Læknablaðið - 15.10.2001, Blaðsíða 19

FRÆÐIGREINAR / ÍFARANDI SVEPPASÝKINGAR
Blóðsýkingar og
sveppasýkingar hjá
aðrar ífarandi
börnum á Islandi
Lena Rós
Ásmundsdóttir1,
Þórólfur Guðnason2,
Fjalar Elvarsson',
Helga Erlendsdóttir3,
Jóhann Heiðar
Jóhannsson4,
Ingibjörg
Hilmarsdóttir3,
Magnús
Gottfreðsson3,5
Ágrip
Inngangur: Tíðni ífarandi sveppasýkinga fer vaxandi
víðast hvar í hinum vestræna heimi. Fyrirburar og
ónæmisbæld börn eru í hættu á að fá blóðsýkingar af
völdum sveppa og í kjölfarið dreifðar sýkingar. Sýk-
ingar af þessum toga hafa í för með sér háa dánar-
tíðni. Pær hafa ekki verið rannsakaðar hjá börnum
hérlendis.
Efniviður og aðferðir: Farið var yfir sjúkraskrár
allra barna 16 ára og yngri á Islandi er greindust með
blóðsýkingar og/eða dreifðar sýkingar af völdum ger-
og myglusveppa á árunum 1980-1999. Niðurstöður
krufninga og vefjarannsókna voru einnig kannaðar.
Skráðar voru upplýsingar um áhættuþætti, einkenni,
meðferð og afdrif sjúklinga. Allir tiltækir sveppa-
stofnar voru ræktaðir og næmi þeirra fyrir sveppalyfj-
um kannað.
Niðurstöður: Alls greindust 18 börn með 19 ífar-
andi sveppasýkingar á þessu 20 ára tímabili. Tólf
blóðsýkingar greindust hjá 11 börnum og jókst ný-
gengið marktækt á rannsóknartímabilinu úr 0,28 í
1,90 sýkingar á 100.000 börn á ári (p=0,037). Tæpur
helmingur barna með blóðsýkingu voru fyrirburar.
Öll böm með sannaða blóðsýkingu voru með djúpa
æðaleggi og flest höfðu fengið næringu í æð, sýklalyf
og barkstera. Candida albicans ræktaðist í níu tilvik-
um af 12 (75%). Prjú börn af 11 fengu dreifða sýk-
ingu. Til viðbótar greindust þrjú börn með dreifða
Candida sýkingu við krufningu eða vefjarannsókn.
Að auki fengu tvö börn heilahimnubólgu af völdum
Candida albicans án sannaðrar blóðsýkingar. Tvö
börn greindust með ífarandi sýkingar af völdum
myglusveppsins Aspergillus fumigatus og læknuðust
þau bæði. Þrjú börn af þeim 16 sem fengu ífarandi
Candida sýkingar létust.
Alyktanir: Þessi rannsókn á ífarandi sveppasýk-
ingum hjá börnum er sú fyrsta er nær til heillar þjóð-
ar. Veruleg hækkun hefur orðið á nýgengi sveppasýk-
inga í blóði hjá börnum hérlendis á síðastliðnum 20
árum. Greining alvarlegra sveppasýkinga er oft tor-
veld og neikvæð blóðræktun útilokar ekki dreifða
sýkingu. í ljósi hækkandi nýgengis og hárrar dánar-
tíðni er mikilvægt að hafa umræddar greiningar í
huga hjá mikið veikum börnum.
'Læknadeild Háskóla íslands,
;Barnaspítali Hringsins,
3sýklafræöideild Landspítala
Hringbraut, ^Rannsóknastofa
Háskólans í meinafræði,
'lyflækningadeild Landspítala
Hringbraut. Fyrirspurnir,
bréfaskipti: Magnús
Gottfreðsson,
lyflækningadeild Landspítala
Hringbraut,
101 Reykjavík. Sími 560 1000;
netfang:
magnusgo@landspitali.is
Lykilorð: blóðsýkingar, börn,
nýburar, sveppasýkingar.
ENGLISH SUMMARY
Ásmundsdóttir LR, Guðnason Þ, Elvarsson F, Erlends-
dóttir H, Jóhannsson JH, Hilmarsdóttir I, Gottfreðsson M
Fungemia and other invasive fungal infections in
lcelandic children. A nationwide study
Læknablaðið 2001; 87: 783-90
Introduction: Invasive fungal infections are increasing in
incidence. Among those who are at increased risk of
fungal blood stream infections (fungemia) and dissemi-
nated fungal infections are premature infants and immuno-
suppressed children. These infections are associated with
high morbidity and mortalíty. Invasive fungal infections
have not yet been studied in lceland.
Material and methods: We studied all cases of fungemia
and/or disseminated fungal infections in lcelandic children
(<16 years) during a 20 year period. Histopathology reports
and autopsies were reviewed. Information on predisposing
factors, symptoms, treatment and outcome was collected.
All obtainable fungal blood stream isolates were subcultu-
red and their susceptibility to common antifungals deter-
mined.
Results: In the 20 year period from 1980-1999, 19
episodes of invasive fungal infections were diagnosed in
18 infants and children in lceland. Twelve episodes of
fungemia occured in 11 children and the nationwide annual
incidence increased from 0.28 to 1.90 cases/100,000/year
(p=0.037) during the study period. Half of the children were
premature infants. All patients had a central venous
catheter at the time of blood culture and most had
received intravenous antibiotics or corticosteroids.
Candida albicans was the most commonly isolated species
(nine of 12 episodes, 75%). In addition to patients with
fungemia, three children were diagnosed with dissemi-
nated fungal infection by histology or autopsy. Two cases
of fungal meningitis, without fungemia, were identified.
Furthermore, two children had invasive infections with
Aspergillus fumigatus and both patients survived. Three
children (3/16; 19%) with invasive Candida-infections died.
Conclusions: In this study of invasive fungal infections
among lcelandic children we demonstrate that the
incidence of fungemia has risen significantly in the past 20
years. Diagnosis of invasive fungal infections can be
complicated and negative blood cultures do not exclude
disseminated infection. Given the high attributable
mortality, timely diagnosis and aggressive treatment is
extremely important.
Key words: blood stream infections, fungemia, invasive
fungal infections, children, neonates.
Correspondence: Magnús Gottfreðsson. E-mail:
magnusgo@landspitali.is
Læknablaðið 2001/87 783