Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Page 92

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
gruna, að til væru hlutir, sem girni-
legir væru til eignar, þá sáu heim-
spekingar þeirra við lekanum og
innrættu þeim efa á tilvist slíkra
hluta. Því verður heldur ekki neitað,
að Þjóðverjar elska líka frelsið, en
með öðrum hætti en aðrar þjóðir.
Englendingurinn elskar frelsið eins
og hann elskar sína löggiltu ekta-
kvinnu, hann á það, og þótt hann
sýni því ekki neina sérstaka blíðu,
þá á hann til að verja það svo sem
karlmanni sæmir ef þörf gerist, og
vei þeim rauðfrakkaklædda dóna, er
brýzt inn í svefnstofu þess — hvort
heldur sem flagari eða lögreglumað-
ur. Franzmaðurinn elskar frelsið eins
og brúði sína. Hann blossar og
brennur fyrir það, varpar sér fvrir
fætur þess með ofsafengnustu full-
yrðingum og játningum, berst fyrir
það upp á líf og dauða, gerir hvert
asnastrikið á fætur öðru fyrir það.
Þjóðverjinn elskar frelsið eins og
ömmu sína.“
„Sú hugsun veldur mér mikilli
gremju, að Arthur Wellington* skuli
vera jafnódauðlegur Napóleon Bona-
parte. Raunar er nafn Pontíusar
Pílatusar álíka ógleymanlegt og nafn
Krists. Wellington og Napóleon! Það
er furðulegt fyrirbrigði, að manns-
andinn skuli geta hugsað sér þá sam-
tíða. Ekki getur meiri andstæður en
* Sá er sigraði Napóleon mikla í orust-
unni hjá Waterloo 1815.
þessa menn tvo, einnig að ytri sýn.
Wellington, hinn heimski draugur,
sálin öskugrá í línstroknum líkama,
tréskurðarbros á samfrosta andliti
— og svo minnist maður Napóleons,
hver þumlungur líkama hans goðbor-
inn!“
Englische Fragmente, 1828/29.
„En menn liafa ekki aðeins nítt
hetjur byltingarinnar og byltinguna
sjálfa, heldur hafa menn jafnvel nítt
alla öld okkar, tíðagerð helgustu
hugsjóna vorra hafa menn snúið upp
á djöfulinn með blygðunarlausri
ósvífni, og þegar maður hlýðir á eða
les mál lastara vorra, þá er alþýðan
kölluð hundspott, frelsið frekja, og
með himinlyftum augum og guðs-
óttakveini var kvartað og vælt, að
vér værum lausingjar og því miður
trúlausir. Hræsnisfullar kveifur, sem
skríða framlágar undir drápsklyfj-
um leyndra synda sinna, gerast svo
djarfar að lasta þá öld, sem ef til vill
er heilögust allra alda, liðinna og
komandi, öld, sem fórnar sér fvrir
syndir fortíðarinnar og hamingju
framtíðarinnar, Messías meðal ald-
anna, er vart mundi fá borið hlóð-
uga þyrnikórónuna og hinn þunga
kross, ef hann raulaði ekki stundum
fyrir munni sér kátlegt gamanljóð og
drægi dár að Faríseum og Saddúse-
um samtíðarinnar. Þjáningin yrði
ekki afborin án skensins og spottsins.
En alvaran gengur fram af því meira
170