Sagnir - 01.06.1998, Blaðsíða 58

SAGNIR ‘ 9857
Íslenskt fullveldi í 80 ár
Af Ljósmyndasafni
bestan máta og er þeim því komið fyrir í sérstakar umbúðir
með lágt sýrustig og þær geymdar í traustum geymslum. Þá
þarf og að ganga frá fylgifé á góðan máta og varðveita við
bestu skilyrði og halda upplýsingum vel til haga. Kontaktarnir
eru hins vegar settar í möppur og gerðar almenningi aðgengi-
legar, ásamt þeim upplýsingum sem til eru. Þá má segja að
safnið sé loks „opið“ og almenningi aðgengilegt. Þó er ekki
nema hálfur sigurinn unninn, því eftir er mikil vinna við
upplýsingaöflun og þar koma sagnfræðingar oft við sögu.
Leita þarf sem ítarlegastra upplýsinga um allt mynd-
efnið, (svo sem persónur, byggingar o.fl.) tökustað, tökutíma,
tilefni myndatökunnar, ljósmyndara og margt fleira. Eins og
gefur að skilja er slík upplýsingaöflun afar yfirgripsmikil og
getur tekið langan tíma ef vel á að vera. Oft þarf að leita til
margra aðila til að safna saman slíkum upplýsingum.
Lokastiginu á þessu ferli er loks náð þegar búið er að safna
öllum þessum upplýsingum á tölvutækt form og auðvelt er að
leita með því að slá inn einstök leitarorð. Til þess að menn
glöggvi sig betur á þessum ferli verða hér á eftir sýnd þrjú
dæmi um mismunandi ljósmyndasöfn sem varðveitt eru á
Ljósmyndasafni Reykjavíkur.
Þessi þrjú dæmi um ólík ljósmyndasöfn í Ljós-
myndasafni Reykjavíkur, sem eru mislangt komin í
varðveisluferlinu, sýna það ferli sem ljósmyndasöfn fara í
gegnum er þau rata inn á söfn. Hugmyndin er að veita sagn-
fræðinemum og öðrum örlitla innsýn í þau störf sem fara fram
á ljósmyndasöfnum. Dæmin eru einnig til vitnis um fjöl-
breytileika myndefnis á Ljósmyndasafni Reykjavíkur og ættu
að gefa mönnum hugmynd um fjölbreytileika ljósmynda á
öðrum söfnum um landið.
Höfundur (f. 1973) hefur BA-próf í sagnfræði frá Háskóla
Íslands
TILVÍSANIR
1 Eggert Þór Bernharðsson: „Frumskógar samtímans.“ Sagnir 12 (1991), 70-
75.
2 Ekki mun verða vikið nánar að þessum þáttum hér, en þó má benda á ýmsar
greinar sem birst hafa um efnið í tímaritum um söguleg efni. Hrefna
Róbertsdóttir: „Myndir og veruleiki. Umsögn um 14 árgang Sagna.“ Sagnir
15 (1994). - Þórunn Valdimarsdóttir: „Nokkur orð um sjón og sögu“ Sagnir
2 (1981), 69-71. - Sumarliði Ísleifsson: „Mynd: 1000 orða ígildi.“ Ný saga 3
(1989), 82-85. Loks má benda á BA-ritgerð höfundar, „Gríma tíðarandans.
Sagnfræði og ljósmyndir“. Lokaritgerð í sagnfræði haustið 1997. Ritgerðina
má einnig nálgast á heimasíðu Ljósmyndasafns Reykjavíkur, er hefur vef-
slóðina http://www.reykjsvik.is/ljosmyndasafn.
3 Guðbrandur Benediktsson: Ljósmyndasöfn á Íslandi. Yfirlitsskrá.
Reykjavík 1998.
4 Þegar rætt er um ljósmyndir á þessum söfnum, er átt við allar gerðir ljós-
mynda; pappírskópíur, filmur, glerplötur o.fl.
5 Hvert einstakt ljósmyndasafn getur verið allt frá einu myndaalbúmi til tuga,
ef ekki hundruða þúsunda mynda.
6 Kontaktar eru kópíur af negatívum, sem eru þó ekki fullunnar ljósmyndir.
SAFN MAGNÚSAR ÓLAFSSONAR
Myndasafn Magnúsar Ólafssonar kom inn á
Ljósmyndasafn Reykjavíkur árið 1980. Safnið
samanstendur af um 3000 glerplötum og einnig
nokkuð af blaðfilmum. Flestar myndirnar eru
mannlífsmyndir úr Reykjavík, frá fyrri hluta
aldarinnar, en einnig myndir af einstaklingum og
byggingum, svo nokkuð sé nefnt. Margar myn-
danna voru í fremur slæmu ástandi og því þörf á
að hreinsa þær. Kontaktar voru gerðir af þeim og
frummyndunum og komið fyrir í geymslu.
Kontaktarnir voru aftur á móti settir í þar til
gerðar bækur og þannig gerðir aðgengilegir. Þá
var hafist handa við upplýsingaöflun og þeim
upplýsingum komið á tölvutækt form, þannig að
afar greiðlega gengur að leita mynda í safninu
eftir ýmsum atriðsorðum.
Til vinstri: Við
Reykjavíkurtjörn
1906-8. Að neðan:
Stefanía Guð-
mundsdóttir leik-
kona sem Magda í
leikritinu Heimilið
sem sýnt var 1902-
4.