Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Page 116

Tímarit Máls og menningar
Málfríði og þá er ég að tala um hennar eiginlega strammaskáldskap, þá
myndi maður þekkja að þetta væru hennar verk.
Skipta má krosssaumsverkum hennar niður í nokkra flokka, og saumaði
hún allt jöfnum höndum, nema kannski þessar hefðbundnu rósir, en í þeim
dúr saumaði hún nokkra stóla, því held ég að hún hafi hætt fljótlega. Hún
saumaði mikið eftir kínverskum og mexíkönskum mynstrum, en litaval,
uppröðun og myndbygging var alltaf hennar eigin. Þá saumaði hún stund-
um eftir frægum fyrirmyndum, ekki Gunnhildi kóngamóður, né sæta bláa
drengnum, heldur geómetrískum myndum Mondríans og ljóðrænum
myndum Klees. Þá teiknuðu íslenskir listamenn, t.d. Svavar Guðnason og
Kjarval, stundum fyrir hana. En mestu máli skiptir strammaskáldskapur-
inn, hennar eigið sköpunarverk, það sem algjörlega óx úr hennar eigin hug-
skoti.
I Sálarkirnunni er stuttur texti, Myndin mín, og gæti sýnt hvernig hug-
myndir hennar kviknuðu:
Mynd þessi er af herbergi og fyrirmyndin er hvergi til nema í ímyndun
minni en hún er til fyrir því. Gluggi er á stofu þessari og út um hann átti að
sjá skreyting sólna sveitar vera að þeyta sindri um hugar skjá, en úr því varð
minna en til var ætlast.
Augað á myndinni er dapurt auðnuleysisauga og því veitist aldrei nein
lausn frá því. Svipir eða vofur vansælla hugsana líða um gólfið en koma ekki
við það. Þrjú sjúk nýru þyrpast í röð, og áttu að draga á eftir sér ljósrák, en
það fór um hana eins og skreytingu sólna sveitar, hún hvarf. Rauð blóm af
riddaraspora hanga á grein, full af hunangi og koma svartir ljótir maðkar og
vilja fá hunangið, en þá lét ég hverfa, sneið fálmarana af möðkunum, svo þeir
fengu ekki neitt. Hér er allt roluháttur og snuð. Línan svarta og hvíta sem
lyppast um myndina, er víst tíminn, hann líður svona skrykkjótt.
Ofullburða hugmynd liggur í hnipri skammt frá auganu.
Svört sorgarrönd breið til hægri handar.
Myndin er sögð vera surrealistisk og minna á Tanguy.3
Upphaflegu kveikjuna tel ég vera áhuga hennar á læknavísindum, sem
spratt upp úr veikindum hennar, og á vísindum almennt, því hún vann eins
og smásjáin, viðfangsefni hennar voru bakteríur, vatnsdropar, pensilín-
sveppurinn - yfirleitt allt sem var ósýnilegt berum augum varð henni að
myndefni, í því var galdur hennar fólginn. Stundum hefur mér dottið í hug
hvort strammaskáldskapurinn væri ekki óður til pensilínsins sem bjargaði
lífi hennar, og læknavísindanna yfirleitt, já kannski má segja óður til lífsins.
A milli okkar var sérstakt strammaskáldskaparsamband og ég á meðal
annars í fórum mínum hálfsaumað teppi sem hún fól mér að ljúka við, um
teppi þetta talar hún í eftirfarandi bréfi:
242