Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Side 87

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Side 87
I kvikmyndinni er aldrei minnst á kynkulda Sölku. Hann hefði veikt rómant- íska tilburði myndarinnar og gengið þvert á hefðina, en konum er í kvik- myndum yfirleitt lýst sem kynferðisverum sem svara áleitni karlmannsins. í síðari hluta myndarinnar er oft vísað til ágreinings Sölku og Arnalds, t.d. á fundinum í skólanum og síðar í samræðum þeirra í Mararbúð. Ósættinu er lýst í athyglisverðri senu þar sem Arnaldur gengur að myndavélinni og staðnæmist fyrir framan hana. Aðeins stígvélin eru í ramma. Stígvél Sölku stíga þá ögrandi inn í ramma frá hægri í veg fyrir hann. Enn sjáum við hversu áhrifamikil og merkingarrík orðlaus atriði geta verið. Atriðið þar sem Arnaldur og Salka kveðjast í síðasta sinn er ekki eins eftirminnilegt og í bókinni. Sú ákvörðun að bæta ungu bandarísku skáld- konunni inn í senuna gerir kveðjustundina ekki eins nána. í röð af nær- myndum reynir Mattsson að fanga tilfinningar þeirra þriggja og gefa til kynna ástarþríhyrning. Skotin eru þó of mörg og rugla áhorfendur í ríminu. í einu skotinu fer Nyquist yfir stefnulínu myndramma (180 línuna) og erfitt er að finna nokkra listræna ástæðu fyrir þeim verknaði. Skotin leiða illa hvert af öðru, samanber skotið af Sölku þar sem hún gengur burt frá Arnaldi eftir bryggjunni. Tveimur skotum síðar kemur það áhorfandanum á óvart hversu nálægt henni hann er. Lok myndarinnar eru aftur á móti vel gerð og áhrifamikil. Salka tekur af sér hálsmenið og gengur ákveðnum skrefum niður eftirbryggjunni út í fjöru. í nærmynd sjáum við hálsmenið í lófa hennar. Við heyrum þungbúna rödd sögumanns í síðasta skoti þar sem hún hverfur út við sjóndeildarhringinn undir himni sem tekur upp megnið af rammanum. Hægfara myndskeiðið leggur áherslu á harmræna en hetjulega tilvist söguhetjunnar. Salka Valka er sæmileg kvikmynd, en hún er langt frá því að vera trú boðskap sögunnar. Þematísk einföldun myndarinnar stafar að nokkru leyti af lengd og margbreytni bókarinnar, en auk þess verður ekki komist hjá ákveðnum breytingum í endursögn yfir í kvikmynd. Líklega skorti Arne Mattsson hugrekki til þess að gera mynd í anda skáldsögunnar, þar sem það gæti dregið úr vindsældum hennar. Myndin á nokkurt lof skilið fyrir glæsileg hreyfiskot Nyquists og hann nýtir rými og afstöðu hluta innan skots aðdá- unarlega til þess að gefa myndinni dýpt. Sviðsetningin í Mararbúð er prýði- leg og sama má segja um nærmyndir og frumlega klippingu. Allir þessir þættir sýna glöggt hversu vel kvikmynd getur náð anda skáldverks, en í Sölku Völku vega þeir ekki það þungt að þeim takist að hefja myndina upp yfir meðalmennsku. Teikningar eru eftir Helga Sigurðsson. Guðni Elísson þýddi Grein þessi er byggð á MA ritgerð höfundar við St. David's University College, Lampeter (Háskólinn í Wales) TMM 1994:3 85
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.