Skagfirðingabók - 01.01.1993, Side 194

SKAGFIRÐINGABÓK
að signa sig áður hann riði brott; sýndist klerki þá mjög
undarlegt um hans hag.“ Þeir feðgar komust ekki lengra en að
Artúnum, þar var þrek Finns á þrotum og beiddist hann gist-
ingar.
Artún voru dálítið kot skammt sunnan við kaupstaðinn,
hjáleiga frá Hofl. Nafnið er dregið af Grafará sem rennur við
túnfótinn. Þarna bjó Sigurður Andrésson og neitaði hann Finni
um gistingu. Hélt hann þá áfram förinni og reið suður yfir Graf-
arána en nú var tekið að skyggja og hvarf hann brátt Kristjáni
út í náttmyrkrið. Var piltinum sagt til vegar að Gröf og hélt
hann þangað.
Finnur kom ekki að Gröf um kvöldið og morguninn eftir
var svipazt um eftir honum. Fannst hann loks dauður við stein
einn í Grafaránni. Virtist hann hafa snúið til baka en ekki
komizt lengra. Jón Espólín bætir hér við: „... og var sagt að létt
væri líkið og óþrútið, vildi Sigurður ei að það væri sett inn í
Artúnum og var það þá flutt til Hóla.“38
Sigurður Andrésson, sá sem hvorki vildi skjóta skjólshúsi yf-
ir Finn lifandi eða dauðan, bjó ásamt Guðrúnu Gísladóttur í
Ártúnum 1799—1816. Áður höfðu þau búið að Nýlendi í
Deildardal og þangað fluttu þau aftur. Sigurður var hreppstjóri
um tíma.39 I Ártúnum þurftu ábúendur löngum að þola átroðn-
ing vegna kaupstaðarins og Finnur hefur varla verið aufúsu-
gestur þegar hann var drukkinn. I þessu strjálbýla og ógreið-
færa landi hlaut það samt alltaf að vera hálfgert illvirki að út-
hýsa gesti undir nóttina. Og þegar sá burtrekni deyr síðan við
túnfótinn — þá er það orðið óhappaverk sem samvizkunni líður
ekki strax úr minni. Og kannski efni í þjóðsögu. Þess vegna
virðist Sigurður ekki hafa þorað að hleypa þeim dauða inn í hí-
býli sín eftir það sem á undan var gengið.
38 Jón Espólín: lslamh árbœkur XII, bls. 13.
39 Jaráa- og búendatal 4, bls. 27 og 47. Sjá ennfr. um aðstæður öld fyrr: Jarðabók
V, bls. 254.
192