Gerðir kirkjuþings - 1991, Side 11

Ég vil líka geta þess hve ánægjulegt mér finnst að sjá hve málefni ijölskyldunnar,
barna og foreldra, skipa verðugan sess í kirkjustarfinu. Þeir sem skipa sér á ákveðinn
bekk í almennri þjóðmálaumræðu hafa sjaldnast sömu möguleika til að sinna mörgum
þessara brýnu og mannbætandi verkefna. Er mikilvægt að kirkjan varðveiti stöðu sína
að þessu leyti. En um leið og hún blandar sér í þjóðmálavafstrið sjálft er viðbúið að
grundvöllurinn veikist.
Uppbygging og starf kirkjunnar kostar vitanlega peninga og án tekjustofna getur
þjóðkirkjan ekki rækt brýnar skuldbindingar sínar. Það er ánægjulegt til þess að vita,
að það fyrirkomulag að innheimta markaðar tekjur þjóðkirkjunnar með ríkissköttunum
í staðgreiðslukerfinu, hefur stór bætt fjárhag kirkjunnar og skil á þeim gjöldum, sem
til hennar eiga að renna. Á næsta ári er áætlað að sóknar- og kirkjugarðsgjöld nemi
um 1.210 milljónum króna samanborið við 1.218 milljónir króna fýrir skerðingu árið
1989, mælt á föstu verðlagi.
Frá 1984 hefur vísitala þessara gjalda meira en tvöfaldast. Hækkunin nemur
130% á sama tíma og vísitala almennra skatttekna hefur hækkað um 34%. Ætlunin var
að bæta ijárhagslega stöðu kirkjunnar og það hefur tekist. Meðal annars vegna þess að
tekjur af aðstöðugjaldi hafa vaxið hefur skerðing síðustu ára ekki rýrt að marki tekjur
kirkjunnar að raungildi.
Skerðing á tekjustofnum kirkjunnar var fyrst ákveðin með fjárlögum fyrir árið
1990. Var sóknargjald skert um 5% og kirkjugarðsgjald um 15%. Var til þess þá vísað
að sérstaklega hart væri í ári hjá ríkissjóði. Þegar svo skerðingin skyldi endurtekin árið
eftir var því mótmælt kröftuglega.
Sjálfur var ég í hópi þeirra sem hæst mótmæltu skerðingu lögbundinna
tekjustofna kirkjunnar í fyrra. Ég skrifaði m.a. í Morgunblaðið svohljóðandi texta:
"Deilan snýst um eins konar þjófnað ríkissjóðs á hluta af tekjum kirkjunnar.
Þessi þjófnaður er þó ekki refsiverður samkvæmt hegningarlögum fyrir þá sök
að ríkisstjórnin lét stjórnarmeirihlutann heimila hann með sérstöku lagaákvæði og nú
eru uppi áform um að endurtaka leikinn á næsta ári."....
✓
"Aður fyrr byggðust tekjur kirkjunnar á sjálfstæðum gjöldum sem sérstaklega
voru lögð á og innheimt í hennar þágu. Þegar staðgreiðslukerfi skatta tók gildi varð um
það samkomulag að fella gjöld til kirkjunnar irm í staðgreiðslukerfið með svipuðum
hætti og til að mynda útsvar sveitarfélaganna. í því efni sýndu kirkjunnar menn skilning
og samstarfsvilja þegar stjórnvöld töldu nauðsynlegt að einfalda skattheimtuna." Svo
mörg vor.u þau orð.
Það er með eftirminnilegri og ánægjulegri verkum mínum frá því að ég sat í
fjármálaráðuneytinu að semja um þá nýbreytni að fella tekjuöflun kirkjunnar inn í
staðgreiðsluskattinn. Síst vildi ég brjóta þá skipan mála niður.
Mótmæli þau sem uppi voru höfð í fyrra báru þann árangur, að á Alþingi var
skerðing sóknargjalds afnumin en kirkjugarðsgjald skert um 20%. Undu kirkjunnar
menn betur við það fyrirkomulag og sættust á það sem bráðabirgðalausn í þröngri
stöðu.
8