Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Síða 113

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Síða 113
Áskorun frá prófessor Frederic Joliot-Curie ótt mikið hafi áunnizt að undanfömu til eflingar friði, og við höfum leyfi til að vænta okkur mikils góðs af þeirri baráttu, þá er erfitt að gleyma hinni hryllilegu eyðileggingu, sem kjarnorkusprengjur ollu í Hiroshima og Nagasaki, né afleiðingum tilrauna með vetnissprengju, sem er þúsund sinnum sterkari. Enginn ætti að unna sér hvíldar fyrr en þessi vopn hafa verið bönnuð með öllu. Það er hrein brjálsemi af stór- veldunum að halda áfram framleiðslu kjarnorkuvopna. Vísindamenn eru ekki „óraunsæir einfeldningar", sem skilja ekki, hve erfitt er að finna lausn þeirrar hættulegu togstreitu, sem nú ríkir í alþjóðamálum. Til þess að hægt sé að ná samkomulagi um útrýmingu kjarnorkuvopna — og á því ríður framtíð alls mannkyns — verður tafarlaust að hætta öllum tilraunum með þessi múgmorðstæki. Mikilsmetnir vísindamenn hafa morgoft varað við hættunni. Frá því að fyrsta spreng- ingin var gerð, hef ég talið það skyldu sína sem sérfræðings að nota hvert tækifæri til að vekja almenning til umhugsunar um þessi mál. Nú þekkja menn þá miklu hættu, sem stafar af geislavirkum efnum, er myndast við kjarnorkusprengingu og eitra andrúmsloft og jarðveg. Magn þessara geislavirku efna svo sem Strontium 90, hefur verið mælt víðsvegar um heim. Nú þegar liggja fyrir skýrsl- ur um dreifingu þess á jörðu. Meðalaldur Strontium 90 er um 30 ár. Það myndast hvert sinn er kjamorku- eða vetnissprengja springur og stígur upp í gufuhvolfið. Það fellur jafnt og þétt til jarðar með ryki og regni og sezt á gróður. Strontium frá fyrstu kjarnorkusprengingum á enn eftir að falla. Það mun taka nokkur ár. Menn og skepnur neyta jurtafæðu og eiturefnið berst þannig inn í líkamann. Mjólk verður einnig geislavirk. Verði tilraunum ekki hætt, eykst Strontiummagnið óhjákvœmilega, einkum hjá börn- um og unglingum á vaxtarskeiði, og veldur beinkrabba og hvítblæði í stórum stíl. Af geislavirku Strontium og öðrum efnum, einkum geislavirku Caesium stafar sívax- andi hætta fyrir mannkynið og komandi kynslóðir. ViS erum einnig í hættu á friðartímum Margir kæra sig kollótta, af því að þeir halda, að áhrif tilraunasprenginganna nái ekki til sín, ef þeir séu nógu langt frá tilraunastöðvunum. En þar skjátlast mönnum! Almenningi berast stöðugt nýjar og knýjandi viðvaranir frá sérfróðum vísindamönn- um, sem reyna að fá stjómir allra landa til að fallast á afnám kjarnorkusprenginga þegar í stað, og algera útrýmingu slíkra vopna. 191
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.