Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2010, Page 23

22 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
á beinum manna og dýra sem neytt hafa fæðu úr Mývatni mælast of gamlar
sem nemur >1000 14C árum vegna áhrifa frá eld- og jarðhitavirkni á
kolefnissamsætur Mývatns (Ascough og f leiri, 2007). Í sýnum úr jarðvegi
hefur þessara áhrifa hins vegar ekki gætt eins og Shore og f leiri (1995)
komust að er þeir rannsökuðu sérstaklega mosa nálægt eldstöðinni Kötlu
hér á landi (þrjú sýni) og báru saman við samsvarandi mosasýni (tvö sýni)
er þeir tóku í Skotlandi. Enginn marktækur munur reyndist í 14C/12C
hlutfalli sýnanna.
4.4. Ferskvatnsáhrif
Erlendis, þar sem berggrunnur er gerður úr gömlum kalksteini (CaCO3),
geta jarðvegur, ár og vötn verið menguð af gömlu kolefni. Sýni ættuð úr
þannig umhverfi mælast eldri en þau í raun eru. Kalksteinn finnst ekki í
berggrunni Íslands svo þessara áhrifa gætir ekki hér á landi. Eld- og jarð-
hitavirkni getur þó haft samskonar áhrif á vötn og ár, eins og greint er
frá hér að framan.
4.5. Áhrif vegna samsætudreifingar
Ein af þeim nálgunum sem 14C aldursgreining byggist á er að hlutfall
kolefnissamsætna í sýni sé það sama og í andrúmsloftinu. Þetta er ekki alls
kostar rétt og þótt munurinn sé lítill veldur hann kerfisbundinni skekkju
sem hægt er að leiðrétta með því að mæla hlutfall stöðugu samsætnanna
13C/12C í sýninu (d13C). Þar sem 10% skekkja í d13C samsvarar 150 árum
er nauðsynlegt að mæla d13C í öllum sýnum sem á að aldursgreina. Þessi
þáttur er því mikilvægari sem sýnin eru yngri.
5. Leiðréttingarkúrfur
Eins og að framan segir er ekki hægt að nota beint hráan tækjaaldur (BP)
sem raunaldur (almanaksaldur) vegna þess að styrkur 14C í andrúmsloftinu
hefur verið breytilegur yfir það tímabil sem hægt er að aldursgreina með
14C aðferðinni. Þessi munur á 14C styrk andrúmsloftsins stafar af því að
geimgeislun getur verið mismunandi og þar af leiðandi framleiðsla á 14C.
Einnig hefur loftslag áhrif á kolefnisf læði milli mismunandi kolefnisgeyma,
s.s. sjávar, sjávarsets og setbergs, sem getur leitt til breytinga á 14C styrk
andrúmsloftsins. Þar að auki hefur styrkur 14C breyst af manna völdum,