AK, Livingston PM, Stanislavsky YL,
Taylor HR. The epidemiology of dry eye in Melbourne,
Australia. Ophthalmology 1998; 105: 1114-9.
20. Wang SL, Zhao ZT, Li J, Zhu XZ, Dong H, Zhang YG.
Investigation of the clinical value of total saliva flow rates.
Arch Oral Biol 1998; 43:39-43.
21. Vitali C, Bombardieri S, Moutsopoulos HM, Coll J, Gerli R,
Hatron PY, et al. Assessment of the European classification
criteria for Sjogren's syndrome in a series of clinically defined
cases: results of a prospective multicentre study. The
European Study Group on Diagnostic Criteria for Sjogren's
Syndrome. Ann Rheum Dis 1996; 55:116-21.
22. Gudbjornsson B, Karlsson-Parra A, Karlsson E, Hallgren R,
Kampe O. Clinical and laboratory features of Sjogren's
syndrome in young women with previous postpartum
thyroiditis. J Rheumatol 1994; 21:215-9.
23. Guðbjömsson B, Cariglia N, Sigurðsson R, Valdimarsson H.
Iðrabólga og heilkenni Sjögrens [ágrip]. Læknablaðið 1998;
84/FyIgirit 36:66-7.
24. van Bijsterveld OP. Diagnostic tests in the Sicca syndrome.
Arch Ophthalmol 1969; 82:10-4.
25. Vitali C, Bombardieri S, Moutsopoulos HM, Coll J, Gerli R,
Hatron PY, et al. Assessment of the European classification
criteria for Sjogren's syndrome in a series of clinically defined
cases: results of a prospective multicentre study. The
European Study Group on Diagnostic Criteria for Sjogren's
Syndrome. Ann Rheum Dis 1996; 55:116-21.
26. Bandeen-Roche K, Munoz B, Tielsch JM, West SK, Schein
OD. Self-reported assessment of dry eye in a population-based
setting. Invest Ophthalmol Vis Sci 1997; 38:2469-75.
Seretide Diskus
Glaxo Wellcome, R 03 AK 06 R,B
Innúöaduft (duft í afmældum skömmtum til innúöunar meö Diskus-tæki). Hver
afmældur skammtur inniheldur: Salmeterolum INN, xínafóat 72,5 mikróg samsvarandi
Salmeterolum INN 50 mikróg og Fluticasonum INN, própíónat 100 mikróg, 250 mikróg
eöa 500 míkróg. Ábendingar: Seretide er ætlaö til samfelldrar meöferöar gegn teppu
i öndunarvegi, sem getur gengiö til baka, þ.m.t. astma hjá börnum og fullorönum, þar
sem samsett meöferö (berkjuvikkandi lyfs og barkstera til innöndunar) á viö s.s.: Hjá
sjúklingum sem svara viöhaldsmeðferð meö langvirkandi berkjuvíkkandi lyfjum og
barksterum til innöndunar. Hjá sjúklingum sem hafa einkenni þrátt fyrir aö nota
barkstera til innöndunar. Hjá sjúklingum á berkjuvikkandi meðferö, sem þurfa barkstera
til innöndunar. Skammtar og lyfjagjöf: Lyfiö er eingöngu ætlaö til innöndunar um
munn. Ráölagöir skammtar fyrir fulloröna og böm eldri en 12 ára: Einn skammtur (50
mikróg+100 mikróg, 50 mikróg+250 mikróg eöa 50 míkróg+500 mikróg) tvisvar á
dag. Sérstakir sjúklingahópar. Ekki þarf aö breyta skömmtum hjá öldruöum eöa
sjúklingum meö skerta nýrna- eöa lifrarstarfsemi. Skammtastœröir handa börnum 4
áraogeldrí: Einn skammtur (50 míkróg salmeteról og 100 mikróg flútikasónprópíónat)
tvisvar á dag. Ekki eru til upplýsingar um notkun lyfsins hjá börnum yngri en 4 ára.
Frábendingar: Þekkt ofnæmi gegn einhverjum af innihaldsefnum lyfsins. Varnaðarorö
og varúöarreglur: Meöferö á teppu í öndunarvegi, sem getur gengið til baka, ætti
venjulega aö fylgja áfangaáætlun og svörun sjúklings ætti aö meta út frá klinískum
einkennum og lungnaprófum. Lyfiö er ekki ætlaö til meöhöndlunar á bráöum einkennum.
í slíkum tilfellum ætti aö nota stuttverkandi berkjuvikkandi lyf (t.d. salbútamól) sem
sjúklingar ættu ávallt að hafa við höndina. Milliverkanir: Jafnvel þótt litiö finnist af
lyfinu í blóöi er ekki hægt að útiloka milliverkanir viö önnur efni sem bindast CYP
3A4. Foröast ber notkun bæöi sérhæföra og ósérhæföra betablokka hjá sjúklingum
meö teppu i öndunarvegi, sem getur gengiö til baka, nema aö þörfin fyrir þá sé mjög
brýn. Meöganga og brjóstagjöf: Notkun lyfja hjá þunguöum konum og hjá konum
meö barn á brjósti ætti einungis aö ihuga þegar væntanlegur hagur fyrir móöur er
meiri en hugsanleg áhætta fyrir fóstur eöa barn. Þaö er takmörkuö reynsla af notkun
á salmeterólxínafóati og flútikasónprópiónati á meðgöngu og viö brjóstagjöf hjá
konum. Viö notkun hjá þunguðum konum skal ávallt nota minnsta virka skammt.
Aukaverkanir: Þarsem lyfiö inniheldur salmeteról og flútíkasónprópiónat má búast
viö aukaverkunum af sömu gerö og vægi og af hvoru lyfinu fyrir sig. Ekki eru nein
tilfelli frekari aukaverkana þegar lyfin eru gefin samtímis. Hæsi/raddtruflun, erting í
hálsi, höfuðverkur, sveppasýking í munni og hálsi og hjartsláttarónot sáust hjá 1-2%
sjúklinga viö klínískar rannsóknir. Eftirtaldar aukaverkanir hafa veriö tengdar notkun
salmeteróls eöa flútíkasón- própíónats: Salmeteról: Lyfjafræöilegar aukaverkanir beta-
2-örvandi efna, svo sem skjálfti, hjartsláttarónot og höfuöverkur hafa komiö fram,
en hafa yfirleitt veriö tímabundnar og minnkaö viö áframhaldandi meöferö. Algengar
(>1%): Hjarta- og œöakerfi: Hjartsláttarónot, hraötaktur. Miötaugakerfí: Höfuðverkjur.
Stoökerfi: Skjálfti, vöövakrampi. Sjaldgæfar(<0,1%): Almennar:Ofnæmisviöbrögö,
þ.m.t, bjúgur og ofsabjúgur (angioedema). Hjarta-og œöakerfí: Hjartsláttaróregla t.d.
gáttatif (atrial fibrillation), gáttahraötaktur og aukaslög. Húö: Ofsakláöi, útbrot.
Efnaskifti:KaIiumskortur í blóöi. Stoöker//:/jöverkjir, vöövaþrautir. Flútikasónprópiónat.
Algengar(>1%): Almennar. Hæsi og sveppasýking í munni og hálsi. Sjaldgæfar(<0,1%):
Húö: Ofnæmisviöbrögöum i húö. Öndunarvegur. Berkjukrampi. Hægt er aö minnka
likurnar á hæsi og sveppasýkingum meö þvi aö skola munninn meö vatni eftir notkun
lyfsins. Einkenni sveppasýkingar er hægt aö meðhöndla meö staöbundinni
sveppalyfjameöferö samtímis notkun innöndunarlyfsins. Eins og hjá öörum
innöndunarlyfjum getur óvæntur berkjusamdráttur átt sér staö meö skyndilega auknu
surgi eftir innöndun lyfsins. Þetta þarf aö meöhöndla strax meö skjót- og stuttverkandi
berkjuvíkkandi lyfi til innöndunar. Hætta verður notkun strax, ástand sjúklings skal
metið og hefja aöra meöferö, ef þörf krefur. Pakkningar og verö: Diskus - tæki.
Innúðaduft 50 mikróg + 100 mikróg/skammt: 60 skammtar x 1, 60 skammtar x 3.
Innúðaduft 50 mikróg + 250 míkróg/skammt: 60 skammtar x 1, 60 skammtar x 3.
Innúöaduft 50 mikróg + 500 mikróg/skammt: 60 skammtar x 1, 60 skammtar x 3.
Seretide 50/100:6.008 krónur, Seretide 50/250:7.532 krónur, Seretide 50/500:10.045
krónur. 25.09.00
Tilvitnun 1: KR Chapman, N Ringdal Et al. Can. Respir. J. 1999; 6 (1): 45-51.
Tilvitnun 2: G Shapiro Et al., Am. J, Respir. Crit.Care Med. 2000; 161: 527-534.
GlaxoWellcome
Þverholti 14 • 105 Reykjavik • Sími 561 6930
www.glaxowellcome.is
Læknablaðið 2000/86 865