Peningamál - 01.07.2007, Blaðsíða 25

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
2
25
V Opinber fjármál
Horfur eru á heldur betri afkomu hins opinbera á spátímabilinu en gert
var ráð fyrir í síðustu spá bankans. Það skýrist einkum af minni sam-
drætti einkaneyslu allt spátímabilið og hærra raungengi í ár og á næsta
ári, sem ýtir undir innflutning.
Töluverður vöxtur tekna hins opinbera á fyrsta fjórðungi 2007
Hagstofa Íslands birti um miðjan júní þjóðhagsreikninga og yfirlit um
opinber fjármál á fyrsta ársfjórðungi 2007. Samkvæmt þeim jukust
tekjur hins opinbera að raungildi um 8% frá sama fjórðungi árið 2006,
eða 11 ma.kr. Aukninguna má aðallega rekja til meiri tekna ríkissjóðs
af skattlagningu fyrirtækja og af óbeinum sköttum. Útgjöld hins opin-
bera eru talin hafa aukist um 5½% að raungildi á sama tíma vegna
meiri launagjalda, tilfærslna og vaxtagjalda af fé til endurlána.1
Afkoma versnar minna vegna minni samdráttar einkaneyslu
Litlar breytingar hafa orðið á forsendum sem hafa áhrif á opinber
fjármál. Ekki eru tölusett útgjaldamarkmið í málefnasamningi nýrrar
ríkisstjórnar. Útgjaldaforsendur við spágerð eru því óbreyttar. Afkoma
hins opinbera versnar þó minna í ár en gert var ráð fyrir í síðustu
Peningamálum. Reiknað er með að afgangur nemi 4,7% af lands-
framleiðslu í ár, en afkoman versni um sem nemur 8,8 prósentum
af landsframleiðslu á næstu tveimur árum. Í mars var reiknað með
rýrnun afkomu um 9½ prósentu. Verri afkoma skýrist, eins og áður,
einkum af áhrifum efnahagssamdráttar, skattalækkana og breytinga á
raungengi og neyslu á tekjur ríkissjóðs. Þá hafa aukin tilfærsluútgjöld
og framkvæmdir áhrif á útgjöld. Spár um raungengi og neyslu árin
2007 og 2008 eru þó hagstæðari fyrir ríkistekjur en í mars. Vegna
þess að spáð er minni hækkun á hlutfallslegu verði samneyslu, hækk-
ar hlutfall opinberra útgjalda af landsframleiðslu minna árin 2008 og
2009 en samkvæmt Peningamálum 2007/1, um 3,6 prósentur í stað
6½ prósentu.
Tafl a V-1 Fjármál hins opinbera 2005-2009

% af landsframleiðslu 2005 2006 2007 2008 2009
Tekjur 47,6 46,7 48,4 45,4 42,6
Gjöld 42,3 41,4 43,7 45,6 47,5
Afkoma 5,2 5,3 4,7 -0,2 -4,9
Sveifl uleiðrétt afkoma 2,4 3,4 4,5 0,3 -2,8
Hreinar skuldir1 4,5 0,8 0,8 1,0 5,2
Heildarskuldir 24,1 30,7 25,9 25,0 28,5
1. Bankainnstæður ríkissjóðs meðtaldar.
Heimildir: Fjármálaráðuneytið, Hagstofa Íslands, spá Seðlabankans fyrir árin 2007-2009.
Tekjur hins opinbera
Gjöld hins opinbera
Mynd V-1
Tekjur og gjöld hins opinbera 2000-20091
% af VLF
1. Spá Seðlabankans 2007-2009.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
40
42
44
46
48
50
‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00
Mynd V-2
Tekjujöfnuður hins opinbera 2004-20091
% af VLF
1. Spá Seðlabankans 2007-2009.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
200920082007200620052004
PM 2007/2
PM 2007/1
Mynd V-3
Sveifluleiðrétt afkoma hins opinbera
2000-20091
% af VLF
1. Spá Seðlabankans 2007-2009.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00
Sveifluleiðréttur jöfnuður PM 2007/2
Sveifluleiðréttur jöfnuður PM 2007/1
Jöfnuður PM 2007/2
Jöfnuður PM 2007/1
1. Á móti vöxtum af fé til endurlána koma vaxtatekjur.