Jökull


Jökull - 01.12.1984, Síða 40

Jökull - 01.12.1984, Síða 40
river emerges from the glacier. The data show large scattering during the year but there may be seasonal variations with the lowest 6D values towards the end of the year. During the jökul- hlaup in 1972 low and high values were both recorded. Preliminary results of ö lxO values indicate a similar scattering (Sigfús J. Johnsen, pers. comm.). Samples taken at various times during the years 1982- 1983 varied from 6 lsO = -13.5 to -11 %o. The variation seems to be irregu- lar and neither seasonal nor showing a systematic change from normal flow to jökulhlaups. During the jökulhlaup in 1982 samples collected on the same day during the maximum discharge of the flood showed -13.5 to -12 %o. The scattering of the isotopic ratios may to some extent be due to inhomogeneity of the water mixture in the rivers during jökulhlaups. In 1972 estimates of dis- charge by the method of dilution of radioactive materials proved to be unsuccessful. The radioac- tive material did not mix completely in the river course (Páll Theodórsson pers. comm.). CHEMISTRY OF WATER IN THE GRÍMSVÖTN LAKE. The water that drains the Grímsvötn lake has obtained its original chemical composition from four components (with concentrations (C) and the flow of mass per unit time (M) given in parenthesis): geothermal water (Cgw, Mgw), geothermal vapour (Cgv, Mgv), ablation from the surface of the glacier (Ca, Ma), and ice melted inside the geothermal area (Q, Mj). Later this composition may have been modified by chemi- cal reactions in the lake and on the way to Skeidarársandur. The river water in jökulhlaups on Skeidarársandur is a mixture of water from the lake and river water from the normal drain- age basin outside the lake (with Cr and Mr). The concentration in jökulhlaups of substances that do not undergo chemical reaction in the lake can be expressed as Cj = k(CgWMgW+CgvMgv)/(Mgw+Mgv) + (l-k)(Ca Ma+Q Mi+Cr Mr)/(Ma+M|+Mr), (1) where k is a geothermal mass fraction defined as the ratio k=(Mgw+Mgv)/(Mgw+Mgv+Ma+Mi+Mr). (2) The geothermaí fraction k could be calculated if we knew the original chemical concentrations and the masses of the components. Not all of this information is available but the model is nevertheless useful as a guide in the discussion of the chemical analyses. For some substances we are able to conclude that the model does not apply and chemical changes must have occurred in the lake. For others the model is applicable and for one of them, silica, reasonable estimates can be made and k evaluated. Substances whose concentrations are changed by reactions in the Grímsvötn lake The observed concentrations of sodium, potas- sium, calcium and magnesium in jökulhlaups are not consistent with a mixture of meltwater and high-temperature geothermal water. They demonstrate that chemical changes have taken place within the lake. The model described by equation (1) does not apply for those substances. That such is the case is clear from comparison with known concentrations in deep water from other geothermal areas like Námafjall, Krafla and Nesjavellir (see Table 3). In those areas the concentration of sodium is much too low to account for the concentration in the jökulhlaups from Grímsvötn. The same applies for potassium although not as conclusively as for sodium. Sodium and potassium are the most soluble of the cations and their rates of leaching out of basaltic glass will be enhanced by the low pH in the lake. The pH of the lake water must be considerably lower than that of the melted ice. This is due to dissolution of acid gases from the geothermal fluid. Calcium does not exceed about 3 ppm in deep water at non-saline geothermal areas in Iceland (see Table 3) and that is considerably lower than in the normal discharge of the glacial rivers. Dissolution of Ca must have occurred in the highly carbonated water of the Grímsvötn lake. The magnesium concentration of water from the Grímsvötn jökulhlaups, (10-15 mg/kg), is similar to those of cold groundwater (3-12 mg/kg, NEA data). Experimental data (see Mottl and Seyfried 1980) and field data (Kristmannsdóttir 1980, Tómasson et al. 1977) show that Mg is precipitated at temperatures above 40 °C. The magnesium concentration of non-saline geoth- ermal water is generally in the range of 0.001-0.1 38 JÖKULL 34. ÁR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.