Læknablaðið - 15.10.2001, Page 35

FRÆÐIGREINAR / BARNALÆKNINGAR
Algengar orsakir svefnröskunar hjá
íslenskum börnum sem gangast undir
svefnrannsókn
Hákon Hákonarson,
Árni V. Þórsson
Barnadeild Landspítala
Fossvogi, 108 Reykjavík.
Fyrirspurnir, bréfaskipti:
Hákon Hákonarson
barnadeild Landspítala
Fossvogi, 108 Reykjavík. Sími:
525 1000; bréfasími: 525 1643;
netfang:
hakonh@landspitali.is
Lykilorö: börn, svefnrann-
sóknir, bakflœðissjúkdómur til
vélinda, kœfisvefn, öndunar-
stopp.
Ágrip
Inngangur: Svefntruflanir eru algengar hjá börnum.
Oft er um áunnið hegðunarvandamál að ræða en vef-
rænar orsakir svefntruflana eru lítt þekktar. Kæfi-
svefn (obstructive apnea) er algeng orsök svefntrufl-
ana hjá fullorðnum einstaklingum. Bakflæðissjúk-
dómur til vélinda er einnig algengur í þessum sjúk-
linga- og aldurshópi. Minna er vitað um kæfisvefn og
bakflæðissjúkdóm sem orsök svefnröskunar hjá
börnum og hefur þetta sjúkdómsástand lítið verið
rannsakað hjá íslenskum börnum. Markmið rann-
sóknarinnar var að leita að vefrænum orsökum
svefnraskana hjá íslenskum börnum og meta alvar-
leika þeirra og meðferðarmöguleika.
Efniviður og aöferðir: Eitt hundrað og níutíu
börnum sem leitað var með til barnadeildar Sjúkra-
húss Reykjavíkur (nú Landspítala Fossvogi) vegna
svefntruflana voru lögð inn á barnadeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur yfir nótt og var svefnmunstur þeirra
skráð með svefnrannsóknartækinu EMBLA. Tækið
hefur 16 rásir sem safna upplýsingum um svefn-
munstur og öndunarhreyfingar barnsins. Börnin voru
á aldrinum 0-18 ára. Upplýsingum var safnað frá
heilabylgjum, vöðvaspennu og augnhreyfingum til
greiningar svefnstiga, með beltum um brjóst og kvið-
arhol og sérstökum nemum sem mæla loftflæði um
nef og munn sem meta öndunarhreyfingar. I þeim
tilfellum þar sem grunur var um bakflæðissjúkdóm til
vélinda var settur sýrumælir í gegnum nefgöng og
niður í vélinda með nemum sem skynja sýrustig.
Niðurstöður: Rannsóknin sýnir að stór hópur
barna með svefnröskun hefur einhverja sjúkdóma.
Af 61 barni sem var rannsakað vegna gruns um kæfi-
svefn voru 46 með jákvæða rannsókn sem leiddi til
breyttrar meðferðar. Jafnframt greindust 69 af þeim
89 börnum sem einnig fóru í sýrustigsmælingu með
vélindabakflæði sem leiddi til breyttrar meðferðar.
Alyktanir: Rannsóknin leiddi í ljós að bæði kæfi-
svefn og vélindabakflæði eru algeng vandamál hjá
börnum sem þjást af svefnröskun. Við ályktum að
svefnrannsóknir séu mikilvægur þáttur í greiningu
ENGLISH SUMMARY
Hákonarson H, Þórsson ÁV
Common causes of sleep disturbances in lcelandic
children who undergo sleep studies
Læknablaðið 2001; 87: 799-804
Introduction: Sleep disturbances are common problems in
children. Frequently, these problems are attributed to
learned behavioral patterns, but little is known about
organic causes of sleep disturbances in children. Obstruc-
tive sleep apnea (OSA) is a common cause of sleep
disordered breathing in adults. Gastroesophageal reflux
(GER) is also common in this population. Less is known
about OSA and GER as potential causative agents of sleep
disturbances in children, and these medical problems have
not been addressed in lcelandic children. This study was
designed to investigate the organic causes of sleep
disordered breathing in lcelandic children, evaluate their
severity and possible therapies.
Material and methods: One hundred and ninty children
who were referred to the Pediatric Department at Reykjavik
Hospital due to sleep disturbances were hospitalized over
night and a sleep study was recorded, using the sleep
equipment, EMBLA. The latter machine has 16 channels
that record informations about sleep patterns and breath-
ing. The children were 0-18 years of age. Informations
were collected from EEGs, EMGs, and eye movements to
determine sleep stages, and with respiratory belts with
sensors on the chest and abdomen as well as an air-flow
sensor that measures airflow through the nose and mouth.
When GER was suspected, a pH meter was inserted and
the pH values were measured in the upper and lower parts
of the esophagus.
Results: The results demonstrate that a large number of
children who suffer from sleep disturbances have an
underlying disease. Of 61 children who underwent a sleep
study and were suspected to have OSA, 46 had a positive
study that resulted in a change in therapy. In addition, 69
of 89 children who underwent pH measurements in the
esophagus were diagnosed with GER which prompted
changes in therapy.
Conclusions: The study demonstrates that both OSA and
GER are common problems in children with sleep
disturbances. We conclude that sleep studies are
important in the overall workup of children with sleep
disturbances, and can provide valuable informations
regarding the causes, prevalence and severity of these
medical problems. Sleep studies also facilitate the
selection of children who require specific treatments such
as operation of the oropharynx or CPAP/BiPAP treatment
for OSA, or drug therapy for GER.
Key words: children, sleep studies, gastroesophageal
reflux, obstructive sleep apnea.
Correspondence: Hákon Hákonarson. E-mail:
hakonh@landspitali.is
Læknablaðið 2001/87 799