Tímarit Máls og menningar - 01.12.1997, Síða 88

HELGl HÁLFDANARSON
E. 1.1. Leikslok. í frumútgáfu leikritsins Snegla tamin verða leikslok þar sem
lýkur 5. þætti. Ýmsa hefur furðað á því, að brott skyldi felldur eftirleikur-
inn úr Lagt við ótemju, þar sem umgjörðin með Slæg og greifa-hirðinni
lokast. Menn hafa getið sér þess til, að ekki hafi þótt fært að láta leikara
forleiksins bíða aðgerðalausa allan leikinn á enda, og svo fari e.t.v. betur
á því, að leiknum ljúki án þeirra. Hinsvegar hefði eftirleikurinn vissulega
komið sér vel, þó ekki væri nema sem nokkurskonar „afsökun“ fyrir
meginefhi leiksins og þá ekki sízt hinni frægu lokaræðu Katrínar. Því þá
er leikurinn frelsaður undan „boðskap“ sínum um undirgefni konunnar
og orðinn að draumi drykkjurúts, sem þráir að rétta hlut sinn gagnvart
svarkinum konu sinni. Og sá draumur hans er óneitanlega býsna
skemmtilegur. Og víst má spyrja, hversvegna Shakespeare hafi yfírleitt
farið að setja leikinn í þessa umgjörð, hafi það ekki einmitt verið í þeim
tilgangi að taka af skarið um kúgunar-boðskapinn sem skemmtilega firru
og annað ekki. Svo er auðvitað hverjum frjálst að líta á gang mála í
leiknum sem lærdómsríka staðfestingu á orðum Katrínar í 3. þætti:
Glöggt er, að kona gerist mannsins fífl,
efhana brestur hug að standa gegn.
Ástarglettur (Love’s Labour’s Lost)
4.1.148. „Sola, solar Þetta kvað vera veiðihróp. Ef til vill eru þar hrópaðir
(sungnir) tónarnir G-A, G-A sem sérstakt veiðimanna-tákn.
5.1.95. „í öllum bœnum, mundu þína hirðsiði; blessaður, settu upp hattinn.“
Hér stendur í frumtexta: „I do beseech thee remember thy courtesy. I beseech
thee apparel thy head.“ Flestir virðast telja, að Armadó sé hér að minna
Hólófernes á réttar kurteisisreglur, að taka ofan hattinn í návist höfðings-
manns, en segi honum þó um leið að setja hann upp aftur. Naumast væri
það vel trúlegt. Hér er þýtt svo sem Armadó skjóti tilvitnun inní frásögn
sína af kumpánaskap konungs við sig, hann eigi það til að taka svo til orða;
hirðsiðir Armadós megi semsé vera aðrir og frjálslegri en annarra. Sjá R2,
3.2.171 og athugasemd þar. (1991)
5.2.170. i Ijóma sólarguðs“. Útgefendur gera ráð fyrir að þau orð, sem
standa á þessum stað í frumtextanum, séu endurtekning skjaldsveinsins
sjálfs á síðari hluta ljóðlínunnar, e.t.v. vegna þess að hann reki í vörðurnar.
Hér er þýtt samkvæmt því, að þau hljóti að vera upphafið á talgrein Bojetts.
(1991)
5.2.747. „Ég skil... tvenn“. Hér stendur í frumtexta: „I understand you not
86
TMM 1997:4