Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Síða 85

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
171
ánægjulegu hlið lestursins við frásagnar hrynjandi þessarar
„fjölbreyttu" sögu. Það þarf hug til þess að fylgjast með frá-
sögninni um þetta litilfjörlega skáld, sem selur sjálfblekung-
inn sinn undir nafnverði, en það þarf kannski enn þá meiri
einlægni en almennum lesendum er ásköpuð til þess að viður-
kenna hinn „einstæða stíl og einstæðu frásagnaraðferð“, sem
höfundurinn hefur íklætt þessa sögu.
Hd. St.
Jóhann J. E. Kúld: Svífðu seglum þöndum.
Bókaútgáfan Edda. Ak. 1940.
Þetta er önnur bókin, sem komið hefur frá hendi þessa höf-
undar, hin fyrri var íshafsæfintýri og vakti meiri eftirtekt á
höfundinum en venja er til um fyrstu bók. Það var ekki um
það deilt, að hér var á ferðinni höfundur, sem hafði þau tök
á frásögn sinni, að nautn var að lesa.
„Svífðu seglum þöndum“ er, eins og hin fyrri, samsafn af
æfintýrum, er höfundurinn hefur sjálfur ratað i á sjóferðum
sínuin og siglingum. Hann á engan sinn líka í hópi íslenzkra
rithöfunda í þeirri list að segja þess háttar sögur. Þær eru
stuttar og gagnorðar og þó .um leið lifandi og spennandi. í
sambandi við ferðalögin koma lýsingar á mönnum, sem hann
kynnist, og þær lýsingar vitna um skáld, sem getur sagt meira
en allt, með því að segja mátulega mikið, ætla imyndunarafli
lesandans ofurlítið rúm. Hraðinn í frásögninni er eins og sigl-
ing í blásandi byr með seglum þöndum, smávegis slys verka
eins og gusa framan i fílhraustan sjómann. Hvergi er tilgerð
i stílnum, hvergi sjást merki sérstakra átaka við málvöndun,
en þó er málið hið ánægjulegasta, hispurslaust alþýðumál, í
fullkomnu samræmi við þá atburði, sem lýst er. „Ein í skyndi
utsýn flýr, önnur myndin fæðist, — það er sigling í blásandi byr.
Þessa stundina mokafli, næstu stundu atvinnuleysi í fjarlægu
landi, þá slagsmál um borð upp á líf og dauða, og svo kyr-
látar stundir, þar sem hásetarnir segja hver öðrum hetjusög-
ur um niðurrifsmenn, sem ruddu um heilli hvalastasjón, og svo
ástarsaga með sömu niðtírstöðu og Kamelíufrúin. Svo koma
Iíka við söguna hvítur flóttamaður frá rauðu Rússlandi og rauð-
ur flóttamaður frá hvítu Finnlandi, báðir jafnmikils virði fyrir
eftirtekt höfundar, sama nautnin að segja sögu beggja.
Jóhann fékk lítilsháttar rithöfundarstyrk í vetur. Hann ætti
að fá nokkrum sinnum meira, hann er ekkert happdrætti leng-
ur, enginn köttur keyptur í sekknum. En hann á ekki heldur
að binda sig við þetta eina efni, sjóferðasögur af sjálfum sér,
12*