Tímarit Máls og menningar - 01.04.1941, Síða 76

70
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ingu og mannaverkum, skyldum þess og skuldum. Þau
eiga að stjórna því á nálægum áratugum, næsta manns-
aldri, „þegar grónar grafir skýla gráum liærum nútím-
ans“, einmitt þegar bæta þarf fyrir böl þeirra ára, sem
nú eru að liða og næsl eru framundan. Þess vegna ríð-
ur þeim enn meira á en oss, sem tökum að reskjast,
að íslendingsvitund þeirra sé veilulaus, þjóðarmetnað-
ur þeirra ósljóvgaður. En börn eru opnari fyrir ábrif-
um en fullorðnir, auðmótaðri og hægri að ginna. Þau
skortir þann skilning á umhverfi, samtíð og stefnu, víð-
sýni það og vfirlit, sem reynsla og þroski veita, og þann
bakfisk, sem kemur með þjóðlegri þjálfun, kynningu
og skilningi þjóðlegra verðmæta. Ungbarn er raunar að
miklu levti þjóðlaus vera. Ef islenzkur bvítvoðungur
kæmist nýfæddur einn síns liðs austur i Kina og jTxi
þar upp, mundi bann vaxinn mæla kínversku, skrifa
myndletur og eta mcð teinum, en engin íslenzk auð-
kenni liafa í menningu sinni. Börnin, sem vér böfum
daglega i kring um oss, eru sífellt að vaxa að alls kon-
ai islenzku, en þau skortir mjög á að bafa í sér full-
mótaðan fslendingsanda. Hvað gerist svo, ef þessir ís-
lendingar í niótun sæta daglega' brezkum ábrifum inn-
an um íslenzk og' með þeim? Hljóta þau ekki að bland-
ast í íslenzku ábrifin og sevra þau? Hlýtur ekki ensk-
an, sem börnin heyra í kring um sig, að blandast i ís-
lenzkuna þeirra, svo að þau þekki liana ekki frá og
málkennd þeirra sljóvgist? Og hindrar það ekki, að
börnunum vakni og vaxi meðvitund um varnaraðstöðu
þjóðar vorrar gagnvart Bretlandi og brezku setuliði, ef
börnin umgangast bermennina í vinsemd, eru að leik-
um með þeim, þiggja af þeim gjafir, sækja til þeirra
kvikmvndasýningar og jólaboð, stunda kaupmang með-
al þeirra, og jafnvel sníkjur? Hlýtur þetta ekki allt að
verka þannig á barnsliugann, að hann verði ósjálfrátt
báður og skuldbundinn? Við það bætist svo, að her-
mennirnir bafa vopn. En börnin hafa bugboð um vald