Tímarit Máls og menningar - 01.07.1980, Qupperneq 128

Tímarit Máls og menningar
Bókin skiptist í fjóra kafla: Heims-
lystarsálma, Farsælda frón, Mánudaga og
Þjóðvísur. Sterkasti hlutinn finnst mér
tvímaelalaust Farsælda frón, þar sem höf-
undur fer í hringferð um landið líkt og
Jónas Hallgrímsson (Annes og eyjar) og
Jón Helgason (Áfangar) og yrkisefnin
verða á leið hans. Nöfn ljóðanna gefa vís-
bendingu um leiðina: Hekla, Á Skeiðar-
ársandi, Djúpivogur, osfrv. Nemum
staðar á Siglufirði:
Hér var aldrei skógur milli fjalls og
fjöru
en i landlegum sildaráranna
þöktu siglutré fjörðinn.
Þá var eyðingin hvergi nálasg
gróskan ekki hlaupin i
endurminningarnar.
Þegar reika um plönin
vinirnir Söknuður og Fúi
er vitnað í stóru köstin
munað
hvernig óðu torfur af röskum mannskap.
Smábær i herpinót skyndigróðans
úr brúnni stjórnuðu hverfulir
peningamenn.
Síðan hefúr lóðað á einni spurningu:
Var það örugglega sildin sem brást?
Öll ljóðin í þessum flokki leiftra i fim-
legum líkingum, en skáldið lætur ekki
staðar numið við fimleikana. Hann notar
þá hefð sem fyrir er til að marka eigin
sérstöðu, þekkir hættur ættjarðarljóð-
anna, vill ekki drekka sig ofurölvi i nátt-
úrustemmningum, veit að ættjarðarástin
hylmir yfir með skúrkum, „andstæðingar
gleyma þrasi/fyrir áhrif þjóðhátiðarvakn-
ingar“ (17di júní í Reykjavík), á auk þess
fjölmargt óuppgert sjálfur: „Leit horn-
augum þetta rómaða ættland/sem ekki
varð séð úr kjallaraglugga“ (Á Skeiðarár-
sandi). Hann gætir sin vandlega að falla
ekki í stafi yfir þrekvirkjum náttúrunnar,
um frægan foss er sagt „Mig snertu önnur
vatnsföll dýpra/lekur krani/draup mér
fyrrum andvökum“ (Detdfoss) og
heimsfrægt fjall er litið hornauga. Aftur á
móti leggur hann þvi meiri rækt við
bónda þotinn upp frá brotnu drifskafti,
krakka á leið með skræling í hænsnin,
bleiur á snúru, áttræðan afa sem núllar á
hlaðinu á meðan mjólkurbílstjórinn lýgur
í hann fréttum. Tökum til dæmis Ólafs-
víkurrútuna:
Kraftur jökulsins orkar ekki á bílinn.
Eg stoppa og tek bensin
þá verður fyrir mér Ólafsvikurrútan.
Hæ, þarna er Stina spaugsömust allra
horfin frá námi en síst frá menntun.
Hennar biður að draga orm úr þorski.
Flunkunýr kærastinn glottir hægt
i farangri hans eru sjópoki og stígvél
en camelpakki hjúfrar sig i þykkri hendi.
Sjómannsekkjan móðir hennar er líka með
nýkomin af Landspitalanum æðahnúta-
laus.
Og traustlegi bílstjórinn ekur þeim vestur
en hvorki er hans né þeirra að svara
hvar að lokum endastöðin verður.
Hér gengur ljós fram sú tignun hvers-
250