Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2012, Síða 144

Náttúrufræðingurinn - 2012, Síða 144
Náttúrufræðingurinn 144 Þakkir Rannsóknamiðstöð Íslands (áður Rannsóknarráð Íslands) hefur styrkt þátt- töku Íslands í djúpborunarverkefnum á Grænlandi. Einnig hafa rannsóknar- sjóður Rannís og Tækjakaupasjóður styrkt vísindarannsóknir á djúpkjörn- unum með margvíslegum hætti. Rannsóknarsjóður Háskólans hefur einnig styrkt rannsóknirnar. Heimildir 1. Halldór Björnsson, Árný E. Sveinbjörnsdóttir, Anna K. Daníelsdóttir, Árni Snorrason, Bjarni D. Sigurðsson, Einar Sveinbjörnsson, Gísli Viggósson, Jóhann Sigurjónsson, Snorri Baldursson, Sólveig Þorvalds- dóttir & Trausti Jónsson 2008. Hnattrænar loftslagsbreytingar og áhrif þeirra á Íslandi – Skýrsla vísindanefndar um loftslagsbreytingar. Umhverfisráðuneytið. 118 bls. 2. North Greenland Ice-Core Project (NorthGRIP) Members 2004. High- resolution record of Northern Hemisphere climate extending into the last interglacial period. Nature 431. 147–151. 3. EPICA community members 2004. Eight glacial cycles from an Antarctic ice core. Nature 429. 623–628. 4. Cuffey, K.M., Clow, G.D., Alley, R.B., Stuiver, M., Waddington, E.D. & Saltus, R.W. 1995. Large Arctic temperature change at the Wisconsin- Holocene glacial transition. Science 270. 455–458. 5. Dansgaard, W. 1964. Stable isotopes in precipitation. Tellus 16. 436–468. 6. Sigfús J. Johnsen, Dansgaard, W. & White, J. 1989. The origin of Arctic precipitation under present and glacial conditions. Tellus 41B. 452–468. 7. Sigfús J. Johnsen, Dahl-Jensen, D., Dansgaard, W. & Gundestrup, N. 1995. Greenland paleotemperatures derived from GRIP borehole tem- perature and ice core isotopic profiles. Tellus 47B. 624–629. 8. Sigfús J. Johnsen, Clausen, H.B., Dansgaard, W., Gundestrup, N.S., Hammer, C.U., Andersen, U., Andersen, K.K., Hvidberg, C.S., Dahl- Jensen, D. Steffensen, J.P., Shoji, H., Árný E. Sveinbjörnsdóttir, White, J. & Fisher, D. 1997. The 18O record along the Greenland Ice Core Project deep ice core and the problem of possible Eemian climate instability. Journal of Geophysical Research 102. 26,397–26,410. 9. Sigfús J. Johnsen, Dahl-Jensen, D., Gundestrup, N., Steffensen, J.P., Clausen, H.B., Miller, H., Masson-Delmotte, V., Árný E. Sveinbjörnsdót- tir & White, J. 2001. Oxygen isotope and palaeotemperature records from six Greenland ice-core stations: Camp Century, Dye-3, GRIP, GISP2, Ren- land and NorthGRIP. Journal of Quaternary Science 16. 299–307. 10. Jouzel, J., Alley, R.B., Cuffey, K.M., Dansgaard, W., Grootes, P., Hoffman, G., Sigfús J. Johnsen, Koster, R.D., Peel, D., Shuman, C.A., Stievenard, M., Stuiver, M. & White, J. 1997. Validity of the tempera- ture reconstruction from water isotopes in ice cores. Journal of Geo- physical Research 102. 26471–26487. 11. Hammer, C.U. 1977. Dust studies on Greenland ice cores. – Proceedings of Symposium on Isotopes and Impurities in Snow and Ice. Interna- tional Association of hydrological Science Commission of Snow and Ice, International Union of Geodesy and Geophysics, XVI General Assembly, Grenoble Aug. Sept., 1975. IAHS-AISH publication 118. 365–370. 12. Steffensen, J.P. 1997. The size distribution of microparticles from selected segments of the Greenland Ice Core Project ice core representing differ- ent climatic periods. Journal of Geophysical Research 102. 26755–26763. 13. Bender, M., Sowers, T., Dickson, M.-L., Orchardo, J., Grootes, P., Mayews- ki, P.A. & Meese, D.A. 1994. Climate correlations between Greenland and Antarctica during the last 100,000 years. Nature 372. 663–666. 14. Chappellaz, J., Bluniert, T., Raynaud, D., Barnola, J.M., Schwander, J. & Stauffer, B. 1993. Synchronous changes in atmospheric CH4 and Green- land climate between 40 and 8 kyr BP. Nature 366. 443–445. 15. Reynaud, D., Jouzel, J., Barnola, J.M. Chappellaz, J. Delmas, R.J. & Lorius, C. 1993. The ice record of greenhouse gases. Science 259. 926–934. 16. Sowers, T. & Bender, M. 1995. Climate records covering the last degla- ciation. Science 269. 210–214. 17. Clausen, H.B., Hammer, C.U., Christensen, J., Hvidberg, C.S., Dahl- Jensen, D. Legrand, M.R. & Steffensen, J.P. 1995. 1250 years of global volcanism as revealed by central Greenland ice cores. Bls. 175–194 í: Ice core studies of global biogeochemical cycles (ritstj. Delmas, R.J.). NATO Advanced Sciences Institutes Series 1. 30. 18. Hammer, C.U., Clausen, H.B. & Dansgaard, W. 1980. Greenland ice sheet evidence of post-glacial volcanism and its climatic impact. Nature 288. 230–235. 19. Fuhrer, K., Neftel, A., Anklin, M. & Maggi, V. 1993. Continuous meas- urements of hydrogen peroxide, formaldehyde, calcium and ammoni- um concentrations along the new GRIP ice core from Summit, Central Greenland. Atmospheric Environment 27A. 1873–1880. 20. Mayewski, P.A., Meeker, L.D., Morrison, M.C., Twickler, M.S., Whitlow, S.I., Ferland, K.K., Meese, D.A., Legrand, M. & Steffensen, J.P. 1993. Greenland ice core “signal” characteristics : An expanded view of cli- mate change. Journal of Geophysical Research 98 (7). 12839–12847. 21. Dansgaard, W., Sigfús J. Johnsen, Clausen, H.B. & Langway Jr., C.C. 1971. Climatic record revealed by the Camp Century ice core. Bls. 37–56 í: The late Cenozoic glacial ages (ritstj. Turkekian, K.K.). Yale Univ. Press, New Haven. Conn. vegasaltið milli suður- og norður- hvels (e. north-south thermal see- saw) og er skýrður með breytingum á hringrás heimshafanna. Stöðvist djúpsjávarmyndun, sem á sér stað á hlýskeiðum norður af Íslandi, berst hingað norðureftir minna af hlýjum hafstraumum úr suðri. Þetta veldur snöggkólnun á norðurhveli en hægfara hlýnun og síðan kólnun í suðurhöfum og í kringum Suður- skautslandið. Summary Paleotemperature reconstruction from Greenland deep ice-cores Research on Greenland deep ice-cores shows that the ice sheet archives span at least 123,000 years of continuous paleoclimate data. The deep ice cores demonstrate that climate has been highly unstable during the last glacia- tion when temperature oscillated 25 times between 8–15 °C, with the dura- tion of the warmer episodes between 1000 to 2000 years. The warming oc- curred in a matter of decades, followed by a more gradual cooling. At the end of the last glaciation some 11,700 years ago climate changed dramatically in 3 to 50 years, depending on the variable studied. The most rapid changes are ob- served in the deuterium excess, that re- flects changes in the moisture source area, whereas changes in averaged an- nual temperature on the Greenland ice sheet varied about 8°C over 40 years. The changes from the last interglacial period, the Eemian, into the last glacial period that started some 122,000 years ago were according to the isotopic record of the NGRIP ice core much slower or about 7000 years. The last interglacial period seems to have been about 5°C warmer than at present. However, this seems not to have greatly affected the thickness of the ice sheet at the drilling sites except for the Dye-3 site located in southeast Greenland where the glacier was about 500 m lower at that time due to ice melting. Compared to the last glaciation the cur- rent Holocene epoch has been stable. When studied in detail it becomes how- ever evident that climatic changes have occurred during this 11,700 years pe- riod. The most rapid and severe change occurred 8,200 years ago, when temper- ature dropped by about 4°C for 100 to 200 years. Cold periods also occurred 11,300 years and 9,300 years ago. The warmest period during Holocene, the climatic optimum, occurred ca 9000 to 6000 years ago, followed by a gradual decline until about two millennia ago. Cold periods are evident in the ice cores at the end of the 14th and 17th centuries and the warming at the beginning of the 20th century is also very distinct. Comparison between the Greenland and Antarctic ice cores suggest that the Dansgaard-Oeschger events in Greenland are related to the Antarctic Isotope Maxima by means of the Bi- polar seesaw, triggered by North Atlantic Ocean circulation.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.