Tímarit Máls og menningar - 01.02.1983, Síða 87

Að kynna íslenskar bókmenntir erlendis
í þýðingunni verður það:
No sunny hours awaited you.
You jumped fully formed
from your master’s head
only to perish
in the furious surf.
I ljóði Vilborgar er vísað í goðsögnina um Pallas Aþenu og umhverfi
hennar við sólskinsstrandir Miðjarðarhafsins sem sett er upp sem andstæða
við brimrót norðursins og aðstæður Heddu. I fljótfærni sinni hefur þýðandi
hins vegar auðsjáanlega lesið sólskinsstrandir í fyrstu ljóðlínu sem sól-
skinsstundir (sem er kvenlegra?), og sú heilsteypta mynd af ströndum og sjó
sem ljóðið byggir á þurrkast gjörsamlega út.
Oft má sjá að þýðandi hefur bókstaflega gefist upp gagnvart myndmáli,
jafnvel þótt ætla megi að hann hafi skilið það. Gott dæmi um þetta er úr
ljóðinu „Sporglaðir hestar“ eftir Einar Braga, sem renna sköfluðum hófum á
skeið / yfir gljáandi ísa: / skelþunna spöng / milli hvelfinga lífsins og
dauðans.'6> Með þessari sterku mynd og ekki síst hljóðlíkingu stuðlasetning-
arinnar er höfðað bæði til sjónar og heyrnar. I þýðingunni flest hún hins
vegar alveg út, þar sem hluti hennar er einfaldlega þýddur með hugtaki.
Hestarnir renna ekki lengur sköfluðum hófum á skeið heldur „race with
boldness", sem er útskýring en ekki mynd og nær ekki að sýna lífsháskann
sem í andstæðu hófanna og ísspangarinnar felst.
A fáum stöðum er þó farið jafnilla með myndmál og í þýðingunni á sögu
Svövu Jakobsdóttur „I draumi manns“, en þar hefur þýðandi ekki áttað sig
á aðaltákni sögunnar sem felst í myndinni af draumi karlmannsins og
fangelsun konunnar, og undirstrikað er með sjálfu nafninu. Þessi mynd
kemur fyrir sem leiðarminni um alla söguna, og í eitt fyrsta skipti sem henni
er brugðið upp segir svo:
Aldrei hafði hana grunað að hann byggi yfir slíkum draumum en skyndilega
og ódulbúnir höfðu þeir brotist fram í augum hans þegar hann horfði á hana
og magnað hana til sín. Oðar en varði var hún orðin fangi í hugskoti hans.'7)
I þýðingunni segir hins vegar:
She never suspected him of harboring the kind of fantasy that revealed itself
unmasked in his eyes. They magnetized her; in a flash she became the slave of
his imagination.
Hér er myndin af draumunum horfin og búið að gera fangann að þræl,
auk þess sem textinn hefur verið styttur um fjórðung. Gegnumfærð nýgerv-
ing sögunnar er orðin að nykraðri mynd sem hvergi kemur fyrir í sögum
77