Tímarit Máls og menningar - 01.05.1961, Blaðsíða 73

UMSAGNIR UM BÆKUR
til, að hann hafi þýtt Ijóð eftir 33 nafnkennd
kínversk skáld, þar af eiga 26 aðeins 1 ljóð
hver. Mörg þessara skálda eru ekki merkari
en svo, að þeirra er ekki getið í hinni yfir-
gripsmiklu bókmenntasögu Herberts A.
Giles, „A History of Chinese Literature“.
Að öllu athuguðu virðist val Helga vera í
nieira lagi tilviljunarkennt.
Um trúverðugleik þýðinga kínversku
ljóðanna er auðvitað erfitt að dæma. Hætt
er þó við, að ýmislegt skolist til, þegar ekki
er þýtt beint úr frummálinu; skiptir þá
mestu, að stuðzt sé við erlendar þýðingar
viðurkenndar að vöndugleik. Eitt atriði
gæti þó bent til þess, að víða væri nokkuð
frjálslega farið með efni þessara ljóða í
þýðingum Helga — ég á hér við þá áráttu
hans að vilja endilega ríma. Nú er það
vissulega rétt, að kínversk ljóð eru venju-
lega rímuð á frummálinu, en vegna ýmissa
séreinkenna þeirra, s. s. samþjöppunar og
einfaldleiks, telja margir erlendir þýðend-
ur, að sönnust mynd þeirra fáist einungis,
ef ekki er skeytt um rim (sbr. ummæli R.
Payne um þýðingar Legges á Sjij Sjing í
The White Pony: Method of Translation).
Allt um það er margt fagurt að finna i hin-
um rímuðu þýðingum Helga. Nægir að
benda á kvæði eins og Blómið rauða (Lí
Pó), Svefn á víðavangi (Tsaí Kó) og Heim-
sókn til vinar í sveit (Meng Haó-Jan). Ber
því að virða vel þá viðleitni Helga að færa
til íslenzks máls, þótt ekki sé nema örlítið
hrot af skáldskap þeirrar þjóðar, sem ort
hefur meira en allar aðrar þjóðir heimsins
samanlagt.
Þýðingar enskra ljóða eru ekki miklar að
vöxtum í „Undir haustfjöllum". Hér má þó
finna nokkra söngva úr Shakespeare-leik-
ritum, m. a. úr „Hamlet“, liðuglega þýdda,
jafnvel svo að hinar ruglingslegu Vísur
grafarans (Hamlet V, 1) verða helzt til yfir-
borðsfelldar. Skemmtilegust er þýðingin á
Vetur úr „Love’s Labour’s Lost“:
Er grýlukertin glitra um þil,
og Gvendur smali blœs í kaun,
Jón skýzt með brenni bœjar til,
í brúsa er mjólkin klakahraun,
menn skjálfa ...:
When icicles hang by the wall,
And Dick the shepherd blows his nail,
And Tom bears logs into the hall,
And milk comes frozen home in pail,
When blood is nipp’d_____
Tvö kvæði eru hér eftir T. S. Eliot. Hið
fyrra, Marina, minnir harla lítið á frum-
kvæðið — smekklaust orðaval, frávik í
hljómi og hrynjandi ásamt næstum áþreif-
anlegum misskilningi á eðli ljóðsins leggst
þar á eitt. Dæmi:
Þeir sem hvessa tönn hundsins, og merkja
Dauði
Þeir sem skreyta sig kólíbrí-litum,
og merkja
Dauði
Þeir sem stíja (svo!) sig í velþóknun,
og merkja
Dauði
Þeir sem búa við blóðfuna dýrsins,
og merkja
Dauði ...:
Those who sharpen the tooth of the dog,
meaning
Death
Those who glitter with the glory oj the
hummingbird, meaning
Death
Those who sit in the stye of contentment,
meaning
Death
Those who suffer the ecstasy of the animals,
meaning
Death ...
í einu orði: dauð þýðing.
Og þá er það Sjódauði: Death by Water —
151