Peningamál - 01.03.2007, Qupperneq 84

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
1
84
og markaðsaðila að skilja aðgerðir bankans. Birting stýrivaxtaspár væri
eðlilegt næsta skref. Aukin upplýsingagjöf bankans á þessu sviði er
einnig til þess fallin að auka slagkraft peningastefnunnar sem getur
stutt bankann í viðleitni sinni til að vinda ofan af því ójafnvægi sem
einkennir þjóðarbúskapinn.
Birting stýrivaxtaspár er ekki spennitreyja. Frávik frá fyrri spám um
stýrivexti eru eðlileg í ljósi nýrra gagna sem liggja fyrir við hverja vaxta-
ákvörðun. Reynsla þeirra seðlabanka sem beitt hafa þessari aðferð er
að það valdi ekki verulegum vandkvæðum þótt töluverðar breytingar
verði á spám um stýrivexti. Hins vegar er líklegt að tilefni til breytinga
verði töluvert meiri hér á landi en víða annars staðar. Meginatriðið er
þó ekki að sýna fram á hvað bankinn muni örugglega gera heldur sýna
hvernig hann bregst við þeim aðstæðum sem birtast í framvindu þjóð-
hags- og verðbólguspárinnar til að veita markaðsaðilum innsýn inn í
hvað ræður ákvörðunum bankastjórnar í peningamálum. Spár bank-
ans eru samskiptatæki sem bankinn notar til að sýna að framkvæmd
peningastefnunnar sé trúverðug, kerfi sbundin og gagnsæ. Ingimundur
Friðriksson, seðlabankastjóri, vék að þessu í nýlegri ræðu: „Það sem
máli skiptir fyrir bankann er að birta trúverðugar spár og að hafa þau
áhrif á væntingar sem hann telur nauðsynleg.“ (Ingimundur Friðriks-
son, 2007, bls. 7). Í þessari grein hafa verið færð rök fyrir því að spár
bankans þjóni best tilgangi sínum sem samskiptatæki við almenning
og markaðsaðila ef undirliggjandi stýrivaxtaforsenda er í sem mestu
samræmi við sýn bankans.
Því er hins vegar ekki að neita að birting stýrivaxtaspár setur fram-
kvæmd peningastefnunnar takmörk að því leyti að bankinn þarf að
færa sannfærandi rök fyrir því að víkja frá áður kynntum stýrivaxtaferli.
Birting stýrivaxtaspár gerir kröfur um samhengi og samræmi í ákvörð-
unartöku Seðlabankans og í allri kynningu út á við. Þetta takmarkar
e.t.v. svigrúm bankastjórnar nokkuð, en einmitt þess vegna er þessi
aðferð til þess fallin að auka trúverðugleika og áhrif aðgerða bankans
í peningamálum.
Heimildir:
Archer, David, (2005). „Central bank communication and the publication of
interest rate projections”, kynnt á ráðstefnu sænska seðlabankans Inflation
Targeting: Implementation, Communication and Effectiveness í Stokkhólmi
11.-12. júní 2005.
Ásgeir Daníelsson, Lúðvík Elíasson, Magnús F. Guðmundsson, Björn Hauksson,
Ragnhildur Jónsdóttir, Þorvarður Tjörvi Ólafsson og Þórarinn G. Pétursson,
(2006). „QMM – A Quarterly Macroeconomic Model of the Icelandic
Economy”, Central Bank of Iceland Working Paper No. 32.
Berg, Claes, (2005). „Experience of Inflation-Targeting in 20 Countries“, Sveriges
Riksbank Economic Review, 1. ársfjórðungur, 20-47.
Bergo, Jarle, (2006). „Projections, uncertainty and choice of interest rate ass-
umption in monetary policy”, ræða flutt 27. janúar 2006.
Bergo, Jarle, (2007). „Interest rate projections in theory and practice”, ræða flutt
26. janúar 2007.
Black, Richard, Vincenzo Cassino, Aaron Drew, Eric Hansen, Benjamin Hunt, David
Rose og Alasdair Scott, (1997). „The Forecasting and Policy System: the core
model”, Reserve Bank of New Zealand Research Paper No. 43.
Bollard, Alan, og Özer Karagedikli, (2006). “Inflation Targeting: The New
Zealand Experience and Some Lessons”, Reserve Bank of New Zealand, kynnt
BIRT ING E IG IN STÝRIVAXTASPÁR EYKUR
ÁHRIFAMÁTT PENINGASTEFNU SEÐLABANKA