Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Blaðsíða 58

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Blaðsíða 58
Tímarit Máls og menningar yfir í nútíð og hér kemur fram á sjónarsviðið eitthvert „ég“ í ljóðinu sem kemst að eftirfarandi niðurstöðu: Hugljúfa samt ég sögu Gunnars tel, þar sem ég undrast enn á köldum söndum lágan að sigra ógna-bylgju ólma algrænu skrauti prýddan Gunnarshólma. „Hugljúfa samt ég sögu Gunnars tel. . .“. „Samt“? Þetta er merkilegt at- viksorð á þessum stað. Hvað mælir gegn því að saga Gunnars sé hugljúf fyrst hún er það „samt“? Er hún hugljúf þó að hann hafi verið drepinn, dá- ið hetjudauða, eins og lýst var í fyrri hluta oktövunnar? Jónas veit það jafn vel og við að hetjudauði Gunnars er aðalatriði sögu hans. Eða er saga Gunnars hugljúf - þó að - hann hafi kosið að vera kyrr á Islandi, fara ekki utan? Það er komin einhver margræðni í spilið, einhver undirfurðulegheit og tvískinnungur sem minnir á Heine, uppáhaldsskáld Jónasar. En þessi tvískinnungur hverfur í tveimur síðustu vísuorðum oktövunnar: „ég“ ljóðsins telur sögu Gunnars samt hugljúfa þegar hann horfir á Gunnars- hólma, algrænan og sigursælan í baráttunni gegn söndunum og ógnandi árásum árinnar. Náttúruöflin og barátta þeirra vekja furðu skáldsins og einhverjar þær tilfinningar sem þurrka brosið af vörum hans. Hver er „ég“ ljóðsins? Það er sjáandinn, sá sem getur hafið sig yfir hið jarðbundna, séð náttúruna úr lofti eins og fugl, séð inn í hana, skapað í orðum hið hættulega og hið fagra og hina hættulegu fegurð. Allt þetta hef- ur skáldið rétt til að gera samkvæmt Jónasi sjálfum í ritdóminum um Sig- urð Breiðfjörð. Einu takmörkin sem skáldinu eru sett, er að árangurinn verði „eftirtektarverður". Og það verður hann í síðasta erindi Gunnars- hólma. Þar sem að áður akrar huldu völl, ólgandi Þverá veltur yfir sanda; sólroðin líta enn in öldnu fjöll árstrauminn harða fögrum dali granda; flúinn er dvergur, dáin hamra-tröll, dauft er í sveitum, hnipin þjóð í vanda; en lágum hlífir hulinn verndar-kraftur hólmanum, þar sem Gunnar snéri aftur. Þetta lokaerindi Gunnarshólma hefur oftast verið lesið sem allegoría um sigur þjóðernisstefnu (val Gunnars) yfir eyðingaröflum nýlendukúgunar og innri upplausn. En það er enginn sigursöngur, enginn fögnuður, í þessu er- indi. 184 i
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.