Gripla - 20.12.2008, Blaðsíða 271

269
7. Guðmundur Andrésson og Björn á Skarðsá
Eftir að Guðmundur varð að hverfa úr djáknastöðunni vann hann m.a.
fyrir sér sem heimiliskennari hjá prestum og fyrirfólki. Samhliða því mun
hann, að eigin sögn, hafa lagt stund á fjölbreytilegar rannsóknir þegar tóm
gafst til.60 Guðmundur tilgreinir ekki nánar við hverskonar rannsóknir
hann fékkst en segir að menn hafi gert góðan róm að þeim. Hann nafn-
greinir sérstaklega þá Björn á Skarðsá og séra Hallgrím Jónsson í Glaumbæ
í því sambandi. Þeir hafa því verið vinveittir Guðmundi, líkt og séra Gísli
Brynjólfsson á Bergstöðum, þrátt fyrir óvild Þorláks biskups og hann hefur
treyst því að fá góða vitnisburði þaðan skyldi Worm sækjast eftir þeim.
Þó að Guðmundur láti ekkert uppi um viðfangsefni rannsókna sinna þá
mætti ætla að aðalhugðarefni hans hafi verið ljóðlist og það sem í dag myndi
kallast klassísk fræði. Því til merkis eru rímur sem hann yrkir út af grískum
goðsögnum. Ennfremur getur Grunnavíkur-Jón þess að þegar Guðmundur
var handsamaður hafi hann haft í fórum sínum lítið latínukver eftir klass-
ískan höfund, annaðhvort Vellejus Paterculus, Apulejus eða einhvern annan
af svipuðum toga. Námsval Guðmundar ræður þó mestu hvað þetta varðar
er honum var loks fært að hefja háskólanám. Því í stað þess að velja Ole
Worm sem umsjónarkennara sinn, sem hefði e.t.v. legið beinast við, þá
valdi hann sér latínuskáldið Vitus Bering. Bering tók við nýstofnuðu
prófessorsembætti í ljóðlist (poesi) við háskólann í Kaupmannahöfn árið
1650 sem komið hafði verið á fót sérstaklega handa honum. Sama ár var
hann hins vegar gerður að prófessor í sögu við Sóreyjarakademíuna og
um leið að konunglegum sagnaritara. Það varð til þess að í árslok 1651
fékk hann leyfi til að segja upp stöðu sinni við Hafnarháskóla svo hann
gæti einbeitt sér að sagnaritaraembættinu. Guðmundur, sem innritaðist í
háskólann 12. júní 1650, naut því einungis leiðsagnar Berings í um eitt og
hálft ár. Frá háskólaárunum hafa aðeins varðveist þau kvæði Guðmundar
sem prentuð voru í ritum Runólfs Jónssonar rektors og er yrkisefnið í takt
við umfjöllunarefni ritanna sem bæði komu út árið 1651. Það eina sem er
varðveitt af tveimur prentuðum fyrirlestrum sem hann samdi og flutti í
tengslum við námið er heiti þeirra og arkarbrot. Meðfram náminu vann
hann að margvíslegum verkefnum á sviði norrænna fræða fyrir Ole Worm
og Jørgen Seefeld dómara og bókasafnara í Ringsted. Þrátt fyrir annir
60 Breve fra og til Ole Worm III, bls. 395.
HÖFUÐDRÆTTIR ÚR BROTAKENNDRI ÆVI