Læknablaðið - 15.10.2001, Blaðsíða 29

FRÆÐIGREINAR / HÓMÓCYSTEIN,
FÓLAT, KÓBALAMÍN
Hómócystein, fólat og kóbalamín í
íslenskum konum og körlum
Elín Ólafsdóttir'ó
Björk Snorradóttir*,
Arndís Theodórs1,
Örn Ólafsson2,
Anna Helgadóttir',
Vilmundur
Guðnason’
'Meinefnafræðideild, Rann-
sóknastofnun Landspítala
Hringbraut, 2Eirberg, Land-
spítala Hringbraut, 3íslensk
erfðagreining, 4Rannsóknar-
stöð Hjartaverndar.
Fyrirspurnir, bréfaskipti: Elín
Ólafsdóttir, meinefnafræði-
deild, Rannsóknastofnun
Landspítala Hringbraut, 101
Reykjavík. Sími: 560 1000;
netfang: elino@landspitali.is
Lykilorð: Hómócystein,
viðmiðunarmörk, fólat,
kóbalamín.
Ágrip
Tilgangur: Að finna viðmiðunarbil (reference inter-
vals) og millifjórðungsbil (interquartile ranges) fyrir
heildarhómócystein (Hcy), fólat og kóbalamín í blóði
íslenskra karla og kvenna og kanna sambandið milli
Hcy annars vegar og fólats og kóbalamíns (vítamín
B12) í sermi hins vegar.
Efniviður og aðferðir: Blóðsýnum var safnað á
þriggja mánaða tímabili 1999-2000 úr 449 einstak-
lingum, 291 karli (meðalaldur 48,3 ár) og 158 konum
(meðalaldur 49,8 ár). Hcy í plasma var mælt með
HPLC aðferð og flúrskímu- (fluorescence) greiningu,
en fólat og kóbalamín í sermi var greint með
rafónæmisaðferð á ELECSYS tæki frá Roche.
Niðurstöður: Viðmiðunarbil fyrir Hcy, milli 2,5%
og 97,5% fraktíla, ákvörðuð með stikabundinni
(parametric) aðferð reyndust vera 6,2-17,5 pmól/L
fyrir karla og 4,8-14,1 pmól/L fyrir konur. Gögnin
sýna ennfremur aldursháða hækkun á Hcy bæði í
körlum og konum og eru efri mörk 70 ára karla yfir
19 pmól/L en 70 ára kvenna yfir 16 pmól/L. Viðmið-
unarmörk voru ákvörðuð á sama hátt fyrir fólat og
kóbalamín. Neikvæð línuleg fylgni milli Hcy og fólats
er marktæk (p<0,01) bæði í körlum og konum með
fylgnistuðul -0,39 þegar hópurinn er skoðaður
óskiptur. Sama niðurstaða fæst milli Hcy og kóbal-
amíns ef hópurinn er skoðaður í heild en þar er
fylgnistuðullinn -0,20.
Ályktanir: Viðmiðunarmörk fyrir Hcy fengin í
óvöldum hópi íslenskra karla og kvenna eru birt hér í
fyrsta sinn og munu þau nýtast við áhættumat á
hjarta- og æðasjúkdómum. Samband Hcy við gildi á
fólati og kóbalamíni í blóði ber saman við niðurstöð-
ur í erlendum rannsóknum og benda til þess að hluti
íslendinga gæti hagnast af bættum vítamínbúskap við
að lækka Hcy í blóði.
Inngangur
Rannsóknir hafa sýnt að hár styrkur hómócysteins í
blóði fylgir hjarta- og æðasjúkdómum (1). Hómó-
cystein (Hcy) er metið þar sem sjálfstæður áhættu-
þáttur, en þó er ekki enn vitað hvort það er beint
þátttakandi í meingerð æðakölkunar (2-5). Styrkur
Hcy í frumum líkamans er háður virkni þeirra ensíma
sem koma að efnaskiptum hómócysteins, en aðrir
þættir eins og nægilegt framboð af fólati, kóbalamíni
og pyridoxal fosfati hafa einnig umtalsverð áhrif til
lækkunar á Hcy í blóði (1,3). Hcy myndast úr amínó-
sýrunni methíonín og er það eina þekkta myndunar-
ENGLISH SUMMARY
Ólafsdóttir E, Snorradóttir B, Theodórs A, Ólafsson Ö,
Helgadóttir A, Guðnason V
Homocysteine, folate and cobalamin in lcelandic
men and women
Læknablaðið 2001; 87: 793-7
Objective: To determine reference intervals and
interquartile ranges for total homocysteine (Hcy) folate and
cobalamin in lcelandic men and women and to evaluate
the correlation of Hcy to serum levels of the vitamins folate
and cobalamin.
Material and methods: Blood samples were collected
from 449 individuals over a period of three months, 291
men (mean age 48.3 years) and 158 women (mean age
49.8 years). Plasma Hoy was measured by a HPLC
method with fluorescence detection; folate and cobalamin
levels in serum were measured by an electroimmuno-
chemical method on an ELECSYS system from Roche.
Results: The reference interval for Hcy, between 2.5% and
97.5% fractiles, estimated by parametric statistics, are
6.2-17.5 pmol/L for men and 4.8-14.1 pmol/L for women.
Similarly the 95% reference intervals for folate and
cobalamin were estimated using parametric statistics. A
significant negative correlation was found between
concentrations of folate and Hcy for both men and women
(p<0.01) with a correlation coefficient of -0.39 and also
between cobalamin and Hcy where the correlation
coefficient is -0.20.
Conclusions: Reference interval for Hcy from the general
presumed healthy population is estimated here for the first
time in lcelandic men and women and will be of value in
cardiovascular risk assessments. The negative correlation
between Hcy and folate and also Hcy and cobalamin, is in
agreement with results from other studies and suggests
that an improved vitamin status might be beneficial in
lowering Hcy in a section of the population as has been
suggested in numerous studies in other countries.
Key words: homocysteine, reference interval, folate,
cobalamin.
Correspondence: Elín Ólafsdóttir: E-mail:
elino@landspitali.is
ferli Hcy í líkamanum. Prjú ensím sem taka þátt í
myndun Hcy nota fólat, kóbalamín og pyridoxal fos-
fat sem kófaktora og því getur lágur styrkur þeirra
haft áhrif til lækkunar á styrk Hcy ekki síður en
erfðabreytileiki í genum þeirra ensíma sem stýra
efnaskiptaferli amínósýrunnar. Rannsóknir á ensím-
unum þremur, cystathion-beta-syntetasa (6), methí-
Læknablaðið 2001/87 793