Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2011, Page 60

60
BERGLJÓT SOFFÍA KRISTJÁNSDÓTTIR
konur verið í valdastöðu, er honum ekki gert það auðvelt. Endurteknar
yfirlýsingar ljóðmælanda um hvað hún „á“ ásamt með fullyrðingunni „Ég er
rík“ afhjúpa þá tragíkómísku staðreynd að konur hafa, ekki síður en karlar,
tileinkað sér þann þankagang fjáraflamanna sem gerir peningana eina að við-
miði: Maður getur heyrt í eyrum sér áratugalangan sóninn í kvennablöðum,
innlendum og erlendum, sem breyta börnum blíðlega í krónur og aura með
því að líta á þau sem helsta ,auð‘ mæðra sinna.
Anton Helgi skopast víðar að algengum líkingum og afhjúpar þær oft
með einföldum hætti. Á einum stað gerir hann t.d. í þremur erindum grín
að kunnuglegum athugasemdum um stjórnmál og stjórnmálamenn sem lýsa
kannski frekast vanmætti þess sem talar. Maður getur ímyndað sér rödd fara
með fyrstu tvö erindin í nöldurtóni:
Nú ætla þeir að hækka á okkur skattana
það geta þeir
hækkað skattana.
Það er sama rassgatið undir þeim öllum
sama hvernig þeir snúa sér
sama hvernig þeir vinda uppá sig
sama hvernig þeir skipta um flokk
rassinn er alltaf á sínum stað. (70)
Endurtekningarnar í fyrsta erindinu draga glettilega fram takmarkanir af-
stöðu þess sem talar. Ramminn „ég þarf að borga skatta“ rekst m.ö.o. í huga
einhverra á rammann „skatturinn borgar mér skólavistina, sjúkrahúsvistina“
o.s.frv. þannig að þeir flissa kannski dáltið með sjálfum sér. Áreksturinn milli
erindanna eykur á spaugið; nánar tilekið þegar ályktunin sem dregin er af
hækkuðum sköttum reynist snúast um rassgat þeirra sem hækkuðu þá. Listi-
legust er þó niðurstaðan sem röddin kemst að þegar hún hefur (æ æstari?)
þrástagast á sömu hugsuninni; þessi magnaða niðurstaða: „rassinn er alltaf á
sínum stað“. Fullyrðingin hefur rétt gefið lesendum tækifæri til að ímynda
sér hóp af mönnum með rassinn á olnboganum eða nefinu þegar önnur rödd
hljómar sem tekur hina fyrri á orðinu. Hún leggur bókstaflegan skilning í
líkinguna „Það er sami rassinn undir þeim öllum“, skiptir fornafninu „þeir“
út fyrir nafnorðið „menn“ og sýnir þannig að það er ekki endilega mikill
munur á afturenda pólitíkusa og þeirra sem á þeim hneykslast: