Tímarit Máls og menningar - 01.12.1952, Qupperneq 78

284
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
deilunni um hið ytra form. Sköimnu eftir að bók mín Ljóð 1947—1951
kom út fékk ég bréf þar sem í stóðu þessi orð: . . stundum er ég ekki
viss um muninn á kvæði og smásögu, hver er munurinn?” Eg hefði átt
að svara þessu þannig: „Ef þú hefur ekki gleymt því hvort þú varst að
lesa kvæði eða smásögur meðan þú last bókina þá er hún ekki þess
virði að þú brjótir heilann um hvort í henni séu kvæði eða smásögur.“
Paul la Cour segir:
„Ekkert virðist mér mikilvœgara á þessum tímum en að greiua milli
kvœðisins sem samsajns bókmenntalegra venja og skáldskaparins. I rás
aldanna haja menn búið til nokkrar reglur í skáldskap og lialdið, að
með því hafi þeir jundið, að vísu ekki liið eina, heldur liið varanlegasta
form málsbyggingar með því hlutverki að túlka skáldlega reynslu.
Sú trú, að rím og hrynjandi í sjáljum sér eigi mikið mótstöðuajl
gegn tímanum, virðist mér vera einber blekking. Kínversk smáljóð í
óbundnu máli liaja lijað af allar breytingar engu verr en marmara-
sonnettur, vegna þess að hœjni þeirra til að túlka skáldlega reynslu var
ekki minni. Þá endingu, sem við höjum leilazt við að tryggja með vtri
mnemotekniskri tœkni, hafa þessi Ijóð síðar tryggt með andríkari liœtti,
með samþjöppun. Urvalið sem öll andleg starfsemi er komin undir, er í
þeim gert til hins ýtrasta. Allt er höjuðatriði. Þessvegna er allt létt í
þeim eins og ilmblœr,“1
Ég vildi gera orð hans að mínum. Ef skáldi tekst að skapa nýjan
veruleika, ef við skynjum með því stórkostleik lífsins, þá má hver sem
er mín vegna kalla ramma þessa veruleika kvæði, smásögu, skáldsögu,
leikrit eða ritgerð.
En reyndar er ein höfuðröksemd fólks gegn óbundnum ljóðum sú að
þau skuli kölluð Ijóð. Jón Aðalsteinn Sveinsson tekur mig tali undir
húsvegg hvert skipti sem hann er í landi og hellir yfir mig úr skálum
reiði sinnar út af hugtakafölsunum mínum og kunningja minna. Hann
er mikill vexti og hefur mikla rödd og liggur mikið á, svo ég kem engu
að. Ég hef reynt að segja honum eftirfarandi: 1) Ef þú vilt ekki kalla
óbundin ljóð ljóð, þá máttu gjarnan líta á þau sem eitthvert annað bók-
menntafyrirbrigði. Sjálfum finnst mér ekkert athugavert við að kalla
t. d. Ljóðaljóðin Ijóð eða Sönginn í brjósti mínu eftir Anonymus
1 Fragmenter af en Dagbog, bls. 13.