Són - 01.01.2003, Blaðsíða 15

NÝ FRAMSETNING Í BRAGFRÆÐI 15
sólroðin líta enn hin öldnu fjöll
árstrauminn harða fögrum dali granda;
flúinn er dvergur, dáin hamratröll,
dauft er í sveitum, hnipin þjóð í vanda;
en lágum hlífir hulinn verndarkraftur
hólmanum þar sem Gunnar sneri aftur.
Hátturinn er afar reglulegur hjá Jónasi og hefjast allar línur á þrílið
nema sú sjöunda sem hefst á forlið + tvílið. Er það táknað hér sem
þríliður með forliðarhring í fremsta reit sem merkir að reglan í erind-
inu sé að línur hefjist á þrílið en sjöunda lína sé undantekning. Hér
er því í raun verið að sýna myndrænt nákvæmlega hátt þessa
ákveðna erindis en ekki það sem kalla mætti frummynd (erkitýpu)
háttarins. Í háttatali væri hins vegar eðlilegast að sýna frummynd
háttarins en svo mætti nefna staðlað form hans þar sem tekið væri
mið af meginreglu í kveðandi hans. Samkvæmt þeirri reglu væri lík-
lega eðlilegast að tákna íslenska oktövu með eintómum þríliðar-
reitum í upphafi hverrar braglínu. Í fyrsta hólfi hvers þríliðarreits
væri forliðarhringur sem táknaði þá að hver braglína háttarins gæti
annaðhvort hafist á þrílið eða forlið + tvílið. Einnig kæmi til greina
að sleppa forliðarhringnum heyri það til undantekninga að hafa for-
lið í hættinum á íslensku.
Það gefur augaleið að hin nýja myndræna framsetning fellur vel að
tölvutækni. Hægt er að láta tölvuna túlka bragfræðileg tákn myndrænt
og raða bragarháttum eftir því sem menn vilja. Þá býður tölvutæknin
upp á óteljandi möguleika til að vinna alls konar skrár í sambandi við
rafrænt háttatal, til dæmis ljóðaskrá, höfundaskrá og bóka- eða hand-
ritaskrá.
Nú um nokkurt skeið hafa höfundur þessarar greinar og Jón Bragi
Björgvinsson unnið að því að gera bragfræðina tölvutæka ef svo má