Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Side 97

Olnbogabörn skólans
3. samvinna nemenda og kennara,
4. samvinna kennara og foreldra,
5. samvinna kennara innbyrðis,
6. samvinna kennara og yfirstjórnar skóla,
7. samvinna kennara, yfirstjórnar skóla og fræðsluyfirvalda,
8. samvinna kennara, yfirstjórnar skóla og pólitískra yfirvalda.
Erfiðleikar sem koma upp í einum af þessum þáttum geta bæði haft áhrif
lárétt og lóðrétt og enda í hinum einstaka bekk, þar sem nemandinn er
þolandinn og kennarinn lægst settur í valdaröð skólakerfisins.
I stuttu máli: það eru ekki bara nemendur, foreldrar og aðstaða þeirra
sem geta valdið vandamálum, heldur einnig ótal þættir innan skólans sjálfs.
Hvaðan koma vandabörn?
Vandabörn koma úr öllum stéttum þjóðfélagsins. En það er engin ástæða
til að álíta að Island sé frábrugðið öðrum löndum að því leyti að flestir
slíkir nemendur koma úr lægstu stéttum þjóðfélagsins.
Það getur vakið talsverða furðu að ekki skuli vera meiri umræður meðal
kennara og skólamanna en raun ber vitni um hvernig bregðast skuli við
vandanemendum. Ymis konar vandkvæði eru þó til í hverjum einasta skóla
landsins. Það er að vísu misjafnt hvað oft einkenni koma upp og hvað
alvarleg þau eru. Skólar og hverfi ráða meðal annars ýmsu um það. Það
má t. d. gera ráð fyrir að talsvert meira sé um skólaerfiðleika í Breiðholts-
hverfi en öðrum bæjarhverfum. Má þar nefna margar ástæður. Hverfið
er nýtt, hefur byggst upp á skömmum tíma, margt ungt fólk með börn
býr í hverfinu, sumt við ótrúlega erfiðar félagslegar og efnahagslegar að-
stæður. Við byggingu hverfisins hafa ekki verið tekin lágmarksmið af
mannlegum þörfum, skólar hverfisins eru allt of stórir og mörg börn er
sækja skóla í hverfinu hafa skipt allt að fimm sinnum um skóla á stuttri
ævi, haft allt að sex eða sjö kennara, og svo mætti lengi telja.
Skýrsla úr einu nýjasta hverfi í Osló, hin svonefnda Stovnerskýrsla,
vitnar um að í hverfinu sé talsverður hluti barna á aldrinum 11 til 12 ára
sem þekkja ekki nafnið á þumalfingri, vikudögum eða árstíðum. Þau vita
ekki hvenær þau eru fædd og varla hvar þau búa. Verulegur hluti barn-
anna hefur týnt niður hæfileikanum til að læra að lesa, skrifa og reikna.
427