Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Page 119

að geta ráðið fram úr vandamálum sín-
um sjálf, það má ráða af samtali henn-
ar og Guðmundar á bls. 146 og næstu
síðum þar á eftir.
Frá tæknilegu sjónarmiði er Eldhús-
mellur einföld saga, ekki það að „ein-
faldar" sögur þurfi að vera lakari en
„flóknar" sögur, en það er athyglisvert
hve margir höfundar nýjustu íslensku
skáldsagnanna iðka lítt þá íþrótt að
flétta sögur sínar svo að það ásamt góð-
um skáldskap veki ánægju lesanda.
Smndum finnst manni sumir þessara
höfunda ekki beita meiri tækni eða jafn-
vel minni, hvort sem þeir kæra sig um
eða ekki, en t.d. Jón Mýrdal, Páll Sig-
urðsson o.fl. sem voru að skrifa fyrir
svo sem einni öld. Kannski fylgir bók-
menntakreppa harðnandi árferði og haf-
ísárum sem virðast vera á hundrað ára
fresti, en ef svo er þá getum við verið
róleg því blómaskeiðin hljóta þá líka
að fylgjast að og Guðlaugur Arason og
starfsbræður hans eru manna líklegastir
til að sækja á brattann.
Atli Rafn Kristinsson.
Jónas Jónasson:
GLERHÚSIÐ
Almenna bókafélagiS. 1978.
Leikritið Glerhúsið eftir Jónas Jónas-
son var frumsýnt í Iðnó í september sl.
og gefið út um sama leyti. I þessum
pistli verður einungis fjallað um verkið
eins og það er á prenti, ekki um leik-
sýninguna sem leikdómarar skrifuðu
um á sínum tíma. Þó langar mig að
byrja á að segja að ég held að Glerhúsið
sé erfitt sviðsverk, og það er einkum
vettvangur leiksins sem gerir það erfitt
í meðförum á sviði.
Umsagnir um bœkur
Glerhúsið gerist allt í huga manns.
Það er órar langdrukkins manns sem
þar af leiðandi er á sviðinu allan tím-
ann, sem ekki er slitinn sundur með
hléi eða þáttaskilum. Þetta þýðir að
það gerist í rauninni alls ekki, eins og
siðasta setningin ber með sér. Hún er
innan sviga eins og sviðsleiðbeiningarn-
ar: „(Þessu er lokið, það hefur ekkert
gerst.)“ Maðurinn hugsar um liðna tíð,
þvælist fram og aftur í tíma í hugan-
um, leiðir fram margar persónur, sem
þó eru ekki persónur heldur afskræmd-
ar minningar hans um fólk. Hann reynir
að gera upp ævi sína, en hann hefur
ekki stjórn á hugsunum sínum og les-
andi verður að geta í eyður, leggja sam-
an og draga frá til að komast að því
hvað hefur gerst, hann hefur sjálfur
varla forsendur til að sjá það á þessu
stigi.
Aðalpersónan er nafnlaus. Hann —
karlmaðurinn — en hann er fjarri því
að vera lítilsvirtur þjóðfélagsþegn.
Hann er menntaður og vei lesinn mað-
ur með þróaðan tónlistarsmekk og þjálf-
aður í rökræðum. Honum er ekki alveg
ljóst hvort hann er búinn að missa at-
vinnuna eða ekki, en honum er ekki fjár
vant því dýrar veigar á hann nógar.
Hann er yfirstéttarmaður sem umhverf-
ið reynir alltaf að hylma yfir með og
„bjarga“. Þó er ljóst að líf hans er end-
anlega farið í hundana, honum verður
ekki bjargað.
Kona hans er í huga hans allan tím-
ann sem hann reynir að gera upp líf
sitt, það er fyrst og fremst ævi þeirra
saman sem er honum umhugsunarefni,
því samvistir þeirra lofuðu svo góðu,
þau elskuðust svo heitt og voru svo
hamingjusöm í upphafi. Hann lætur
hana líka spyrja spurningarinnar sem
hrindir öllum heilabrotunum af stað:
365