Frjáls verslun - 01.07.2012, Qupperneq 77

FRJÁLS VERSLUN 7. TBL. 2012 77
Ég fékk þá hugmynd að ef börnin væru í tæki sem leyfði breyti­legan þungaburð þá gæti það verið
áhrifa r íkara til auka beinþéttni og
jafn vel skemmtilegra fyrir börnin
því sum hreyfihömluð börn eru
ekkert endilega ánægð með að
standa kyrr í standgrindum. Ég
hugs aði að þetta gæti haft áhrif á
fleiri þætti þar sem sum barnanna
eru spastísk en hreyfing er góð til
að vinna á móti áhrifum þess auk
þess sem þetta gæti hugsanlega
aukið þol þeirra.“ Þjóðbjörg lét
smíða hreyfanlegt standbretti
þegar hún var enn í náminu og
ætlaði svo ekkert að halda áfram
með hugmyndina. Hún var hins
vegar hvött til að þróa hugmynd­
ina áfram eftir að heim kom og
byrjaði að kenna við Háskóla
Ís lands. „Mikil tækniþróun hafði
orðið á þessum örfáu árum sem
gerði það mögulegt að þróa
fullkomnara tæki en ég hafði
úti. Ég sló til og fór í samstarf
við verkfræðideildina.“ Þess má
geta að verkefnið hlaut styrk,
verðlaun og viðurkenningu. Síðar
flutti Þjóðbjörg tækniþróunina út
úr háskólanum og fór í samstarf
við verkfræðifyrirtækið Samey og
í dag er til frumgerð af göngu­
hermi.
Svona tæki eru til á markaðn­um en það eru stór tæki sem
ekki er hægt að nota nema inni
á stofnunum. Fötluð börn alast
hins vegar upp heima hjá sér
og hefur markmiðið alltaf verið
að búa til lítið tæki sem hægt
er að nota á heimilum. Tækið
verður á viðráðanlegu verði.
Virknin er tvenns konar: Tækið
hjálpar mest fötluðu börnunum
algjörlega að hreyfa sig en svo
er önnur útfærsla þar sem börn,
sem eitthvað geta hreyft sig, fá
smáaðstoð.“
æTLAðUR Á HEIMILI
HREyFIHAMLAðRA BARNA
Þjóðbjörg Guðjónsdóttir, lektor í sjúkraþjálfun við Háskóla Íslands, fékk
hug mynd að gönguhermi þegar hún var í framhaldsnámi í barna sjúkra-
þjálf un í Bandaríkjunum á sínum tíma.
Gönguhermir
Þjóðbjörg Guðjónsdóttir.
FORVARNIR GEGN
ÞUNGLyNDI
Eiríkur örn Arnarson, prófessor í sálfræði við lækna-
deild Háskóla Íslands og sérfræðingur í klínískri sál-
fræði á geðsviði Landspítala, hlaut fyrstu verðlaun í
sam keppninni Hagnýtingarverðlaun Háskóla Íslands
árið 2005 fyrir hugmynd að verkefninu Hugur og heilsa
sem miðar að forvörn þunglyndis hjá ungmennum.
Fyrir tækið Hugarheill var svo stofnað í kjölfarið.
Eiríkur Örn Arnarson.
Þunglyndi greinist sjald an hjá þeim sem eru yngri en 14 ára en þá er vendipunkt­ur og eykst tíðni
þess verulega og kynjamunur
kemur í ljós,“ segir Eiríkur Örn.
„Rann sóknir hafa leitt í ljós að
tæp tuttugu prósent átján ára
ungmenna hafa þegar farið í
gegn um meiriháttar þunglyndis­
kast. Það vakti áhuga að kanna
hvort hægt væri að sporna við
þessari þróun, m.a. með hlið sjón
af spám Alþjóðaheilbrigðis mála ­
stofnunarinnar um að þung­
lyndi verði næstþungbærasta
heil brigðis vandamál heimsins
árið 2020. Eftir að þunglyndi
hef ur eitt sinn gert vart við sig
er líklegt að það komi aftur fram
síðar á lífsleiðinni og er því til
mik ils að vinna.“ Rannsókn var
framkvæmd í sex sveitarfélögum
meðal nemenda í 9. bekk og
skim að fyrir einkenn um þung­
lyndis. Ungmennum með mörg
einkenni þunglyndis var boðin
þátttaka í námskeiði sem sótt er
14 sinnum á þremur mánuðum.
Námskeiðið Hugur og heilsa
miðar að því að kenna ungling­
um leiðir til að gera þá færari til
að takast á við daglegt líf. Meðal
þess sem kennt er eru samskipti,
tengsl hugsunar og líðanar, slök ­
un, að læra að setja sér lang­ og
skammtímamarkmið, leiðir til að
leysa vandamál og að tjá tilfinn­
ingar sínar og skoð anir.
Námskeiðshópur var borinn saman við hliðstæðan hóp
sem ekki sótti námskeið og kom
í ljós marktækur munur á hópun­
um. Við eftirfylgd 12 mánuðum
síðar voru fimm sinnum meiri
líkur á því að þeir sem höfðu ekki
setið námskeiðið hefðu þróað
með sér meiriháttar þunglyndi
eða óyndi.“
Niðurstöður rannsóknanna hafa
verið birtar í erlendum vísindarit­
um og vakið þar athygli. Þetta
hefur leitt til þess að námskeiðið
var þýtt á ensku og portúgölsku
og er t.d. verið að halda sam ­
bæri leg námskeið í Portúgal til
að rannsaka hvort hliðstæður
ár angur náist í öðru menningar­
samfélagi.
„Námskeiðshópur var borinn saman við hliðstæðan
hóp sem ekki sótti námskeið og kom í ljós marktækur
munur á hópunum.“
Hugarheil l
„Virknin er tvenns konar: Tækið hjálpar mest fötluðu börnunum algjör-
lega að hreyfa sig en svo er önnur útfærsla þar sem börn, sem eitt-
hvað geta hreyft sig, fá smáaðstoð.“