Tímarit Máls og menningar - 01.05.1961, Blaðsíða 77

UMSAGNIR UM BÆKUR
haft mikið IinjóS um aðra menn,“ segir Sig-
fús á einum stað í bókinni, og mun enginn
sem til hans þekkti bera brigður á bau um-
mæli. Þó að hann bregði oft fyrir sig gam-
ansemi og segi frá ýmsum spaugilegum sög-
um, eru þær aldrei neinum til lasts, og alltaf
er hann fús til að finna málsbætur fyrir því
sem miður þótti fara hjá öðrum. T. d. hefur
hann síðar meir gert sér fyllilega ljóst hve
mjög kennslu latínuskólans var ábótavant
og hve mikið skorti á að hann hefði fengið
þar nægilegan undirbúning undir háskóla-
nám, en hvergi verður vart nokkurs kala til
kennara eða annarra sem á þessu báru
ábyrgð.
Endurminningar Sigfúsar Blöndals sýna
ljóslega að hjá honum hefur snemma beygzt
krókurinn til þess sem verða vildi. Frá
bernsku hefur hann verið haldinn óslökkv-
andi fróðleiksþorsta og óseðjandi lestrar-
hungri. Frásögn hans af því sem hann las
á skólaárum utan námsefnisins kemur þeim
ekki á óvart sem þekktu hann á efri árum,
vegna þess að í þessu atriði breyttist hann
aldrei fram á síðustu æviár. Ég hef engan
mann þekkt eins fjölfróðan og víðlesinn.
Eins og hann minnist á sjálfur oftar en einu
sinni í endurminningum sínum var honum
þetta ekki eingöngu til gagns, því að það
dró vissulega úr því að hann einbeitti sér
að ákveðnu sérfræðisviði. En það gerði
hann að víðsýnni manni og auðgaði anda
hans og lífsviðhorf, varð bæði honum sjálf-
um og vinum hans til fróðleiks og ánægju.
Endurminningar hans bera þessum eigin-
leika ótvírætt vitni. Við lestur þeirra er les-
andinn í góðum félagsskap, nýtur leiðsagn-
ar manns sem aldrei gleymdi að lifa lífinu,
þó að hann leysti öll sín skyldustörf vel af
hendi og miklu meira en það.
Ekkja Sigfúsar, frú Ilildur Blöndal, hef-
ur skrifað stuttan formála að bókinni og
komið þar fyrir í fáum orðum merkilegri
lýsingu af manni sínum, skrumlausri og
einfaldri eins og honum nmndi bezt hafa
líkað.
Lárus Blöndal bókavörður hefur séð um
útgáfuna og ritað eftirmála þar sem gerð er
grein fyrir handriti Sigfúsar og útgáfu þess.
Við það sem þar segir um ritunartíma end-
urminninganna má bæta því að kaflinn um
Grím Thomsen var til í handriti haustið
1941, því að 10. okt. þ. á. las Jón prófessor
Helgason upp úr honum á kvöldvöku í Fé-
lagi íslenzkra stúdenta í Höfn (sjá Frón I
240), og hafði Sigfús Blöndal léð honum
handritið til þeirra nota.
J. B.
Hjálmar Jónsson frá Bólu:
Ritsafn VI.
Æviágrip, þættir og sagnir.
Finnur Sigmundsson tók saman.
ísafoldarprentsmiðja.
Rvík 1960.
EÐ þessu bindi er lokið heildarútgáfu
Finns Sigmundssonar á ritum Bólu-
Hjálmars, en textabindin fimm komu út
1949. Utgefandi segir í formála að hann
hafi í upphafi hugsað sér þetta lokabindi
með nokkuð öðrum hætti; ætlunin hafi ver-
ið að fá hæfa menn til að „skrifa nokkra
þætti um Hjálmar, lífsbaráttu hans og bók-
menntastörf, aðbúð og umhverfi“. Úr þess-
um fyrirætlunum varð þó ekki, og hefur út-
gefandi því leyst einn úr vandanum með
þessari bók. I henni er fyrst æviágrip
Hjálmars og nokkuð sagt frá afkomendum
hans, þá er greinargerð fyrir eiginhandar-
ritum Hjálmars, bæði af þeim frumsömdum
ritum hans sem prentuð eru í safninu og
öðrum fræðatíningi sem til er með hendi
Hjálmars á handritasöfnum; loks eru
nokkrir þættir um Bólu-Hjálmar eftir ýmsa
Norðlendinga sem mundu hann, svo og ýms-
155