Sagnir - 01.06.1998, Blaðsíða 38

SAGNIR ‘ 9837
hefðum við veðsett tolltekjur okkar og þ.a.l. stefnt nýfengnu
fullveldi í voða. Einnig gagnrýndu menn þann mikla kostnað
sem fólst í að útvega lánið og hin slæmu kjör þess, en fyrir
utan að vextirnir af láninu væru háir þá voru afföllin á því
einnig mjög mikil eða 15%. Skýringuna á þessum slæmu
lánskjörum má rekja til þeirra erfiðu tíma er voru á fjár-
málamörkuðum heimsins, bágrar stöðu efnahagslífsins hér á
landi, sem og til þess að íslenska ríkið var óþekkt á erlendum
lánamarkaði. Þannig má segja að enska lánið staðfesti hin
gömlu sannindi að neyðin sé enginn kaupmaður.
Höfundur (f. 1974) stundar BA-nám í sagnfræði við Háskóla
Íslands.
TILVÍSANIR
1 Jón Sigurðsson: „Magnús Guðmundsson.“ Andvari. Tímarit Hins íslenska
þjóðvinafélags. 77 (1942), 11.
2 Landsbanki Íslands 1921 (Reykjavík), 3.
3 Sumarliði Ísleifsson: ,,Íslensk eða dönsk peningabúð. Saga Íslandsbanka
1914-1930.“ Landshættir. Þættir úr íslenzkri atvinnusögu, gefnir út í tilefni
af 100 ára afmæli Landsbanka Íslands. Reykjavík 1986, 144-145.
4 ÞÍ - DA/5 Aðalfundarskjöl Íslandsbanka 1921-1928. Skýrsla bankaráðsins
til hluthafafundar um rekstur Íslandsbanka árið 1920.
5 Haldór Bjarnason og Valdimar Unnar Valdimarsson: Saltfiskur í sögu
þjóðar. Saga íslenskrar saltfiskframleiðslu og -verslunar frá 18. öld til okkar
daga I. Reykjavík 1997, 111.
6 ÞÍ - DA/5 Aðalfundarskjöl Íslandsbanka 1921-1928. Skýrsla bankaráðsins
til hluthafafundar um rekstur Íslandsbanka árið 1920.
7 Halldór Kiljan Laxness: Guðsgjafaþula. Reykjavík 1972, 78.
8 Sumarliði Ísleifsson: ,,Íslensk eða dönsk peningabúð,“ 146.
9 Magnús Jónsson: ,,Ágrip af sögu bankanna á Íslandi.“ Álit milli-
þinganefndar um bankamál 1925. Álit meirihlutans. Reykjavík 1926, 45-46.
10 Sumarliði Ísleifsson: ,,Íslensk eða dönsk peningabúð,“ 147-150.
11 ÞÍ - DA/5 Aðalfundarskjöl Íslandsbanka 1921-1928. Skýrsla
bankaráðsins til hluthafafundar um rekstur Íslandsbanka árið 1920.
12 ÞÍ - DA/2 Gjörðabók bankaráðs (fulltrúaráðs) 22.03 1904 - 10.04 1930,
46-47.
13 Sumarliði Ísleifsson: ,,Íslensk eða dönsk peningabúð,“ bls. 149.
14 Alþingistíðindi 1921 A, þskj. 676.
15 Alþingistíðindi 1921 B, dlk. 2406-2424.
16 Eiríkur Einarsson: ,,Magnús Sigurðsson bankastjóri.“ Andvari. Tímarit
Hins íslenska þjóðvinafélags. 74. árg. (1949), 10.
17 Sveinn Björnsson: Endurminningar. Reykjavík 1957, 134-135.
18 Sjá t.d. Alþýðublaðið, 16. og 20. september 1921; og Tímann, 17. og 24.
september, 8. október og 12. nóvember 1921.
19 Landsbanki Íslands 1921, 5-6. Tíminn, 17. september 1921.
20 Valtýr Guðmundsson: Doktor Valtýr segir frá. Úr bréfum Valtýs
Guðmundssonar til móður sinnar og stjúpa 1878-1927. Íslenzk sendibréf V.
Reykjavík 1964, 248.
21 Landsbanki Íslands 1921, bls. 6.
22 Tíminn, 17. september 1921.
23 Alþingistíðindi 1922 B, dlk. 43.
24 Alþingistíðindi 1922 B, dlk. 44.
25 Alþingistíðindi 1922 B, dlk. 44-49.
26 Tíminn, 24. september 1921; Morgunblaðið, 1. október 1921.
27 Landsbanki Íslands 1924, bls. 7.
28 Álit og tillögur Skipulagsnefndar atvinnumála I. (Reykjavík 1936), bls.
48-55.
29 Morgunblaðið, 21. september 1921.
30 Alþingistíðindi 1922 A, þskj. 181; B, dlk. 252-265.
31 Alþingistíðindi 1921 A, þskj. 675.
32 Alþingistíðindi 1923 A, þskj. 298-299.
33 Alþingistíðindi 1923 D, dlk. 292.
34 Alþingistíðindi 1923 A, þskj. 408.
35 Alþingistíðindi 1923 A, þskj. 643.
36 Alþingistíðindi 1924 D, dlk. 578-599.
37 Ólafur Björnsson: Saga Íslandsbanka hf og Útvegsbanka Íslands 1904-
1980. Reykjavík 1981, 86-90.
38 Ríkisreikningurinn. 1929-1931 (Reykjavík).
39 Agnar Kl. Jónsson: Stjórnarráð Íslands 1904-1964 II. Reykjavík 1969,
708.
40 Framsókn. Bændablað - Samvinnublað, 10. mars 1934.
41 Agnar Kl. Jónsson: Stjórnarráð Íslands 1904-1964 II, bls. 708.
42 Alþingistíðindi 1944 B, dlk. 386; Ríkisreikningurinn. 1943-1944.
Íslenskt fullveldi í 80 ár
„Neyðin er enginn kaupmaður“