Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Blaðsíða 23

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Blaðsíða 23
Kj'istnihald undirjökli - í máli og mynd framt að frásögn kvikmyndarinnar verður allmiklu hófstilltari og hefð- bundnari en hin ögrandi framsetning skáldsögunnar. Ahorfandi hangir nefnilega tryggilega í þessari taug. Þegar Jódínus og Helgi fara að tala við Godman Sýngmann læðist Umbi á eftír þeim og í alllöngu myndskeiði fylgist hann með þeim á laun og áhorfendur eru á gægjum með honum. Og hann fer sem fyrr segir með sendlum Godmans á jökulinn - það er eins og þessi umboðsmaður okkar megi ekki missa af neinu. Ahorfanda bregður við að vera eitt sinn staddur í borðstofunni þar sem Godman, Jón og Hnallþóra eru saman komin - hvernig stendur á því að maður er vitni að þessu? - en andartaki síðar gengur Umbi inn um dyrnar og raunsæis- áhrifunum er borgið. Tvisvar er að vísu sem Umbi sjái sýnir sem ekki virðast rökrænar (hann sér hinn dularfulla hrút Hnallþóru og menn á ferð með kistu í hrauni) en í bæði skiptin er kvikmyndin með skýringar: I ann- að skiptið er Umbi undir áhrifum áfengis en í hitt skiptið hefur hann dottið á hausinn og kann að hafa ruglast í ríminu; þegar Umbi beinir sjónum aftur að sama fyrirbæri er það horfíð. Veruleikinn undir Jökli Veruleikalíking kvikmyndarinnar, sem þannig mótast mjög af samspili þeirra Umba og myndsögumannsins, er því lengstaf fremur rökrétt. Með hliðsjón af þessari „tæknilegu“ miðlun er hægt að skýra hvers vegna einn áðurneftidra gagnrýnenda sá myndina sem „létta og skemmtilega útfærslu á frekar þvælinni skáldsögu“. Viðtakandi kvikmyndarinnar fær mun skýrari „leiðsögn" um heim hennar en lesandi sögunnar. Nú má vera að í því sem gagnrýnandanum finnst „þvælið“ í skáldsögurmi búi sitthvað sem að mati annarra ljær henni hvað mest fagurffæðilegt gildi - ekki síst það hvernig skáldsagan „þvælir“ mörk veruleikans. Það er sem kvikmyndasmiðurinn veigri sér við að láta nokkuð gerast á annarlegum mörkum veruleika og hins óraunverulega (hvort sem það telst til drauma eða annars). Þó örlar á slíku í einu stuttu skoti þar sem horft er út yfir sjóinn og ekki verður betur séð en kindahópur hlaupi eftír haffletinum. Þær reynast vera að fara upp á flæðisker, en jafhvel eftír að það skýrist lifir hið ljóðræna skot; í huga mér tengist það bílferðinni sem Umbi fer síðar með Uu eftír fjöruborðinu, utan vegar, með hafinu sem nær svo raunar í bílinn. Kannski á þetta stutta myndskeið að skiljast sem merki um að nú sé sýn Umba á veruleikann að breytast - en það gerist síðan 21
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.