Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Síða 120

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Síða 120
Briax McFarlane Kvikmyndir tóku við vmsældum frásagnarskáldsagna frá öndverðri nítjándu öld ekki síst vegna þess að þær notuðu tækni sem margir rithöf- undar á síðari hluta aldarinnar höfðu beitt. Augljósustu dæmin eru Con- rad með kröfu sína um að láta lesandann „sjá“ og James með sína „tak- mörkuðu vitneskju“ en báðir drógu úr augljósu valdi höfundarins og tóku þess í stað upp þá aðferð að lýsa athöfnum og hlutum frá takmörk- uðu sjónarhomi. Að þessu le\T;i má segja að þeir hafi sagt skihð við þá hefð sem gerir ráð fyrir „gagnsærri“ lýsingu skáldsögunnar á hehninum sem hún vísar til þannig að sjónarhornið og beiting þess urðu jafn mik- ill hluti af innihaldi skáldsögunnar og það sem skoðað var. Samanburð- urinn við kvikmyndatæknina er greinilegur en samt blasir sú þverstæða við að nútímaskáldsögur verða ekki auðveldlega lagaðar að kvikmynd- um. Þótt færa megi sannfærandi rök fyrir þ\rí að höfundar á borð við Joyce, Faulkner og Hemingway hafi nýtt sér tækni kvikmyndarinnar er staðreyndin samt sú að kwkmyndm á hægari heimatök í skáldsögum frá fyrri tímabilum - eða afsprengjum þeirra. Viss nútímaleiknt eins og Sölumaður deyr, Equus, og M. Buttei'fly, sem virðast eiga sitthvað undir kvikmyndatækninni, glata á sama hátt miklu af ffásagnarflæði tíma og rúms þegar þau eru flutt yfir á hvíta tjaldið. Aðlögim: Fyrirbærið sjálft Strax og kvikmyndin tók að líta á sjálfa sig sem afþreyingu og ffásögn í senn kom ffam sú hugmynd að vel mætti fara í saumana á skáldsögunni í leit að hráefhi - enda er hún viðurkenndur bústaður frásagnarskáld- skaparins - og hefur sKkt viðgengist meira og minna óshtið í níutíu ár. Astæður kvikmyndagerðarmanna fyrir því að þetta haldist með þessum hættu eru allt frá því að vera hrein auglýsingamennska til hástemmdrar virðingar fýrir bókmenntaverkum. Mikið seldir titlar vekja einnig áhuga og þá von að virðing eða vinsældir sem áunnist hafa í öðrum miðlinum skili sér yfir í verk sem unnið er í hinum. Vonin um ábatasama „eign“ hefur augljóslega verið að minnsta kosti stór áhrifavaldur í kvikmyndun skáldsagna og kannski er mikið til í þeirri harkalegu gagnrýni Frederics Raphael að kvikmyndagerðarmönnum „líki þekktar stærðir ... ffekar Hollywood Cine?na\, Roudedge and Kegan Paul: London, 1985. [Þýð.: „áhrifojafn- gildi“ er þýðing Astráðs Eysteinssonar á „functional equivalent“, en hann notar hugtakið í þýðingafræðum sínum, sjá t.d. Tvímteli, 1997.] Il8
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar: 1. tölublað: Kvikmyndaaðlaganir (01.01.2001)
https://timarit.is/issue/378624

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

1. tölublað: Kvikmyndaaðlaganir (01.01.2001)

Gongd: