Skagfirðingabók - 01.01.1993, Qupperneq 11

KENNARINN Á KRÓKNUM
Við skiljum hann eftir um stund í friði með hugsanir sínar,
reiðubúinn að stíga á land og hefja lífsstarf sitt, og beinum
leitarljósinu aftur um nokkrar kynslóðir, aftur í nær aldimma
grámósku tímans. Hvaða rætur voru það sem tengdu hann svo
tryggilega við heimahérað sitt, þar sem hann var „fæddur ril að
vera“?
Gróin spor
I daufri ljóskeilunni um aldamótin 1800 bregður snöggvast
fyrir hjónunum á Syðra-Hóli á Skagaströnd, Guðmundi Jóns-
syni og Guðrúnu Gunnarsdóttur. Þau eru bæði léttlynd og
gamansöm, hagmælt greindarfólk, og stökurnar fljúga fyrir-
hafnarlítið. Þau eru stödd í eldhúsi og virðist sem bóndi sé
nýkominn úr kaupstað. Við heyrum ekki hvað þeim fer á milli
en hann funar upp og þeytir tómri flösku í hlóðirnar. Þá varpar
húsfreyja fram fyrriparti:
Hverju gerði hastur hast
hastarlega að þeyta fast.
og bóndi svarar:
Það voru flöskubrotin brot
af brotunum hafði ég engin not.
Tveimur kynslóðum lengra úti í myrkri aldanna bjarmar frá
eldi smiðsins á Skúfsstöðum í Hjaltadal en þar bjuggu þeir
fjórir Jónarnir hver fram af öðrum, allir Jónssynir.
Skyldleikasporið verður þó ekki með vissu rakið lengra en
til Jóns smiðs, afa Guðmundar.
Meðal forfeðra Jóns og þeirra Veðramótssystkina voru marg-
ir tilfinninga- og skaphitamenn en konur þeirra vógu það oft
9