Læknablaðið - 15.03.2008, Page 26

FRÆÐIGREINAR
KRANSÆÐAR
Tafla II. Áhættuþættir.
Fjöldi / heildarfjöldi Tíöni (%)
Fjölskyldusaga1 47/66 71
Háþrýstingur2 46/69 67
Háar blóöfitur3 37 /69 54
Fyrrum reykingamenn4 32/67 48
Núverandi reykingamenn 15/67 22
Sykursýki5 8/69 12
^Miðaö við 1° aattingja (foreldrar, systkini eóa börn). 2Blóóþrýstingur >140/90 mmHg eða á meðferð meö blóóþrýstingslaskkandi lyfjum. 3Heildarkólesteról >6,5 mmól/l eða á lyfjameóferó vió hækkuöu kólesteróli. 4Hættu að reykja fýrir meira en þremur mánuðum síöan. 5Fastandi blóösykur >7 mmól/l eöa sjúklingur með greinda sykursýki.
Tafla III. Útreikningar til að meta greiningarhæfni 64 sneiða tölvusneiðmyndatækis í
öllum æðahlutum.
Hjartaþrceöing (viömiö)
Jákvætt Neikvætt Alls
Tölvu- Jákvætt 5 27 32 Jákvætt forspárgildi 16% (5/32)
sneiömynd Neikvætt 20 390 410 Neikvætt forspárgildi 95% (390/410)
Alls 25 417 442
Næmi Sértæki Nákvæmni 89% (395/442)
20% (5/25) 94% (390/417)
Jákvætt >50% þrengsli. Neikvætt <50% þrengsli.
forspárgildi, neikvætt forspárgildi og nákvæmni
fyrir TS reiknuð. Hjartaþræðing var notuð sem
viðmið og því gert ráð fyrir því að allar niðurstöð-
ur hjartaþræðinga væru réttar. Spearman's rho
fylgnistuðull var notaður til að meta fylgni milli
greiningaraðferðanna tveggja á 6 stiga flokkunar-
skala. Við mat á tölfræðilegri marktækni var stuðst
við p<0,05.
Niðurstöður
Af 115 sjúklingum í upphaflega rannsóknarþýð-
inu voru 46 útilokaðir. Helstu ástæður útilokunar
voru að sjúklingar gáfu ekki samþykki fyrir TS,
komust ekki í seinni rannsóknimar (þræðing og/
eða TS), ekki var hægt að framkvæma rannsókn-
irnar eða myndgæði TS voru skert meðal annars
vegna gáttaflökts eða ofþyngdar. Alls vom því
til myndir úr bæði kransæðaþræðingu og TS af
69 sjúklingum. Þar af voru 13 konur (19%) og 56
karlar. Meðalaldur hópsins var 63 (SD 10) ár, hjá
körlunum 63 (SD 10) ár (á bilinu 40 til 83 ára) og
hjá konunum 64 (SD 11) ár (á bilinu 42 til 79 ára).
Meðaltími milli hjartaþræðingar og TS var 6,3 (SD
12,1) dagar. Hjartsláttartíðni við sneiðmyndatöku
var að meðaltali 56 (SD 8) slög/mín. (á bilinu 39 til
83 slög/mín.).
Áhættuþættir þátttakenda voru skráðir.
Fjölskyldusaga, saga um háþrýsting, háar blóðfit-
ur, reykingar og sykursýki voru könnuð (sjá töflu
II). Að jafnaði vom 2-3 áhættuþættir til staðar. Hjá
einum sjúklingi vom engir áhættuþættir til staðar
en 14 af 69 sjúklingum höfðu alla áhættuþættina
fimm. Upplýsingar um fjölskyldusögu vantaði hjá
þremur og upplýsingar um reykingar vantaði hjá
tveimur.
Samtals voru 663 æðahlutar rannsakaðir. Af
þeim voru 221 (33%) útilokaðir: 103 (16%) vegna
stoðneta, 48 (7%) vegna tmflana af völdum kalks,
41 (6%) vegna hreyfitruflana og 29 (4%) vegna
þess að æðahluti var <1,5 mm í þvermál. Alls vom
442 æðahlutar bornir saman með báðum mynd-
greiningaraðferðum. Hæfni 64 sneiða TS-tækis
til greiningar marktækra þrengsla (>50%) í öllum
æðahlutum kransæðanna er sýnd í töflu III.
Greiningarhæfni 64 sneiða TS-tækis var borin
saman milli kynja, aldurshópa, hægri og vinstri
kransæða, nærliggjandi og fjarliggjandi æðahluta
auk þess sem athugað var hvort mismunandi
hjartsláttartíðni hefði áhrif. Lítill sem enginn
munur reyndist vera á milli þessara hópa (sjá töflu
IV).
Hæfni 64 sneiða TS-tækis til greiningar mark-
tækra þrengsla í kransæðum án stoðneta var borin
saman við nýlega rannsókn úr sama þýði á hæfni
64-sneiða TS-tækis til greiningar endurþrengsla í
stoðnetum (sjá töflu V).
Veik en marktæk fylgni var milli TS og hjarta-
þræðingarmynda á þrengslum samkvæmt sex
stiga flokkuninni (Spearman's rho r=0,33, p < 0,01,
vegið kappa gildi 0,12) (sjá töflu VI).
Umræða
I rannsókninni höfum við sýnt að TS-tækni hefur
sterkt neikvætt forspárgildi (95%) og hátt sértæki
(94%) við greiningu á >50% kransæðaþrengslum.
Það bendir til þess að miklar líkur séu á því að
sá æðahluti sem greinist neikvæður, það er heil-
brigður eða án marktækrar (50%) þrengingar, á
TS sé raunverulega neikvæður samkvæmt hjarta-
þræðingu. Hlutfall rétt greindra neikvæðra æða-
hluta með TS-tækni er einnig hátt ef miðað er við
allar neikvæðar greiningar með hjartaþræðingu.
Með þetta að leiðarljósi má draga þá ályktun að
64 sneiða TS-tækni sé gagnleg aðferð til útilok-
unar kransæðasjúkdóms. Aðferðin hefur hins
vegar fremur lágt næmi (20%) og lágt jákvætt
forspárgildi (16%) til að greina marktæk þrengsli
(>50%). Hlutfall æðahluta sem greinast réttilega
með marktæka þrengingu (jákvæðir) er því ekki
hátt og líkumar á því að æðahluti sem greinist
með marktæka þrengingu á TS sé raunverulega
jákvæður eru ekki miklar. Samkvæmt þessum
202 LÆKNAblaðið 2008/94