Morgunblaðið - 25.04.2015, Blaðsíða 89

MINNINGAR 89
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. APRÍL 2015
✝ Hjálmar fædd-ist á Siglufirði
29. ágúst 1932.
Hann lést á Akra-
nesi 9. apríl 2015.
Foreldrar hans
voru Þorsteinn
Magnússon, bóndi í
Gilhagaseli og í
Ölduhrygg, síðar
verkamaður á
Siglufirði og Akra-
nesi, f. 16. apríl
1892 í Geirhildargörðum, d. 29.
apríl 1971, og k.h. Elísabet
Hjálmarsdóttir, húsfreyja og
fiskverkakona, f. 1. ágúst 1900 í
Tungukoti, d. 10. júlí 1984.
Systkini Hjálmars voru 1)
Sigrún Rósa, f. 1918, d. 1965,
húsfreyja í Reykjavík. 2) Jó-
hanna, f. 1919, d. 1988, verka-
kona á Akranesi. 3) Pétur, f.
1921, d. sama ár. 4) Pétur, f.
1922, d. 1995, verkamaður og
bifreiðastjóri á Siglufirði og í
Reykjavík. 5) Snæborg, f. 1926,
d. 1988, húsfreyja á Akranesi
og í Reykjavík. 6) Jóhannes, f.
1929, d. 1994, verkamaður á
Akranesi.
Árið 1953 kvæntist Hjálmar
Sigrúnu Gunnlaugsdóttur, f. 16.
apríl 1933 á Sigurðarstöðum í
Bárðardal, kennara á Akranesi
og í Reykjavík. Foreldrar henn-
steinn, f. 25. apríl 1989. Seinni
maður Gunnhildar er Sören
Pedersen, f. 4. apríl 1953.
Seinni kona Hjálmars var
Rita Mark, f. 14. maí 1933 í
Danmörku. Þau skildu.
Hjálmar ólst upp á Siglufirði,
en fluttist til Akraness árið
1946, gekk í Gagnfræðaskólann
þar og lauk gagnfræðaprófi
vorið 1949. Á þessum árum
vaknaði áhugi hans á myndlist
og tónlist. Haustið 1949 hóf
hann nám í Kennaraskóla Ís-
lands og lærði þar teikningu hjá
Jóhanni Briem listmálara, sem
hafði mikil áhrif á hann. Haust-
ið 1953 hóf Hjálmar kennslu við
Barnaskólann á Akranesi og
starfaði þar til ársins 1980, en
árið 1981 fluttist hann til Dan-
merkur. Hann bjó fyrst í Hjerr-
ing á Norður-Jótlandi, en í
mars 1983 fluttist hann til Dra-
geyrar og fékk aðstöðu í vill-
unni Þyrnigerði. Síðustu árin
átti Hjálmar heima í Greve, en
fluttist aftur til Íslands árið
2006.
Hjálmar hélt fyrst mál-
verkasýningu á Akranesi árið
1968, á Akureyri 1972, á Akra-
nesi 1973 og 1979 og í Lista-
safni ASÍ í mars 1982. Síðan tók
við sýning í Norræna húsinu
1984, en síðan hélt hann marg-
ar sýningar í Danmörku, en eft-
ir að hann fluttist aftur til Ís-
lands hélt hann sýningar í
Gallerí List í Reykjavík og á
Kirkjuhvoli á Akranesi.
Útför Hjálmars fór fram í
kyrrþey 24. apríl 2015.
ar voru Gunn-
laugur Jónsson
bóndi og smiður á
Sigurðarstöðum og
Sunnuhvoli, f. 19.
apríl 1900 á Sig-
urðarstöðum, d. 1.
febr. 1986, og k.h.
Árdís Sigurð-
ardóttir, f. 14. júní
1910 á Halldórs-
stöðum, d. 5. maí
1990.
Börn Hjálmars og Sigrúnar
eru: A) Erlingur, f. 4. ágúst
1953 á Akranesi, sjómaður og
leiðsögumaður á Akranesi. Var
í sambúð með Kristínu Jóhanns-
dóttur. Dóttir þeirra a) Helga
Sigurlaug, f. 2. sept. 1976 á Ak-
ureyri, lyfjatæknir í Reykjavík,
í sambúð með Sverri Briem og
er dóttir þeirra Sigrún Briem, f.
15. okt. 2007. Dóttir Helgu og
Inga Þórs Ólafssonar er Kristín,
f. 30. des. 1999. Kona Erlings er
Guðrúnu Þorgeirsdóttir hjúkr-
unarfræðingur, f. 14. okt. 1946
á Húsavík. Börn hennar eru
Ester, f. 1968, og Þóra Gerður,
f. 1973. B) Gunnhildur, f. 26.
okt. 1962 á Akranesi, skrif-
stofumaður í Kaupmannahöfn.
Fyrri maður hennar er Klaus
Torsten Metzler, f. 5. júní 1961,
og er sonur þeirra Daníel Þor-
Skömmu eftir að við hjónin
fluttumst til Akraness haustið
1969 kynntumst við þeim heiðurs-
hjónum Hjálmari og Sigrúnu
Gunnlaugsdóttur í Vallholtinu.
Við urðum fljótt eins konar
heimagangar enda var þar ávallt
opið hús og gestrisni einstök. Þau
hjón voru okkur fyrirmyndir, þau
lifðu ríku menningarlífi, sóttu stíft
tónleika og aðra menningarvið-
burði í höfuðborginni. Hjálmar
dró heim gesti óforvarandis og
alltaf hafði Sigrún tíma og vilja til
að þjóna gestum af stórmennsku
og alúð.
Samverustundirnar í Vallholt-
inu voru ógleymanlegar, umræðu-
efnin gjarnan myndlist eða tón-
list, ekki síst Van Gogh og
Beethoven, auk pólitíkur, en Sig-
rún var fallega róttæk. Áttum við
oft snarpar snerrur, stofukommar
og sófakommar voru orð sem
flugu títt um sali. Oft tókst okkur
Sigrúnu að espa hvort annað til
stóryrða en Hjálmar kímdi,
hækkaði á fóninum og kynti und-
ir. Þetta voru yndislegar rispur og
allir fengu nokkra útrás.
Kynnin af þeim hjónum voru
okkur afar dýrmæt. Hjálmar átti
geysimikið safn hljómplatna og
hann kenndi okkur að meta klass-
íska tónlist, einkum Beethoven,
og fyrir það erum við eilíflega
þakklát. Hjálmar átti hljómflutn-
ingstæki sem allir gátu öfundað
hann af, allir nema Azkenazy sem
átti sams konar tæki. Ég gleymi
því aldrei hve stoltur ég var er
mér tókst að koma Hjálmari á
óvart með einhverri útgáfu af út-
setningum Beethovens á skoskum
og írskum þjóðlögum. En það
gerðist aðeins einu sinni.
Þótt tónlistin ætti griðastað í
Vallholtinu var það myndlistin
sem hæst gnæfði á heimili þeirra
hjóna. Hjálmar átti mikið safn
bóka um myndlist og hafði unun
af að ræða stefnur og strauma og
einstaka listamenn, en þar bar
Van Gogh eflaust hæst. Hjálmar
málaði mikið en hann hafði ekki
notið mikillar kennslu í myndlist
og má segja að þess hafi gætt í
listsköpun hans. Myndverk hans
voru því afar misjöfn að gæðum
en bestu myndir hans voru frá-
bærar og nokkrar þeirra prýða
heimili okkar.
Á árunum 1980-82 bjuggum við
erlendis og má segja að þá hafi
rofnað nokkuð tengslin við Hjálm-
ar enda var hann með pennalöt-
ustu mönnum. Hjónin skildu og
Hjálmar hvarf til Danmerkur þar
sem hann dvaldist í aldarfjórð-
ungs sjálfskipaðri útlegð. Eitt-
hvað hélt hann áfram að mála en
mig grunar að brottför hans af
landinu hafi að nokkru kippt und-
an honum fótunum. Hinir yndis-
legu tímar frá áttunda áratugnum
voru horfnir og komu aldrei aftur.
Aðstandendum öllum sendum
við hjónin samúðarkveðjur.
Sigurður Hjartarson.
Hjálmar var sannur unnandi
fagurra lista og helgaði líf sitt
listagyðjunni. Glíman við hana
stóð lengi og voru glímutökin oft
snörp. Á unglingsárunum mótað-
ist ástríða hans til myndlistar og í
Kennaraskólanum skipti sköpum
að hann komst í kynni við einn af
risunum í íslenskri myndlist, list-
málarann Jóhann Briem, sem
hafði mikil áhrif á hann. Haustið
1953 tóku við kennslustörf í
Barnaskólanum á Akranesi og
næstu 28 árin fengu nemendur að
njóta frábærrar kennslu hans og
naut hann óvenjulegra vinsælda
sem uppfræðari, enda var hann
afar gefandi í starfi og mikill
mannvinur. Hann var brautryðj-
andi í myndmenntakennslu og
vann ásamt vini sínum, Þóri Sig-
urðssyni námsstjóra, marga sigra
á því sviði. Samhliða kennslu vann
Hjálmar ætíð mikið að myndsköp-
un og hélt sýningar. Helsti áhrifa-
valdur í myndhugsun og pensil-
skrift Hjálmars var Vincent van
Gogh. Hann kynnti sér vel líf hans
og fór m.a. í pílagrímsferð að gröf
hans í Auvers, smábæ nálægt
París. Fleiri höfðu þó áhrif á hann
sem málara, en mest dálæti hafði
hann á vini sínum Gunnlaugi
Scheving.
Heimili Hjálmars og Sigrúnar í
Vallholtinu var lifandi menningar-
heimili og um árabil var þar mið-
stöð listamanna, fræðimanna og
margra listunnenda. Stofan var
búin fullkomnustu hljómflutn-
ingstækjum síns tíma og handlék
húsbóndinn vandað hljómplötu-
safnið af mikilli natni, strauk plöt-
urnar með sérstökum klútum og
kynnti jafnan þau tónverk sem
næst skyldu hljóma. Afslappaðar
og ánægjulegar stundirnar á
heimili þeirra hjóna eru öllum eft-
irminnilegar. Þar komu vinirnir af
Skaganum, skólastjórinn Sigurð-
ur Hjartarson hleypti lífi í um-
ræðuefni líðandi stundar, organ-
istinn Haukur Guðlaugsson var
leiðbeinandinn í tónlistinni, alls-
herjargoðinn Sveinbjörn Bein-
teinsson kvað rímur og ávallt tók
fjölmennur hópur gesta virkan
þátt í þessum mögnuðu og tíðu
vinafundum. Galskapurinn var oft
á tíðum heldur ekki langt undan
og er undirrituðum m.a. eftir-
minnileg miðnæturferð er hann
ók með sóknarprestinn, skóla-
stjórann og myndmenntakennar-
ann í kirkjugarðsferð upp í Hval-
fjörð á rauðum Mustang bróður
síns þeirra erinda að finna efni í
náttborðslampa fyrir skólastjór-
ann.
Veturinn 1973 dvaldist Hjálm-
ar í Danmörku og Frakklandi og
helgaði sig óskiptur myndlistinni.
Listagyðjan fór síðan að krefjast
meira af athygli hans og tíma og
árið 1982 tók hann þá örlagaríku
ákvörðun að kveðja sitt líf á Akra-
nesi og þræða oft þyrnum stráða
götu listarinnar í Danmörku. Þar
átti hann síðan heima til ársins
2006, er hann sneri aftur heim,
þangað sem hugur hans hafði æ
oftar flögrað. Hann naut þó lengi
dvalarinnar ytra og átti þar góð
tímabil með pentskúfa sína. Hann
gekk mikið um Íslendingaslóðir í
Kaupmannahöfn og þekkti vel
sögu Íslendinganna sem þar
gengu um götur, Jóns Sigurðs-
sonar forseta, Árna Magnússon-
ar, Fjölnismanna og sveitunga
síns, Jóns Hreggviðssonar frá
Reyn.
Undirritaður er afar þakklátur
fyrir að hafa fengið að njóta frá-
bærrar kennslu Hjálmars í öllum
bekkjum barnaskólans og síðan
vináttu þessa góða drengs allar
götur síðan.
Þorsteinn Jónsson.
Hjálmar
Þorsteinsson
✝ Þórður Thor-arensen, fyrr-
verandi banka-
starfsmaður í
Landsbankanum á
Akureyri, fæddist
á Bryta í Hörg-
árdal 1. febrúar
1923. Hann lést 11.
apríl 2015 á
Sjúkrahúsinu á Ak-
ureyri.
Foreldrar Þórð-
ar voru Þorlákur Thorarensen,
f. 1876, og Hólmfríður Helga
Tryggvadóttir, f. 1890.
Hinn 22. októbert 1955
kvæntist Þórður Wilmu Noru
Thorarensen (fædd Mommsen),
f. 31. janúar 1934.Wilma er frá
Niebuell í Þýskalandi og kom
til Íslands árið 1953. Þórður og
Wilma stofnuðu heimili við
Höfðahlíð í Glerárþorpi en þá
Þórðar var ekki löng. Það voru
fjögur ár þar sem kennsla fór
fram þrisvar sinnum í viku í
Glerárskóla í Sandgerðisbót.
Þórður var sjö ára gamall þeg-
ar hann hóf störf í fiski við að
stafla saltfiskflökum. Fram til
1944 þegar hann hóf störf í
Landsbankanum á Akureyri
vann Þórður hin ýmsu störf.
Hann var m.a. við vegavinnu á
Öxnadalsheiði, vann á hernáms-
árunum hjá Bretum við að mála
bragga og starfaði sem lempari
í kolakyndingu á Gefjun. Eftir
tæplega 46 ára samfellt starf í
Landsbankanum lét hann af
störfum 67 ára gamall. Þórður
var hress og ern fram að and-
láti og fór allra sinna ferða
keyrandi og skrapp oft í kaffi í
Landsbankann á Akureyri þar
sem hann þekkti marga og var
aufúsugestur. Hann hafði alla
tíð mikinn áhuga á bridge og
skák og tók sjálfur þátt í
nokkrum mótum á yngri árum.
Útför Þórðar fór fram í
kyrrþey hinn 24. apríl frá Ak-
ureyrarkirkju, að ósk hins
látna.
hét gatan Lög-
mannshlíð og
bjuggu þau við þá
götu alla tíð síðan.
Börn Þórðar og
Wilmu eru 1. Axel,
f. 17. febrúar 1956,
2. Þorlákur Egg-
ert, f. 20. febrúar
1965, d. 24. febr-
úar 1965 og 3.
Helga Katrín, f. 20.
febrúar 1965. Börn
Helgu eru a) Kai Þórður, f. 11.
febrúar 1992, b) Sara Dögg, f.
9. maí 1994, c) Linda Marie, f.
17. júlí 2000 og d) Róbert Heið-
ar, f. 25. janúar 2003.
Þórður fluttist að Melbrekku
í Glerárþorpi, Glæsibæj-
arhreppi, þegar hann var fjög-
urra ára gamall og stunduðu
foreldrar hans smábúskap og
verkamannavinnu. Skólaganga
Elsku pabbi minn. Ég er
þakklát fyrir þann tíma sem við
höfum átt saman en hefði
gjarnan viljað eiga fleiri ár með
þér. Þú varst hress og fram-
takssamur og kallið kom óvænt
þrátt fyrir háan aldur.
Margar góðar minningar
koma upp í hugann þegar ég lít
yfir farinn veg og hugsa til þín.
Þú varst alltaf tilbúinn að
styðja mig í því sem ég tók mér
fyrir hendur.
Þegar ég var lítil og átti að
fara að sofa á kvöldin lágum við
oft saman í hjónarúminu áður
en ég fór í mitt rúm og þú sagð-
ir mér sögur eða last fyrir mig.
Stundum sungum við saman þó
að við værum hvorugt með góða
söngrödd en það skipti engu
máli. Það var jafngaman fyrir
það. Þú kenndir mér skák og
varst duglegur að tefla við mig
á meðan ég hafði áhuga á. Þeg-
ar ég hugsa til baka, með
reynsluna af því að fylgjast með
þér leika og spila við barna-
börnin í farteskinu, er ég nokk-
uð viss um að þú tapaðir ansi
oft viljandi fyrir mér. Ég, sjö
ára gömul og nýlega búin að
læra mannganginn, vann þig
reglulega, sem hafðir tekið þátt
í nokkrum skákmótum.
Þú kenndir mér að keyra bíl
og fórum við til þess ótalmarg-
ar ferðir út í sveit þar sem æft
var að taka af stað, bremsa,
bakka og leggja. Þú sýndir al-
veg einstaka þolinmæði í þessu
öllu og barst greinilega mikið
traust til mín.
Ég fékk að keyra fáfarna
sveitavegi og var orðin ansi
flink að keyra þegar ég tók svo
bílpróf. Takk fyrir þetta, elsku
pabbi.
Alla tíð voru vinir bæði barna
og barnabarna hjartanlega vel-
komnir í Höfðahlíðina þar sem
okkar heimili var og hafðir þú
alltaf gaman af því að spjalla
við vinina og spyrja þá spjör-
unum úr um það hverra manna
þeir væru, hvar þeir byggju og
fleira.
Eftir að ég fluttist til Þýska-
lands um tvítugt og kom reglu-
lega heim í frí með börnin var
alltaf vel tekið á móti okkur og
vinum mínum sem komu til að
hitta mig. Það var því oft fjöl-
mennt í Höfðahlíðinni og mikið
fjör.
Þú varst einstaklega góður
afi og afskaplega stoltur af
barnabörnunum þínum og vildir
allt fyrir þau gera. Alltaf tilbú-
inn að leika við þau og óspar á
kjass og knús. Enda þótti þeim
afskaplega vænt um þig og ég
hefði svo gjarnan viljað að þú
hefðir getað tekið þátt í þeirra
lífi og þroska lengur.
Þú nefndir það við mig ekki
alls fyrir löngu að það væri nú
gaman að fara til Þýskalands að
hitta skyldfólk okkar þar einu
sinni enn og ræddum við um
það að þú færir með mér, Lindu
og Róbert næstkomandi sumar.
Það tekur mig óendanlega sárt
að nú verður ekkert af því. Ég
sakna þín og hefði svo gjarnan
viljað vera hjá þér þegar þú yf-
irgafst þennan heim. Þú ert nú
hjá bróður mínum og ég veit að
þið vakið saman yfir okkur öll-
um.
Þakka þér fyrir allt sem þú
gerðir fyrir mig og allan þann
stuðning sem þú veittir mér.
Guð geymi þig.
Þín dóttir,
Helga.
Elsku afi.
Þú varst alltaf góður og
elskulegur við okkur. Þú varst
skemmtilegur, alltaf umhyggju-
samur og svo hress þótt þér liði
ekki alltaf vel. Þú bauðst okkur
heimili þitt og aðstoð. Þú varst
alltaf ljúfur og fylgdist með
fréttunum á hverjum degi. Þér
fannst gaman að lesa og last
Morgunblaðið inn og út á hverj-
um degi.
Það mátti ekkert fram hjá
þér fara og alls ekki hvað væri
að gerast í lífi barnabarna
þinna.
Þú varst svo áhugasamur og
stoltur afi, þér fannst ekki síður
gaman að ýkja þegar þú kynnt-
ir okkur fyrir nýju fólki, sagðir
oftar en ekki að við töluðum tíu
tungumál hvert. Blíðari og
sanngjarnari maður var vand-
fundinn, þú máttir aldrei til
þess vita að einn fengi minna en
annar. Engum var mismunað
og öllum peningum var jafnt
skipt í „Lebkuchen“-baukana
sem þið amma og Axel keyptuð
í Þýskalandi.
Aldrei munum við gleyma
þeim einstöku stundum sem þú
varðir með okkur í tafli eða
þegar þú hljópst upp og niður
tröppurnar, orðinn áttræður að
aldri, á meðan við sátum í felum
undir borðstofuborðinu að berj-
ast við að springa ekki úr
hlátri. Þér fannst ekki síður
gaman að segja sögur, enda
varstu frásagnarsnilldin ein,
kunnir nöfn allra Íslendinga
sem uppi höfðu verið utan að og
gleymdir ekki einu einasta smá-
atriði.
Við dáðumst alltaf að því hve
mikill dugnaðarforkur þú varst,
ekkert gat stöðvað þig, sama
hvort það var aldurinn eða ann-
að sem herjaði á þig. Orðinn ní-
ræður en samt fórstu upp á
þakið til að gera við það eða
stóðst með annan fótinn á skrif-
borðinu en hinn í gluggakist-
unni, kominn nánast í spígat
með hendurnar upp í loft,
skrúfjárn í annarri hendi og
vasaljós í hinni til þess að gera
við loftljósið. Hörkutól varstu
og sannur Íslendingur sem
drakk lýsi á hverjum degi,
færðir okkur harðfisk með
stórum bita af smjöri, nýmjólk
að drekka með og kremkex til
þess að dýfa ofan í.
Að fara í Landsbankann,
sötra einn eða tvo bolla af kaffi
yfir léttu og skemmtilegu spjalli
með gömlum félögum var
dæmigerður dagur hjá þér. Eft-
ir á fylgdi lítill Eyjafjarðarrúnt-
ur, rölt niður á höfn þar sem
stóru ferðaskipin lögðu eða ein-
faldlega hressandi göngutúr um
heimilið þitt, Þorpið.
Afi, þú varst og ert enn fyr-
irmyndin okkar og við erum svo
sannarlega stolt af því að hafa
haft þig sem afa. Andlátið þitt
kom okkur öllum á óvart og tók
það mjög á okkur. Það verður
erfitt að halda áfram án þín þar
sem við fengum ekki að kveðja
þig almennilega. En við viljum
þakka þér fyrir allar góðu
stundirnar sem við áttum með
þér, við munum aldrei gleyma
þeim.
Þú lifir áfram, hress og fullur
af húmor, í hjarta okkar. Nú
ertu kominn á betri stað, hjá
Guði, hvíldu þar á meðan þú
bíður eftir okkur og við vitum
að þú vakir yfir okkur.
Róbert Heiðar, Linda Marie,
Sara Dögg, Kai Þórður.
Þórður
Thorarensen
Morgunblaðið birtir minn-
ingargreinar endurgjalds-
laust alla útgáfudaga.
Skil | Þeir sem vilja senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsam-
lega beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Smellt á Morgunblaðs-
lógóið í hægra horninu efst og
viðeigandi liður, „Senda inn
minningargrein,“ valinn úr felli-
glugganum. Einnig er hægt að
slá inn slóðina www.mbl.is/
sendagrein
Skilafrestur | Ef óskað er eftir
birtingu á útfarardegi verður
greinin að hafa borist eigi síðar
en á hádegi tveimur virkum dög-
um fyrr (á föstudegi ef útför er á
mánudegi eða þriðjudegi).
Þar sem pláss er takmarkað get-
ur birting dregist, enda þótt
grein berist áður en skilafrestur
rennur út.
Lengd | Minningargreinar sem
birtast í Morgunblaðinu séu ekki
lengri en 3.000 slög. Ekki er unnt
að senda lengri grein. Lengri
greinar eru eingöngu birtar á
vefnum. Hægt er að senda ör-
stutta kveðju, HINSTU
KVEÐJU, 5-15 línur. Ekki er
unnt að tengja viðhengi við síð-
una.
Formáli | Minningargreinum
fylgir formáli sem nánustu að-
standendur senda inn. Þar koma
fram upplýsingar um hvar og
hvenær sá sem fjallað er um
fæddist, hvar og hvenær hann
lést og loks hvaðan og klukkan
hvað útförin fer fram. Þar mega
einnig koma fram upplýsingar
um foreldra, systkini, maka og
börn. Ætlast er til að þetta komi
aðeins fram í formálanum, sem
er feitletraður, en ekki í minning-
argreinunum.
Undirskrift | Minningargreina-
höfundar eru beðnir að hafa
skírnarnöfn sín en ekki stutt-
nefni undir greinunum.
Myndir | Hafi mynd birst í til-
kynningu er hún sjálfkrafa notuð
með minningargrein nema beðið
sé um annað.
Minningargreinar