Tímarit Máls og menningar - 01.07.1964, Page 45

deild í mótun manna. Ég minnist þess
ekki, að honum væri hin austrænu
fræði sérlega hugleikin og æ minna,
eftir því sem aldurinn færðist yfir
hann. Þó mun hann nokkuð hafa les-
ið af því taginu, og eitthvað kynnti
hann sér um tíma kenningar guðspek-
innar, las að minnsta kosti bækur eft-
ir Leadbeater og Annie Besant. Af
jógaritum hefur hann efalaust lesið
þýðingu okkar Ingimars á Yóga
Hohlenbergs og einnig þýðingu okk-
ar Jóns Thoroddsens á Karma Yoga
Swamis Vivekananda, sem við köll-
uðum á íslenzku Starfsrækt. Ekki get
ég munað að hafa séð hjá honum
önnur jógarit, og ekki fæ ég minnzt
þess, að hann fengi léð hjá mér neitt
af þeim fáu jógabókum, sem ég hafði
þá viðað að mér, á árunum kringum
1920, vil þó ekki neita því með öllu.
Ég held mér sé óhætt að fullyrða, að
ég hafi verið eini maðurinn, þeirra,
sem komu í Unuhús eða þar áttu
heima, er hafði áhuga á jógakenning-
um að neinu marki, og varð ekki var
við, að ég nyti nokkurs álits fyrir hjal
mitt um þær nýjungar. Ekki varð ég
þess heldur áskynja, að Erlendur
hefði um hönd jógaæfingar, að því
fráskildu, að hann tók sér stundum
afslöppunartúra, þegar hann lagði
sig á daginn. En hvað mikilli leikni
hann náði í þeirri vandgerðu list, er
mér ókunnugt um. Þá voru afslöpp-
unaræfingar, sem ég kallaði hvíldar-
æfingar, nær óþekktar hér á landi og
Rangsnúin mannúð
mun ekki fjarri sanni, að ég hafi ver-
ið einn af þeim fyrstu, sem tóku upp
slíkar kúnstir, og það mun hafa ver-
ið árið 1918. En nú er farið að kenna
þessa jógaæfingu í vestrænum heilsu-
hótarskólum og „að slappa af“ má
nú heita á hvers manns vörum.
Þó mun Erlendur ekki hafa lagt
svo mikið upp úr skrafi mínu um
hvíldaræfingar hinnar austrænu
speki, að hann tæki að iðka þær eftir
mínum forskriftum. Það var ekki fyrr
en löngu seinna, að hann byrjaði, en
þá hafði hann lesið bók eftir David
Harold Fink: Release from nervous
tension. Kom út á íslenzku 1948 und-
ir heitinu: Hvíldu þig, hvíld er góð.
Af þeim mönnum, sem ég hef
þekkt, mun Erlendur hafa komizt
einna næst því að vinna verkið verks-
ins vegna, en það er mergurinn í
karmajóga. Sá hæfileiki kom honum
ekki frá jógakenningum. Hann var
honum meðskapaður. Jógarit tóku
ekki að berast hingað til lands fyrr
en um 1918, og mun Yóga Hohlen-
bergs einna fyrst hafa skotið hér upp
kolli. Þá var Erlendur fullmótaður
maður, enda fann ég ekki á honum
neina breytingu í göfgunarátt við til-
komu þeirra bókmennta. Erlendur
var jafngöfugur maður, er ég kynnt-
ist honum fyrst 1913, þegar jóga-
kenningar og önnur indversk fræði
heyrðust varla nefnd hér á landi, sem
jafnan síðan. Hann var göfugur af
sj álfum sér, en ekki af bókum.
155