Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2011, Page 40

40
ÁSTRÁÐUR EYSTEINSSON OG EYSTEINN ÞORVALDSSON
þegar litið er til þess að hrafn Poes hefur einskonar „mannsmynd“ í þessu
erindi. Það má hinsvegar deila um það hvort orðalagið samræmist lýsingu
Poes og sama má segja um orðaval Einars Benediktssonar sem lætur hrafninn
hoppa inn. Vissulega hoppa hrafnar gjarnan, og fuglafræði Einars er því ekki
á villigötum, en í frumtextanum stígur hrafninn inn (stepped), í senn virðulega
og þó með áðurnefndum fyrirgangi (lesandi þarf að vinna úr því í skynjun
sinni hvernig þetta fer saman). Helgi getur um vængjaslátt hrafnsins en leggur
annars megináherslu á hina stoltlegu framkomu og gerir hana svolítið dramb-
samari en raunin er hjá Poe. Svona er hrafninn í línum 3-8 hjá Helga:
sté þar inn með steigurhætti
stoltur hrafn af næturleið.
Forneskjunnar feikn í sjónum
fann ei þörf á gistibónum,
þrjózkufullur þrýsti klónum
þóttalega á dyrameið,
Hjá Þorsteini er færri orðum farið um mikillæti hrafnsins en þar hefur þýð-
andi hinsvegar skotið laglega inn orðinu greifi fyrir „lord or lady“.
Hann mig spurði lítt um leyfi,
lyfti dökku vængjareyfi
og á svipinn einsog greifi
yfir dyrum fann sér stað
Enn vakna áhugaverðar spurningar, sem tengjast þeim blæ er fylgir orðum.
Hrafn sem er „á svipinn einsog greifi“ – er hann ekki eilítið spaugilegur? Er
ef til vill fólgin í kvæðinu innri „rödd“ sem grefur undan stöðu hrafnsins? Þá
spyr maður sig hvort þetta eigi ekki einnig við um „mien of lord or lady“ í
texta Poes. Þannig getur þýðing orðið til að brýna túlkunarspurningar sem
ekki er víst að vakni þegar frumtextinn er lesinn einn og sér (þótt sumir
skynji kannski strax kímilegan þráð í texta Poes).
Sigurjón segir hrafninn hafa flogið inn en minnist annars ekki á allan fyrir-
gang fuglsins – segir þess í stað að hann sé þögull. Raunar er eins og Sigurjón
hafi ekki áttað sig á því að fuglinn kemur inn um gluggann. Ástæðan kann að
vera sú að Sigurjón sé með allan hugann við að fylgja eftir markmiðum þess
þaulríms sem áður var getið og einkennir þýðingu hans. Svona eru fyrstu
fjórar línur erindisins hjá honum: