Læknablaðið - 15.03.2003, Blaðsíða 20

FRÆÐIGREINAR / ÞÉTTNI KALKKIRTLAHORMÓNS
var að ekki fundust tölfræðilega marktæk tengsl við
jónað kalsíum þar sem styrkur jónaðs kalsíum stjórn-
ar seytun PTH. Þessar niðurstöður eru ekki í fullu
samræmi við niðurstöður annarra rannsókna og þarf
að kanna betur með fjölþáttagreiningu þegar heildar-
rannsókninni er lokið (31,32).
Athygli vakti að fram kom munur milli kynja í
sambandi PTH við ýmsa þætti. Heildarkalsíum hefur
til dæmis neikvæða fylgni við PTH hjá körlum en enga
fylgni við PTH hjá konum. Fosfór sýndi neikvæða
fylgni við FTH mælt bæði með PTH elecsys og PTH
cap hjá konum en enga fylgni hjá körlum. Því virðist
vera nokkur munur á beinefnaskiptum milli kynja og
vekur upp þá spurningu hvort stjórnun á framleiðslu
PTH sé með einhveijum hætti öðruvísi hjá konum en
körlum. Ekki væri órökrétt að ætla það þar sem
beinþéttni og beinefnaskipti er mismunandi milli
kynja. Nánari rannsókna er þörf til að kanna þetta.
Rannsókn okkar er meðal þeirra fyrstu sem ber
saman hefðbundna og nýja aðferð til mælinga á PTH
og er hér um nokkuð stóra rannsókn að ræða. Annar
kostur er að rannsóknarhópurinn kemur úr mjög
einsleitu þýði sem minnkar líkur á skekkjum vegna
líffræðilegs misræmis í þýðinu. Þá voru einstakling-
arnir á mjög breiðu aldursbili sem er augljós kostur
þar sem beinbúskapur breytist mjög með aldri. Úti-
lokun einstaklinga á lyfjum og með sjúkdóma gerir
okkur einnig kleift að komast hjá þáttum sem trufla
eðlileg PTH efnaskipti og gætu skekkt niðurstöður.
Helstu takmarkanir rannsóknarinnar voru í fyrsta
lagi að um þversniðsrannsókn var að ræða. Ekki er
víst að sömu niðurstöður hefðu fengist ef sömu ein-
staklingunum hefði verið fylgt eftir í 40 ár. Einnig
verður mæling á árstíðasveiflum ekki eins góð þar
sem best hefði verið að mæla sömu einstaklingana
endurtekið yfir árið. Þannig hefðum við náð að
minnka áhrif breytileika milli einstaklinga. Annað
sem er vandamál með allar þýðisrannsóknir (cohort
study) er að ekki er alveg víst að rannsóknarhópur-
inn sé dæmigerður fyrir þýðið. Þar sem 68% boðaðra
mættu er ekki hægt að fullyrða um hvort útkoman
hefði verið önnur ef fleiri hefðu mætt. 68% er þó
þokkaleg þátttaka í svo stórri rannsókn.
Ályktanir
Munur er á milli PTH elecsys og PTH cap mæliað-
ferðanna sem líklega má rekja til stórra niðurbrots-
efna PTH. Sú hækkun sem verður á heildar-PTH
með aldri gæti skýrst að miklu leyti vegna versnandi
nýrnastarfsemi og virðist að mestu vera til komin
vegna aukningar á stórum niðurbrotsefnum PTH
sem trufla hefðbundnar mæliaðferðir. Aukið fitu-
hlutfall virðist á hinn bóginn tengjast PTH(l-84)
beint en ekki niðurbrotsefnum þess. I ljósi þessara
niðurstaðna kæmi til álita að breyta viðmiðunargild-
um heildar-PTH aðferðanna, aldursstaðla þessar að-
ferðir eða miða niðurstöðurnar að einhverju leyti við
nýrnastarfsemi. Að auki gefur þessi mikla fylgni PTH
við fituhlutfall ástæðu til að ætla að leiðrétta þurfi
PTH gildi fyrir líkamsþyngd.
Þakkir
Sérstakar þakkir fyrir veitta aðstoð fá þær Díana
Oskarsdóttir fyrir allar beinþéttnimælingarnar, Edda
Halldórsdóttir fyrir blóðrannsóknirnar og Guðrún
Kristinsdóttir íyrir yfirumsjón og skipulagningu. Einn-
ig vilja höfundar þakka Styrktarsjóði St. Jósefsspítala
Landakoti fyrir styrk til rannsóknarinnar og Roche
Diagnostics Corporation og Scantibodies Laboratory
Inc. fyrir efniskostnað.
Heimildir
1. Wilson. Williams Textbook of Endocrinology. 9th ed ed: W.B.
Saunders Company; 1998.
2. Erdmann S, Burkhardt H, von der Mark K, Muller W. Map-
ping of a carboxyl-terminal active site of parathyroid hormone
by calcium-imaging. Cell Calcium 1998; 23:413-21.
3. Erdmann S, Muller W, Bahrami S, Vornehm SI, Mayer H,
Bruckner P, et al. Differential effects of parathyroid hormone
fragments on collagen gene expression in chondrocytes. J Cell
Biol 1996; 135:1179-91.
4. Kaji H, Sugimoto T, Kanatani M, Miyauchi A, Kimura T,
Sakakibara S, et al. Carboxyl-terminal parathyroid hormone
fragments stimulate osteoclast-like cell formation and osteo-
clastic activity. Endocrinology 1994; 134:1897-904.
5. Murray TM, Rao LG, Muzaffar SA. Dexamethasone-treated
ROS 17/2.8 rat osteosarcoma cells are responsive to human
carboxylterminal parathyroid hormone peptide hPTH (53-84):
stimulation of alkaline phosphatase. Calcif Tissue Int 1991; 49:
120-3.
6. Isaacs RJ. Chakravarthy B. Maclean S, Morley P, Willick G,
Divieti P, et al. Receptors for the carboxyl-terminal region of
pth(l-84) are highly expressed in osteocytic cells. J Bone
Miner Res 2001;16:441-7.
7. Vargas V, Mayer H, Somjen D, Kaye AM, Divieti P. Human
PTH-(7-84) inhibits bone resorption in vitro via actions inde-
pendent of the type 1 PTH/PTHrP receptor. Bone 2002; 30:78-
84.
8. Inomata N, Akiyama M, Kubota N, Juppner H. Characteriza-
tion of a novel parathyroid hormone (PTH) receptor with
specificity for the carboxyl-terminal region of PTH-(l-84).
Endocrinology 1995; 136: 4732-40.
9. Slatopolsky E, Finch J, Clay P, Martin D. Sicard G, Singer G,
et al. A novel mechanism for skeletal resistance in uremia.
Kidney Int 2000; 58: 753-61.
10. Nguyen-Yamamoto L, Rousseau L, Brossard JH, Lepage R,
D'Amour P. Synthetic carboxyl-terminal fragments of para-
thyroid hormone (PTH) decrease ionized calcium concentra-
tion in rats by acting on a receptor different from the PTH/
PTH-related peptide receptor. Endocrinology 2001; 142:1386-
92.
11. Coen G, Bonucci E, Ballanti P, Balducci A, Calabria S, Nicolai
GA, et al. PTH 1-84 and PTH „7-84“ in the noninvasive
diagnosis of renal bone disease. Am J Kidney Dis 2002; 40:
348-54.
12. Hruska KA, Martin K, Mennes P, Greenwalt A, Anderson C,
Klahr S, et al. Degradation of parathyroid hormone and
fragment production by the isolated perfused dog kidney. The
effect of glomerular filtration rate and perfusate CA++
concentrations. J Clin Invest 1977; 60: 501-10.
13. Lepage R, Roy L, Brossard JH, Rousseau L, Dorais C, Lazure
C, et al. A non-(l-84) circulating parathyroid hormone (PTH)
fragment interferes significantly with intact PTH commercial
assay measurements in uremic samples. Clin Chem 1998; 44:
805-9.
14. John MR, Goodman WG, Gao P. Cantor TL, Salusky IB,
Juppner H. A novel immunoradiometric assay detects full-
length human PTH but not amino-terminally truncated frag-
ments: implications for PTH measurements in renal failure. J
Clin Endocrinol Metab 1999; 84:4287-90.
196 Læknablaðið 2003/89